Morgunblaðið - 20.12.2012, Blaðsíða 40

Fimm klassískir íslenzkir diskar
Morgunblaðið/Kristinn
Samstíga „En þó að Kristni Sigmundssyni takist glæsilega vel upp eftir 26 ára flutningsreynslu, þá
er afrek jafnungs „viðvanings“ og Víkings Heiðars tæpast minna,“ skrifar rýnir um Vetrarferðina.
Duo Landon „…allt frá ljúfum barnagælum og
glettnum prakkarastrikum í harðvítug átök…“
Geisladiskar
RÍKARÐUR Ö.
PÁLSSON
TÓNLIST
Syngið drottni nýjan söng
bbbmn
„Syngið drottni nýj-
an söng“: 15 kór- og
orgelútsetningar á
íslenzkum tónlistar-
arfi frá kaþólskum
tíma til 18. aldar eft-
ir Smára Ólason og
(#7, 1. laggerð) Jakob Hallgrímsson.
Barbörukórinn og Guðmundur Sig-
urðsson orgel. Stjórnandi: GS. Bækl-
ingstexti: SÓ. Hljóðritað í Hafn-
arfjarðarkirkju 3/2010 af Sveini
Kjartanssyni. 54:19 mín. Útg.: Bar-
börukórinn 2012, BBK 001.
13 manna kammerkórinn hafn-
firzki er kennir sig við heilaga Bar-
böru var stofnaður 2007 af Guð-
mundi Sigurðssyni organista.
Kórinn leggur áherzlu á kirkju-
tónlist og að undanförnu einkum á ís-
lenzkan tónlistararf í samstarfi við
Smára Ólason, er lagt hefur til flest-
allar útsetningar. Þegar um síðustu
aldamót mátti á sumartónleikum í
Skálholti heyra næmt handbragð
þessa glöggva þjóðlagasérfræðings,
er tókst ósjaldan að samræma sagn-
réttan upphafsstíl við tónmál síðari
tíma svo varla verður betur gert.
Því er einnig að heilsa á þessum
diski, er spannar nærri fimm alda
tímabil með helgisöngvum allt frá 14.
öld til hinnar 17. Auk þess skrifar
Smári einkar fróðlega í bæklingi um
lög og texta er trauðla eru mörgum
nútímamanni ýkja kunn. Kórinn
syngur tært og fallega og organist-
inn leikur sömuleiðis vel hin til-
tölulega fáu orgelforleiksinnskot á
þessum vandaða hljómdiski er ætti
að þóknast mörgum; ekki sízt til
íhugullar hlustunar á kyrrðartímum.
Einar Jóhannesson –
Klarinettukonsertar
bbbbm
Einar Jóhannesson:
Klarínettukons-
ertar. Mozart: Kons-
ert í A, K622.* Web-
er: Konsert í Es, Op.
74.** Debussy: 1.
Rapsódía f. kl. og
hljómsveit.*** Jón Nordal: Haust-
vísa.*** EJ og Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands u. stj. Hermanns Bäumer*,
Davids Searles** og Petris Sak-
aris***. Texti: Snorri I. Snorrason.
Hljóðr.: RÚV 2001-02 í Langholts-
kirkju*/** og Háskólabíói***. 74:45
mín. Útg.: SÍ 2012, ISO 2.
Þetta er nammi! Ekki aðeins kons-
ert Mozarts – numero uno allra tíma
fyrir klarínett og hljómsveit – heldur
líka eftirlætisverk margra einblöð-
ungsunnenda eftir Weber. Og ekki
sízt styttri perlurnar tvær í lokin, öl-
keldóttur ævintýradraumur Debus-
sys og angurvær Haustvísa Nordals.
Með snjallasta klarínettvirtúós lýð-
veldisins í einleikshlutverki á móti SÍ
í samstilltu toppformi.
Meira þarf í rauninni ekki að segja
um disk er ætti að vera ofarlega á
jólagjafalista tónelskra, skipti var-
anleg ánægja einhverju máli. Þyki
síðasta hálfan í stjörnugjöfinni ná-
nasarleg, þá er hún aðeins sakir
lengri eftirhljóms Langholtskirkju er
virtist skila ögn óskýrari heild-
armynd en upptökurnar úr Há-
skólabíói, þótt minna beri á þeim
mun ef græjum er gefið er í botn.
Íslensk fiðludúó
bbbbb
Íslenzk fiðludúó
eftir Elías Dav-
íðsson (rák 1-7),
Þorkel Sigurbjörns-
son (8-16), Finn
Torfa Stefánsson
(17), Hildigunni
Rúnarsdóttur (18-27), Jónas Tóm-
asson (28) og Atla Heimi Sveinsson
(29-34). Duo Landon (Hlíf Sigurjóns-
dóttir og Martin Frewer fiðlur). Texti:
HS. Hljóðr. í Sigurjónssafni 2010-12
af Sveini Kjartanssyni. 61:10 mín.
Útg.: MSR 2012, MS 1449.
Landondúóið varð til fyrir að-
komu fiðlusmiðsins Christophes
Landons árið 2005. Heldur óvenju-
legri sköpunarsaga fyrir kamm-
erhóp en gengur og gerist. En þótt
plötuferill dúósins sé enn ekki víð-
tækur, þá leiddi hann af sér magn-
aðan hljómdisk þegar ári síðar er
„Mikrokosmos fiðluleikara“, 44
fiðludúó Bartóks, kom út.
Sá diskur dró til sín fimm stjörnur
(Mbl. 7.1. 2006); vísast í þeirri for-
dómsvissu að væri óendurtakanlegt
afrek. En þar skjátlaðist mér. Því þó
að þessi diskur bjóði að vísu ekki
upp á jafnheildstæða meistarasmíð
hvað tónverkin varðar og frá penna
Bartóks, enda eiga sex innbyrðis
gjörólíkir höfundar í hlut og verkin
af ólíku tilefni, þá reyndist meðferð
þeirra Hlífar og Martins (er leyst
hefur Hjörleif Valsson af hólmi)
engu síðri en í fyrra tilvikinu!
Fyrir íslenzka hlustendur er ekki
sízt forvitnilegt að skoða sérkenni
höfunda í jafngegnsærri grein og
tveggja fiðlna, einkum í lengri verk-
unum. Kemur þar margt á óvart, og
tónmálsramminn er sömuleiðis afar
víður – allt frá ljúfum barnagælum
og glettnum prakkarastrikum í
harðvítug átök og framsæknar til-
raunir.
Halldór Haraldsson –
Chopin og Liszt
bbbbn
Halldór Haraldsson:
Verk eftir Chopin og
Liszt. Bæklings-
texti: HH. Hljóðr.:
Halldór Víkingsson
1986/2012. 76:39
mín. Útg.: Polarf-
onia Classics 2012, PFCD 12.10.018-1.
Af tíu píanóverkum disksins
(fimm eftir Chopin, fimm eftir Liszt)
komu átta út hjá Erni og Örlygi 1986
á LP sem nú er löngu ófáanlegur.
Scherzo Chopins og Harmonie du
soir Liszts (uppt. 1986 & 2012)
hljóma hér hins vegar í fyrsta sinn í
meðferð Halldórs. Það er því eftir
nokkru að slægjast, enda leikið af
mikilli innlifun og næmu tímaskyni.
Fróðlegur bæklingstextinn sýnir dá-
læti einleikarans og skilning á tveim
fremstu höfundum rómantískra
slaghörpuverka.
Þó að Liszt sé kannski ekki allra
ættu flestir að geta notið merlandi
þokka Chopins í hinu þekkta Fant-
aisie-impromptu í cís Op. 66, dún-
mýktar cís-Noktúrnunnar og geð-
ríkis Scherzóanna þriggja (h, b &
cís). Ljómandi túlkun í alla staði, og
upptökur Halldórs Víkingssonar eru
til fyrirmyndar.
Vetrarferðin
bbbbb
Schubert: Winter-
reise. Ljóð: Wilhelm
Müller. Kristinn Sig-
mundsson söngur,
Víkingur Heiðar
Ólafsson píanó. CD
(78:24): Stúd-
íóhljóðritun í Norðurljósum Hörpu 6.-
8.12. 2011. DVD (74:44): Tónleika-
upptaka í Eldborg 16.6. 2011. Upp-
tökur og framleiðsla: Christopher
Tarnow, Genuin recording group Leip-
zig. Útg.: Dirrindí, 2011.
Die Winterreise hefur sömu stöðu í
klassískum ljóðasöng og K622 meðal
klarínettkonserta. Einstætt meist-
araverk í sinni grein og æðsti mæli-
kvarði á seinni smíðar. Líkt og Vel-
tempraða hljómborðið Bachs og
píanósónötur Beethovens er 24 laga
bálkur Schuberts frá 1827 eilíf upp-
spretta nýrra uppgötvana. Hljóm-
diskaframboðið er eftir því fjölskrúð-
ugt. T.a.m. söng Fischer-Dieskau
sjálfur inn á sjö(!) útgáfur, er sýnir
hvað jafnvel fremstu ljóðasöngvarar
heims geta verið seinþreyttir til end-
urbóta.
Það er því sízt auðhlaupið upp á
þetta dekk. En þó að Kristni Sig-
mundssyni takist glæsilega vel upp
eftir 26 ára flutningsreynslu, þá er af-
rek jafnungs „viðvanings“ og Víkings
Heiðars tæpast minna, enda gerir
verkið sömu tjáningarkröfur til pían-
istans og söngvarans. Þar fer sann-
arlega bráðþroskinn uppmálaður.
Í fjarveru blaðaopnu til að gera
einstökum lögum skil verður að
nægja að slá því föstu að þessi mynd-
arlega útgáfa markar tímamót í hér-
lendri hljómdiskasögu. Hver perlan
rekur aðra sem djásn á festi í maka-
laust myndauðugri túlkun. Kristinn
skilar ekki aðeins átakanlegri Verz-
weiflung ljóða og laga, heldur einnig
bjartari augnablikum er gera ör-
væntinguna bærilegri og skiljanlegri.
Undirleikarinn málar baktjöld og
inntak harmleiksins af hörundslaus-
ara næmi en margur reynsluboltinn í
faginu – og vel að merkja í síamství-
bærri fylgni við sönginn. Sem sagt:
rakin snilld, og sem betur fer í upp-
töku við hæfi.
Hljómdisknum fylgir mynddiskur
(DVD) frá Eldborgartónleikum dúós-
ins hálfu ári fyrr. Ágætlega tekinn
þótt hefði e.t.v. mátt birta valkvæða
söngtextaþýðingu. Auk þess má í
bæklingi lesa samtal þeirra tvímenn-
inga um verkið.
40 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 20. DESEMBER 2012
Verslunareigendur!
Ítalskir pappírspokar
í úrvali
Eingöngu sala
til fyrirtækja
Opið 08.00 - 16.00
www.flora.is | info@flora.is | Réttarhálsi 2 | 110 Rvk | Sími: 535 8500
Á
R
N
A
S
Y
N
IR
util if. is
MIKIÐ ÚRVAL
SPORTBAKPOKAR
FRÁ 4.990 kr.
MARGIR LITIR.