Morgunblaðið - Sunnudagur - 14.04.2013, Blaðsíða 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 14.4. 2013
Margrét Thatcher er án efa einn áhrifarík-asti stjórnmálamaður síðari tíma. Húnbreytti sögunni, ekki bara af því að hún
var fyrsta og hingað til eina konan sem hefur
gegnt embætti forsætisráðherra Bretlands, held-
ur líka af því að fáir stjórnmálamenn hafa verið
eins drifnir af eigin sannfæringu og hún.
Það er rétt að rifja upp að Thatcher tók við erf-
iðu búi þegar hún tók við sem forsætisráðherra
árið 1979. Verkalýðsfélög, sem á árunum á undan
höfðu átti í harðri baráttu við þáverandi vinstri-
stjórn, stjórnuðu samfélaginu að miklu leyti með
verkföllum og atvinnulífið var í raun lamað vegna
ófriðar á vinnumarkaði. Landið hafði gengið í
gegnum djúpa efnahagslægð sem ekki sá fyrir
endann á. Breski verkamannaflokkurinn, sem var
í raun allt annar flokkur en hann er í dag, hafði
hækkað skatta upp úr öllu valdi, lagt stein í götu
þeirra sem vildu eignast sitt eigið húsnæði og
hafði í raun stuðlað að hnignun landsins á valda-
tíma sínum. Það mátti öllum vera ljóst frá fyrsta
degi að hennar biði erfitt hlutverk og það áttu fáir
von á því að hún myndi snúa Bretlandi til betri
vegar. Það gerði hún samt.
Það sem er þó merkilegast við Thatcher er að
hún hafði sem fyrr segir mikla sannfæringu fyrir
því að samfélagið gæti orðið betra á morgun en
það væri í dag. Fræg eru orð hennar þegar hún
sagði að hver sú kona sem skildi það hvernig reka
ætti heimili væri nær því að skilja hvernig ætti að
stjórna landinu.
Stjórnmálamenn þurfa að hafa sannfæringu
fyrir því sem þeir vilja gera og segja, enda eru
stjórnmál ekki bara tæknileg úrlausnarefni. Menn
og konur sem láta til sín taka á vettvangi stjórn-
málanna þurfa að trúa því að samfélagið geti orðið
betra – og standa síðan í lappirnar þegar kemur
að því að framkvæma það sem þeir trúa á. Stund-
um kostar það deilur en flest er hægt að fram-
kvæma með samstilltu átaki. Með því að hlusta og
eiga samræður við kjósendur, við stjórnarand-
stöðu, við hagsmunasamtök þegar það á við en
fyrst og fremst með því að leggja sig fram við að
skilja fólkið í landinu. Stjórnmálamenn þurfa að
skilja þarfirnar og gera sér grein fyrir þeim.
Í samtali við breskt dagblað haustið 1981 sagði
Thatcher, í lauslegri þýðingu, að hennar stefna
væri grundvölluð á því sem hún og milljónir ann-
arra hefðu alist upp við; að verðugur væri verka-
maður launa sinna, að menn ættu að sníða sér
stakk eftir vexti, að fólk gæti komið sér vel fyrir
og borgað reikningana sína á réttum tíma.
Þetta er í raun ekki flókin hugmyndafræði en
hún krefst þess þó að stjórnmálamenn leggi sitt af
mörkum til að skapa almenningi þessar aðstæður.
Það gerist með vinnu, vinnu og aftur vinnu. Það
gerist með því að stjórnmálamenn séu drifnir
áfram af eigin sannfæringu. Og það gerist með því
að stjórnmálamenn standi í lappirnar þegar á
móti blæs. Það gerði Margrét Thatcher.
Eigin sannfæring Thatcher
* Það sem er þó merkileg-ast við Thatcher er aðhún hafði sem fyrr segir
mikla sannfæringu fyrir því
að samfélagið gæti orðið betra
á morgun en það væri í dag.
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Hanna Birna
Kristjánsdóttir
hannabirnna.kristjansdottir@reykjavik.is
Stefán Pálsson,
sagnfræðingur og
þjóðfélagsrýnir,
setti fram kenn-
ingu á Facebook
um að hægt hafi
verið að skipta þjóðinni upp í þrjá
hópa fyrir tíð Hvalfjarðarganga.
„Ég hef þá kenningu að fram að
Hvalfjarðargöngum hafi þjóðin
skipst í þrennt: Ferstiklufólk, Þyr-
ilsmenn og Botnskálaliðið. Nánast
engir skiptu við meira en eina af
þessum sjoppum – og það þá helst
einhverjir skrítlingar. Kaupið þið
hin þessa greiningu mína og hvað
réði skiptingunni?“ spyr Stefán sem
sjálfur var Botnskálamaður.
Hörður
Magnússon
íþróttafréttamað-
ur lagði orð í belg
um knatt-
spyrnudómgæslu á
Twitter en eins og gengur hafa
komið upp umdeild atvik að
undanförnu.
„Menn hljóta að fara að splæsa í
dómgæslu pistla eða hvað? Annars
er lausnin einföld TV ref. Tekur
örfáar sekúndur. #TVREF.
Fréttamaðurinn Sölvi Tryggva-
son er á ferð um Asíu. „7 tíma flug
í tveggja hæða þotu með netteng-
ingu í háloftunum, vali um þúsundir
bíómynda, þrírèttuðu, meira plássi
og alls kyns öðrum fríðindum er
ódýrara en hvaða flug sem er í 3
tíma frá Íslandi til Evrópu þar sem
maður þarf að borga fyrir heyrnar-
tól og dagblöð í fullkomnum
þrengslum. Alvöru samkeppni er
lúxus!“
Þórdís Elva
Þorvaldsdóttir,
verkefnastjóri hjá
Fáðu já, var ánægð
með veru mbl.is á
morgunverðar-
fundi kvennaathvarfsins.
„Takk, mbl.is, fyrir að vera eini
fjölmiðillinn sem mætti á morg-
unverðarfund Kvennaathvarfsins
með fulltrúum stjórnmálaflokk-
anna, um kynbundið ofbeldi. Hér
er greinargóð samantekt af
fundinum í morgun.“
AF NETINU
Kristjánsson annast lýsingu og hljóðmynd
semur Frank Þórir Hall.
Tyrfingur er hrifinn af fyrirkomulaginu.
„Maður veit aldrei að hverju maður gengur
þegar nýtt verk er sett upp í leikhúsi og
smekkur manna misjafn. Með þessum hætti
eru meiri líkur á því að leikhúsgestir finni
eitthvað við sitt hæfi.“ orri@mbl.is
„Þetta var ofboðslega skemmtileg og vel
heppnuð samvinna,“ segir Tyrfingur Tyrf-
ingsson, eitt ungu leikskáldanna þriggja sem
eiga verk í sýningunni Núna! sem frumsýnd
var í Borgarleikhúsinu á föstudagskvöldið.
Verk Tyrfings nefnist Skúrinn á sléttunni en
hin verkin eru Skríddu eftir Kristínu Eiríks-
dóttur og Svona er það þá að vera þögnin í
kórnum eftir Sölku Guðmundsdóttur.
„Það mæddi svo sem ekki mikið á okkur
höfundunum á lokasprettinum en álagið á
leikstjórann, Kristínu Eysteinsdóttur, og leik-
arana var þeim mun meira. Þetta small allt
saman,“ segir Tyrfingur.
Raddirnar í verkunum eru ólíkar en þau
eiga það sameiginlegt að vera fersk og djörf
og bregða upp áhugaverðri mynd af lífi Ís-
lendinga í dag, að því er fram kemur í kynn-
ingu leikhússins. Tyrfingur tekur undir
þetta, verkin séu ólík en samt tengi einhverjir
þræðir þau saman. „Ég átta mig ekki alveg á
því hvað það er, kannski er það bara gáfa
leikstjórans.“
Hann nefnir líka ofbeldi. „Verkin eru öll
mismunandi stef við ofbeldi. Samt er engin
byssa í sýningunni og enginn sleginn. Ég er
að tala um andlegt ofbeldi. Fólk notar það
sem tæki til að lifa af. Það er ákveðið meðvit-
undarleysi í gangi.“
Hann er hæstánægður með framlag leik-
aranna í sýningunni, þeir hafi verið mjög
opnir og reiðubúnir að kafa djúpt. „Leik-
ararnir lögðu mikið á sig.“
Leikarar eru Unnur Ösp Stefánsdóttir,
Lára Jóhanna Jónsdóttir, Valur Freyr Ein-
arsson, Sigurður Þór Óskarsson, Hanna
María Karlsdóttir og Þröstur Leó Gunn-
arsson. Helga I. Stefánsdóttir hannar leik-
mynd og búninga, Björn Bergsteinn Guð-
mundsson leikmynd, Magnús Helgi
Ólík stef við ofbeldi
Leikskáldin Kristín Eiríksdóttir, Salka Guðmundsdóttir og Tyrfingur Tyrfingsson.
Morgunblaðið/Ómar
Vettvangur