Morgunblaðið - 01.03.2014, Page 34

Hugsað til Steingríms
J. Sigfússonar
Aldrei þessu vant
hlustaði ég á umræður á
Alþingi á miðvikudag. 3-
400 ræður voru haldnar
um fundarstjórn forseta
og dagskrá þingsins fyr-
ir kvöldmat. Og undir
miðnætti þegar ég kom
heim voru þau enn að
tala um fundarstjórn
forseta þingmenn
Vinstri grænna og
Katrín Júlíusdóttir!
Bjarna Benediktssyni var þrásinnis
brigslað um að standa ekki við orð sín.
Ummæli hans voru tekin úr sam-
hengi, en að sjálfsögðu verða þau ekki
túlkuð öðru vísi en út frá ályktun síð-
asta Landsfundar Sjálfstæðisflokks-
ins. Fundinn sátu hátt í 1400 manns.
Sérstök ályktun var um ESB-málin.
Þar stendur: „Áréttað er að aðild-
arviðræðum við ESB verði hætt og
þær ekki teknar upp aftur nema að
undangenginni þjóðaratkvæða-
greiðslu.“ Þetta er skýrt og skorinort
og í samræmi við málflutning Bjarna
Benediktssonar fyrir alþingiskosning-
arnar og síðan.
Við Steingrímur vorum samþing-
ismenn fyrir Norð-Austurland frá
1983 til 2007, svo að við erum töluvert
kunnugir. Ég hef áður rifjað upp, að
góður vinur minn og kjósandi Stein-
gríms, sem nú er látinn, bað mig
spyrja Steingrím fyrir kosningarnar
2003 hvort hann vildi sækja um aðild
að Evrópusambandinu, ef hann vill
það, sagði hann, þá kýs ég íhaldið! Og
Steingrímur bað mig skila því til baka
að það myndi hann hvorki vilja né
gera. Því mætti hann treysta! Þessu
trúði ég vel og við báðir, enda í sam-
ræmi við málflutning Steingríms við
kjósendur sína fyrr og síðar. Enginn
kannast enda við, að Steingrímur hafi
viljað aðild að Evrópusambandinu
fyrr en eftir að Jóhanna Sigurð-
ardóttir setti honum stólinn fyrir
dyrnar við myndun
fyrstu hreinu vinstri
stjórnar á Íslandi. Stein-
grímur var orðinn
þreyttur í fótunum og
vildi fá að setjast í stól-
inn.
Faðir minn sagði við
mig, að ég gæti ekki
skilið marxista, til þess
yrði ég að vera marxisti
sjálfur. Svo að ég rifji
upp vitnisburð Indriða
Aðalsteinssonar á
Skjaldfönn: „En aftur til
kosningavorsins 2009.
Það tók ekki langan tíma fyrir sig-
urvegarann S.J.S að slökkva á vonum
og væntumþykju okkar þorra stuðn-
ingsmanna VG til ríkisstjórnar Jó-
hönnu Sigurðardóttur. Í sjónvarps-
viðræðum kvöldið fyrir kjördag
hafnaði S.J.S því algerlega að til
greina kæmi að óska eftir viðræðum
um ESB-aðild.
Orðrétt sagði hann við alþjóð: „Það
samrýmist ekki okkar stefnu og við
höfum ekkert umboð til þess.“ Hálf-
um mánuði síðar lagði stjórnarfleyið
frá landi með Brussel fyrir stafni og
aðildarumsókn sem leiðarljós. Nýjum
og áður óþekktum hæðum Íslands-
sögunnar í kosningaloforðasvikum
hafði verið náð.“
Ég hlustaði á Steingrím tala um
fundarsköp forseta á miðvikudaginn.
Þá fann ég glöggt hvaða viðsnúningur
hafði orðið á honum og skoðunum
hans. Þetta var ekki sá Steingrímur
sem ég þekkti. Hver setning og hvert
svipbrigði laut að því að greiða götur
aðildar að Evrópusambandinu. Hann
talaði um þjóðarviljann eins og jafnan
þegar hann stendur höllum fæti. Þess
er skemmst að minnast, að þetta gerði
hann í umræðum um nýja stjórn-
arskrá og Sigurður Líndal snupraði
hann fyrir að hagræða sannleikanum.
Jóhanna Sigurðardóttir og Stein-
grímur J. Sigfússon lögðu upp í aðild-
arviðræðurnar undir þeim formerkj-
um, að þær tækju skamman tíma, –
eitt til eitt og hálft ár. Þess vegna yrðu
kaflarnir um sjávarútvegs- og land-
búnaðarmál „opnaðir“ þegar í stað.
En það fór á annan veg. Það var aldrei
gert og svo lagði „hin fyrsta hreina
vinstri stjórn“ upp laupana í vor sem
leið. Undir umræðunum á miðvikudag
bar Árni Þór Sigurðsson sig við að
reyna að útskýra af hverju. En enginn
skildi hvað hann var að að segja. Allra
síst hann sjálfur!
Þegar ég horfði á hann í sjónvarp-
inu varð mér hugsað vestur á firði.
Það væri kannski vegur að fá var-
anlegar undanþágur fyrir veiðar á
innfjarðarrækju í Ísafjarðardjúpi!
Við Steingrímur heimsóttum ásamt
fleiri alþingismönnum þýska þingið
þegar ég var forseti Alþingis. Auðvit-
að bar hugsanlega aðild að Evrópu-
sambandinu á góma og við spurðum
hvort hugsanlegt væri, að við gætum
fengið varanlegar undanþágur frá
regluverki Evrópusambandsins í sjáv-
arútvegsmálum. Nei, – svarið var
skýrt. Íslendingar væru velkomnir í
bandalagið hvenær sem þeir vildu, en
sérsamningar eða varanlegar und-
anþágur væru ekki í boði. Það þýddi
að brjóta yrði regluverkið upp gagn-
vart öðrum þjóðum og það yrði ekki
gert. Svo einfalt var það. Og svo ein-
falt er það!
Steingrímur tók það nærri sér að á
hann var borið að hann færi með
rangt mál og talað um „lygi“ í því sam-
bandi. Og krafðist afsökunar. Og varð
að ósk sinni. Og ég sá það fyrir mér,
að þeir leiddust broshýrir út úr þing-
salnum Steingrímur og Össur Skarp-
héðinsson til þess að bera sannleik-
anum vitni. Og þá var mér skemmt.
Eftir Halldór
Blöndal » Steingrímur var
orðinn þreyttur
í fótunum og vildi
setjast í stólinn
Halldór
Blöndal
Höfundur er fyrrverandi
forseti Alþingis.
34 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. MARS 2014
Eðlilega höfum við
Íslendingar skoðanir á
því hvort við eigum að
ganga í Evrópusam-
bandið eða ekki. Hvað
þurfum við að gera til
að komast inn? Hverju
þurfum við að fórna?
Hver er ávinning-
urinn? Munu lífskjör
almennings á Íslandi
batna? Eða kannski
versna? Missum við
sjálfstæði við inngönguna? Hvað
með sjávarútveginn og landbún-
aðinn?
Við viljum að sjálfsögðu fá sem
mest út úr inngöngunni og viljum
jafnframt helst ekki þurfa að fórna
neinu á móti. Ætli það sé ekki hinn
íslenski hugsunarháttur? Við viljum
þó hafa eitthvað að segja innan sam-
bandsins, vera virkur þátttakandi í
umræðum og ákvarðanatöku.
Við erum Evrópuþjóð og viljum
líklega flest vera það. A.m.k. eiga
sem best samskipti við vini okkar og
nágranna í Evrópu og Evrópusam-
bandið.
Ótrúverðug umsókn
Ég verð að játa að á tímabili fannst
mér það athyglisverður möguleiki að
fá kannað hvað við fengjum út úr því
að ganga í sambandið. Var þó frekar
efins um að hefja viðræður á þeim
tímapunkti þegar þær voru hafnar
sökum þess arfaslaka baklands sem
við höfðum þegar farið var í viðræð-
urnar við samninganefndina. Enda
fannst mér við harla ótrúverðug mið-
að við hvernig mál voru stödd á þeim
tíma enda stóð síðasta ríkisstjórn
ekki einhuga að um-
sókninni eins og kunn-
ugt er.
En úr því farið var af
stað hvarflaði vissulega
að mér að rétt væri að
klára viðræðurnar af
einurð og heilindum svo
framarlega sem við og
þeir treystu sér til mið-
að við ástandið á Íslandi
gagnvart viðræðunum.
Fá úr því skorið hvað
samningurinn fæli í sér
og fá síðan að kjósa um
hann. Svo ekki þyrfti að
ræða þetta mál frekar næstu árin.
Ítalía, Spánn, Grikkland
Það vill hins vegar þannig til að á
undanförnum þremur árum hef ég
hitt og átt samtal við Íslendinga sem
búsettir eru og hafa verið í áratugi
bæði á Ítalíu, Spáni og Grikklandi.
Fólk sem vinnur við ferðaþjónustu
og fararstjórn. Fólk sem jafnvel á
maka og því tengdafjölskyldu frá
umræddum löndum. Fólk sem man
tímana tvenna og þekkir vel til að-
stæðna. Það hefur sagt mér frá stað-
reyndum í lífi og stöðu almúgans í
þessum löndum og viðhorfum hans
til aðildar að Evrópusambandinu.
Þetta fólk skilur ekki af hverju við
Íslendingar sækjumst eftir því að
ganga í Evrópusambandið því lífs-
kjör almennings í þessum löndum
versnuðu til mikilla muna við inn-
göngu þeirra í sambandið eða eftir að
evran var tekin upp. Öll vara og
þjónusta hækkaði stórlega, kaup-
máttur minnkaði verulega og at-
vinnuleysi margfaldaðist. Framfarir
á flestum sviðum eru litlar og tæki-
færin fá. Stöðugleikinn slíkur að fólk
er að missa húsin sín, flytja inn á ætt-
ingja og festast í varanlegri fátækt.
Eitthvað sem fólk gat engan veginn
séð fyrir að myndi gerast.
Þetta ágæta fólk vill þar að auki
meina að ekki sé neitt mark takandi
á tölum yfirvalda né Evrópusam-
bandsins í þessum efnum. Fólk skrá-
ir sig ekki atvinnulaust og kerfið
fylgist illa með þeim sem það hafa
gert þegar þeir síðan falla af bót-
unum eftir nokkra mánuði. Þetta er
bara hinn blákaldi veruleiki sem al-
menningur í þessum löndum býr við,
hverju eða hverjum sem það er svo
að kenna.
Hvort þetta er staðbundin stað-
reynd í nákvæmlega þessum löndum
skal ég ekki dæma um og vera kann
að veruleikinn á Íslandi verði einhver
allt annar. En höfum þetta í huga á
vegferð okkar til vonandi bjartrar
framtíðar, innan eða utan Evrópu-
sambandsins.
Himnaríki
Annars hef ég nú reyndar per-
sónulega meiri áhuga á að komast
inn í himnaríki þegar þar að kemur
þar sem lífsgæðin ku vera heldur
meiri og betri en hérna niður frá. En
njótum þess að vera hérna á meðan
við erum því það er of seint þegar við
erum farin.
Eftir Sigurbjörn
Þorkelsson
Sigurbjörn
Þorkelsson
» Annars hef ég nú
meiri áhuga á að
komast inn í himnaríki
þegar þar að kemur þar
sem lífsgæðin ku vera
heldur meiri og betri en
hérna niður frá.
Höfundur er rithöfundur.
ESB, bætt eða skert lífskjör?
Lækjargötu og Vesturgötu
Nokkrar nýjar vandaðar þriggja herbergja íbúðir 95 m2 til leigu
fyrir alla aldurshópa.
• Almenn leiga til allt að tveggja ára.
• Öryggisíbúðarleiga, ótímabundin.
Fallegir garðar. Verslunar- og þjónustumiðstöðin við Spöngina
í göngufæri. Golfvöllur Korpu, Egilshöllin, góðar göngu- og
reiðhjólaleiðir í næsta nágrenni.
Innangengt í þjónustumiðstöð Reykjavíkurborgar,
sem tekin verður í gagnið í apríl 2014.
Eir hjúkrunar- og öryggisíbúðir Hlíðarhúsum 7,
112 Reykjavík, 522 5700, eir@eir.is
Leiguíbúðir—Opið hús
Fróðengi 1—11, Grafarvogi
Sunnudaginn 2. mars og
mánudaginn 3. mars milli kl. 14 og 16