Morgunblaðið - 03.05.2014, Blaðsíða 16

Þegar ég spyr innflytjendur
hvers vegna þeir fluttu til landsins
nefna margir öryggið sem fylgir því
að búa á Íslandi. Fólk í Póllandi
fær engar atvinnuleysisbætur ef
það missir vinnuna. Það fær engar
barnabætur eða húsaleigubætur. Ef
eitthvað kemur upp á hugsa for-
eldrar fyrst og fremst um velferð
barnsins. Þá skiptir öryggið miklu
máli. Þetta skjól finna innflytjendur
á Íslandi.
Fólk er ekki svona öruggt í Pól-
landi. Ef ég tek börnin mín sem
dæmi geta þau hjólað ein í skólann.
Öryggið er ekki svona mikið í
stærri löndum. Í Póllandi er börn-
um bannað að tala við ókunnuga,“
segir Magdalena Elísabet.
Hún víkur svo að Pólverjum sem
gengið hafa menntaveginn á Íslandi
og t.d. fengið vinnu sem hjúkrunar-
fræðingar og í banka.
Íslenskan erfið mörgum börnum
 Ráðgjafi áætlar að um 20% pólskra barna í leikskólum í Reykjavík eigi erfitt með að læra íslensku
 Um 80% barnanna ná góðum tökum á íslensku  Um 280 börn frá Póllandi eru nú í leikskólunum
Morgunblaðið/Júlíus
Ráðgjafi Það leynir sér ekki í samtali að Magdalena Elísabet hefur mikla ástríðu fyrir starfi sínu.
Tæplega 9.400
» Samkvæmt tölum frá Hag-
stofu Íslands var 9.371 ein-
staklingur skráður sem inn-
flytjandi frá Póllandi hinn 1.
janúar 2013.
» Íbúafjöldi í Póllandi er nú
um 38 milljónir og er landið
eitt það fjölmennasta í Evrópu.
» Samkvæmt tölum frá Hag-
stofunni bjó 7.271 erlendur
ríkisborgari á Íslandi árið 2000
og voru þeir 2,6% íbúafjöld-
ans.
» Erlendir ríkisborgarar urðu
flestir 2009 eða 24.379 og
voru þeir 7,6% íbúafjöldans.
» Þeir voru alls 21.446 hinn 1.
janúar 2013 og samsvaraði það
6,7% íbúafjöldans.
» Aðfluttir erlendir ríkisborg-
arar umfram brottflutta voru
alls 2.890 frá 1. júlí 2012 til 31.
mars 2014.
„Það er svo stórkostlegt að fólk
getur menntað sig og svo fengið
vinnu við hæfi. Þetta er ekki alltaf
hægt í Póllandi. Sumir ljúka
meistaranámi í háskóla en fá hvergi
vinnu. Á Íslandi starfa þó margir
hámenntaðir Pólverjar við einföld
störf sem ekki krefjast slíkrar
menntunar.“
Magdalena Elísabet segir það
hlutverk sitt að styðja nám og
þroska barna af pólskum uppruna.
Hún hjálpar börnunum að aðlagast
nýju umhverfi og veitir túlkaþjón-
ustu fyrir foreldra á pólsku. Þótt
hún telji að ýmislegt megi betur
fara í stuðningi við börnin telur hún
aðbúnaðinn almennt framúrskar-
andi. Hún eigi ekki orð yfir það
hversu mikið margir kennarar leggi
sig fram undir miklu álagi. Margir
leikskólarnir séu undirmannaðir af
leikskólakennurum.
VIÐTAL
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Mörg börn af erlendum uppruna í
leikskólum Reykjavíkurborgar
þurfa meiri stuðning við íslensku-
nám. Þá þarf að virkja foreldra
margra þessara barna til að taka
meiri þátt í skólastarfinu.
Þetta segir Magdalena Elísabet
Andrésdóttir en hún er pólsk að
uppruna og hefur frá árinu 2012
verið pólskumælandi ráðgjafi fyrir
pólsk börn í leikskólum borg-
arinnar. Starf hennar felst í sam-
vinnu með starfsfólki leikskólanna
vegna kennslu pólskra barna sem
eru að læra íslensku sem annað
mál. Áður en Magdalena tók við
ráðgjafastarfinu hafði hún starfað í
leikskólum borgarinnar í um ára-
tug. „Í raun vil ég vera brúin milli
skóla og heimilis barnanna,“ segir
hún um starfið.
Mörg hundruð börn sem eiga
annað móðurmál en íslensku eru nú
í leikskólum borgarinnar og eru þar
af um 280 pólskumælandi börn.
Hlutfall barna sem eru af erlendu
bergi brotin í leikskólum borg-
arinnar er hæst í leikskólanum Ösp
í Breiðholti, eða 84%. Þar eru 47 af
56 börnum af erlendum uppruna.
Eiga erfiðara með að læra
„Börn sem hafa ekki góð tök á
móðurmáli sínu eiga erfiðara með
að læra íslensku en önnur börn. Á
sumum heimilum er ekki mikil rækt
lögð við að byggja upp orðaforða
barnanna á móðurmáli sínu. Það
þarf að virkja foreldrana til að
kenna börnunum fleiri orð. Foreldr-
arnir þurfa að vera vakandi yfir því
að þau taki framförum. Börn sem
eru ekki góð í eigin móðurmáli eiga
erfitt með að læra annað tungumál.
Grunnurinn er ekki góður. Ég segi
foreldrunum að gefa börnunum
meiri tíma og spyrja þau hvað þau
gerðu í leikskólanum. Ég er nú að
undirbúa námskeið fyrir pólska for-
eldra um mikilvægi móðurmálsins
og fleira. Þar munu talmeinafræð-
ingur og sálfræðingur ræða við for-
eldrana. Það eru dæmi um að börn
af erlendum uppruna byrji ekki í
leikskóla fyrr en fimm ára. Það er
mjög sorglegt, enda læra börnin
svo margt á því að vera með öðrum
börnum í skólanum,“ segir Magda-
lena Elísabet.
Hún segir aðspurð að gróft á litið
þurfi um fimmtungur barna af
pólskum uppruna við leikskóla
borgarinnar, eða 50-60 börn, meiri
aðstoð frá foreldrum við námið.
Hinum börnunum gangi vel að læra
íslensku. Jafnframt þurfi að efla
fjölmenningarkennslu fyrir leik-
skólakennara. Tungumálaörðug-
leikar valdi því oft að kennarar eigi
erfitt með að kynna sér bakgrunn
barnanna og viti því oft ekki hvern-
ig heimilisaðstæður barnsins eru.
Dæmi séu um að sumum börnum
líði illa í leikskóla og skorti sjálfs-
traust. Þau vilji ekki hafa samskipti
við íslensk börn, séu einangruð og
geti haft neikvæð viðhorf í garð ís-
lenskrar menningar.
Upplifa mikið öryggi á Íslandi
Magdalena Elísabet leggur
áherslu á að margt sé mjög vel gert
í leikskólakennslu á Íslandi. Hún
segir pólska foreldra almennt mjög
ánægða með íslenska leikskóla og
velferðarkerfið á Íslandi. „Það er
ekki ódýrt að búa á Íslandi. Ef fólk
vill eignast fjölskyldu er Ísland hins
vegar eitt besta land í heimi. Hér
er svo mikil velferðaraðstoð. Börn
fá ókeypis í skóla og fá frítt í
strætó. Það er mjög erfitt fyrir ein-
stæðar mæður í Póllandi að fram-
fleyta sér. Ef þær fá ekki vinnu
hafa þær ekki fjárráð til að hafa
börnin í leikskóla.
16 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 3. MAÍ 2014
Magdalena segir ýmis dæmi um að
heimili innflytjenda á Íslandi hafi
litlar tekjur. Líkt og á mörgum
heimilum íslenskra ríkisborgara
séu dæmi um að annað foreldrið sé
atvinnulaust og því hafi fjöl-
skyldan ekki úr miklu að spila.
„Það getur verið erfitt að leigja
íbúð og reka heimili á Íslandi ef
aðeins annað foreldrið er með
vinnu,“ segir Magdalena.
Um 280 pólsk börn eru nú á
leikskólum Reykjavíkurborgar og
áætlar Magdalena aðspurð að það
eigi við um 10-15% heimila pólskra
innflytjenda á Íslandi að annað
foreldrið sé atvinnulaust.
Hún hitti stundum foreldra sem
hafa ekki efni á að kaupa ný föt.
„Mér finnst erfiðast að koma til
foreldra sem ég veit að eiga ekki
pening fyrir t.d. nýjum kuldagöll-
um fyrir börnin. Svona hlutir eru
mjög dýrir á Íslandi.“
Hún segir erlenda leikskóla-
kennara sýna starfi hennar áhuga.
„Til dæmis komu til okkar leik-
skólakennarar frá Þýskalandi.
Þeir vilja kynna sér hvernig við
styðjum nám barna af erlendum
uppruna. Evrópa er að minnka.
Fólk flytur orðið milli landa í mun
meira mæli en áður var. Þjóðverj-
arnir sögðu okkur að margir
Tyrkir og Pólverjar flyttu til
Þýskalands en vildu ekki læra
þýsku. Það sama hefur gerst í
Bretlandi. Dæmi eru um að inn-
flytjendur loki sig af frá nýju sam-
félagi. Það er nú svo mikil fjöl-
menning á leikskólunum. Þetta er
nýtt fyrir leikskólakennara á Ís-
landi. Börnin koma nú hvaðanæva
úr heiminum og eru velkomin.“
Sárnar að sjá fátæktina
Lífsbaráttan er hörð á mörgum heimilum
Fjöldi barna af erlendum uppruna, eftir leikskólum*
Tólf mestu fjölmenningarleikskólarnir í Reykjavík
*Alls 1.148 börn, þar af 475 með annað foreldrið íslenskt. Börn sem fæðst hafa á Íslandi meðtalin.
Heimild: Stefna og starfsáætlun skóla- og frístundasviðs Reykjavíkurborgar 2014.
Skóli Fjöldi Hverfi
Miðborg 68 101
Holt 62 111
Suðurborg 49 111
Ösp 47 111
Sunnuás 47 104
Borg 46 109
Skóli Fjöldi Hverfi
Laugasól 39 105
Bakkaborg 36 109
Drafnarsteinn 32 101
Hálsaskógur 31 109
Múlaborg 30 108
Rofaborg 30 110
Opið: 8
:00 - 1
8:00
mánud
. til fim
mtud.
8:00 -
17:00
föstud
aga
Er bílrúðan
brotinn eða
skemmd?
Við erum sérfræðingar í
bílrúðuskiptum og viðgerðum
á minni rúðutjónum.
Erum í samvinnu við öll
tryggingafélög landsins.
Stórhöfða 37 | 110 Reykjavík | Sími 586 1900 | framrudur@simnet.is | bilrudur.is
Áratuga reynsla og framúrskarandi þjónusta