Morgunblaðið - 06.09.2014, Blaðsíða 29

29
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 6. SEPTEMBER 2014
Við skriðjökul á Grænlandi Nokkrir hraustir félagar skelltu sér út í einnar gráðu heitan sjóinn daglega í vikuferð með Norðursiglingu kringum Milne-eyju við Scoresbysundsfjörð, en hann er
lengsti fjörður í heimi. Dýpið er um þúsund metrar og hæð fjalla um tvö þúsund metrar. Umhverfið til sjósunds er því mikilfenglegt. Fjærst eru Ingvar Þórðarson og Hörður Sigurbjarnarson, fyr-
ir framan þá eru Hans Humes og Óskar Axelsson, fremstir eru Tómas Örn Tómasson og Ragnar Axelsson en fyrir aftan Tómas eru þeir Sigurður Friðriksson og Heiðar Guðjónsson lengst t.v.
Júlíus Kemp
Eitt af forgangs-
málum sitjandi ríkis-
stjórnar er að bæta
stöðu heimilanna í
landinu, þar sem þau
eru undirstaða og
drifkraftur þjóð-
félagsins. Ríkis-
stjórnin hefur með
markvissum hætti
tekið á skuldavanda
heimilanna og sér í
lagi vegna hinnar
ófyrirsjáanlegu höfuðstólshækk-
unar verðtryggðra húsnæðislána.
Mikil vinna hefur verið lögð í að
undirbúa framkvæmd þessa mik-
ilvæga verkefnis og er árangurinn
að koma í ljós núna.
Mikil þátttaka
Í byrjun þessarar viku lágu
fyrir upplýsingar um þátttöku í
Leiðréttingu ríkisstjórnarinnar
sem sótt var um hjá Ríkisskatt-
sjóra. Alls bárust 69 þúsund um-
sóknir um leiðréttingu verð-
tryggðra húsnæðislána og nú
þegar hafa 27.500 einstaklingar
sótt um að ráðstafa séreignar-
sparnaði sínum inn á húsnæðislán.
Áfram verður tekið á móti um-
sóknum er varða skattfrjálsa ráð-
stöfun séreignar-
sparnaðarins.
Þátttaka landsmanna í
ofangreindum úrræð-
um er afar góð og
hafa yfir 90% heimila
með verðtryggð hús-
næðislán sótt um leið-
réttingu. Þessi mikla
þátttaka felur í sér al-
mennan stuðning við
þá niðurstöðu að leið-
rétta þyrfti verð-
tryggð húsnæðislán í
kjölfar þess fjármála-
áfalls sem dundi yfir.
Niðurstaðan er afar jákvæð fyrir
íslensk heimili.
Hvers vegna leiðrétting?
Eins og flestum er kunnugt um,
þá myndaðist mikið ójafnvægi í
hagkerfinu á tímabilinu 2008-2009.
Gengi íslensku krónunnar veiktist
verulega, verðbólga jókst, kaup-
máttur rýrnaði og landsframleiðsla
dróst saman. Allir þessir þættir
leiddu til þess að staða íslenskra
heimila veiktist verulega og
skuldastaða versnaði. Vegna þess-
arar ófyrirsjáanlegu þróunar var
farið af stað með Leiðréttinguna,
sem annars vegar gengur út á að
lækka höfuðstól verðtryggðra lána
og hins vegar að landsmönnum
standi til boða að ráðstafa séreign-
arsparnaði sínum inn á húsnæðis-
lán sitt og njóta skattaafsláttar.
Þessar aðgerðir vinna mjög vel
saman og hafa það að meginmark-
miði að lækka skuldastöðu ís-
lenskra heimila og auka ráðstöf-
unartekjur. Með Leiðréttingunni
er verið að koma til móts við þau
heimili í landinu sem ekki höfðu
fengið neina aðstoð í kjölfar falls
fjármálakerfsins og þeirrar hækk-
unar sem varð í kjölfar þess á
verðtryggðum lánum. Að baki að-
gerðinni liggja sanngirnis- og
réttlætisrök.
Framkvæmdin
Framkvæmd Leiðréttingarinnar
hefur verið undir forystu fjármála-
og efnahagsráðuneytisins í sam-
starfi við Ríkisskattstjóra. Ferlið
hefur gengið mjög vel fyrir sig og
framlag þeirra sem unnið hafa að
framgangi þess verið lofsvert.
Benda skal á að framkvæmdin er
umfangsmikið samstarfsverkefni
hins opinbera, lífeyrissjóða og fjár-
málafyrirtækja. Sérstaklega skal
geta framlags starfsmanna Ríkis-
skattstjóra sem hefur verið afar
mikilvægt og sýnir hversu öfluga
stofnun er um að ræða. Fjármála-
fyrirtæki hafa einnig lagt hönd á
plóg við að upplýsa landsmenn um
kosti Leiðréttingarinnar og auð-
velda þátttöku þeirra í aðgerðinni.
Öll þessi samvinna er til fyrir-
myndar og mætti eiga sér oftar
stað til að vinna að framgangi
góðra mála á Íslandi.
Bankaskattur hækkaður og
undanþága slitastjórna afnumin
Sérstakur skattur á fjármála-
fyrirtæki, svokallaður bankaskatt-
ur, hefur verið hækkaður og und-
anþága fjármálastofnana í
slitameðferð frá skattinum verið
afnumin. Gert er ráð fyrir að þessi
breyting á bankaskattinum auki
tekjur ríkissjóðs um 92 ma.kr. á
fjórum árum. Með þessu móti er
verið að bæta landsmönnum það
tjón sem fjármálaáfallið olli þeim.
Þessi þáttur í aðgerðinni er mik-
liður í því að rétta af efnahags-
reikning íslenskra heimila. Ýmsar
vangaveltur hafa verið uppi um
fyrirhugað dómsmál slitastjórnar
Glitnis vegna bankaskattsins og
þann möguleika að hann standist
ekki íslensk lög. Ríkisstjórnin lét
skoða það mál mjög vel og var nið-
urstaðan sú að heimildir ríkis-
valdsins til skattheimtu væru mjög
rúmar. Ekki má gleyma í þessu
samhengi að ýmis ríki hafa verið
að auka skattheimtu á fjármála-
stofnanir og jafnvel sekta þær sér-
staklega.
Næstu skref
Um þessar mundir er unnið í
umsóknum hjá Ríkisskattstjóra og
gert er ráð fyrir að fyrstu niður-
stöður um heildarumfang Leiðrétt-
ingarinnar verði ljósar í október.
Áætlað er að hægt sé að vinna
auðveldlega úr stórum hluta þeirra
umsókna sem borist hafa. Hins
vegar er ljóst að úrvinnsla vafa-
atriða getur tekið lengri tíma.
Stefnt er að því að fyrstu niður-
færslur Leiðréttingarinnar komi til
framkvæmda á seinni hluta ársins.
» ...unnið í umsókn-
um hjá Ríkisskatt-
stjóra og gert er ráð
fyrir að fyrstu niður-
stöður um heildar-
umfang Leiðrétting-
arinnar verði ljósar í
október. Áætlað er að
hægt sé að vinna auð-
veldlega úr stórum
hluta þeirra umsókna
sem borist hafa.
Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson
Höfundur er forsætisráðherra.
Áfangasigur í skuldamálum heimilanna
Eftir Sigmund Davíð
Gunnlaugsson