Morgunblaðið - 22.10.2014, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 22. OKTÓBER 2014
Sigurlaug Hrund Svavarsdóttir var í
haust ráðin aðstoðarskólastjóri í
Austurbæjarskóla, fyrsta konan í 84
ára sögu skólans. Hún leysir Héðin
Pétursson af á meðan hann leysir af
skólastjórann, Guðmund Sighvats-
son, sem er í leyfi.
Til þessa hafa eingöngu karlmenn
skipað stöðu skólastjóra og aðstoð-
arskólastjóra. „Það skemmtilegasta
við skólann er hversu fjölmenning-
arlegur hann er. Nemendahópurinn
er fjölbreyttur sem og starfsfólkið.
Hér er mikill mannauður og fag-
mennskan er gríðarleg,“ segir Sigur-
laug.
Stór hópur nemenda Austurbæjar-
skóla er með annað móðurmál en ís-
lensku. Hún segir mjög vel tekið á
móti þeim hópi í nýbúadeild skólans.
Þar fái þau mikinn stuðning. „Allt
skólastarf tekur mið af þessum fjöl-
breytta nemendahópi. Kennarar eru
vanir að vinna með þessa flóru.“
Saga Austurbæjarskóla er löng,
hann tók til starfa haustið 1930 og
hafa margar hefðir skapast á þessum
tíma. Síðast gegndi Sigurlaug stöðu
skólastjóra við Hamraskóla í Grafar-
vogi. Sá skóli er miklu yngri eða um
20 ára. Sigurlaug segir skólana ólíka
að mörgu leyti og lærdómsríkt að
hafa samanburðinn.
Skipuleggja fræðslu með Saft
Þegar Morgunblaðið sló á þráðinn
til Sigurlaugar var vetrarfrí í skól-
anum. Engir nemendur eða kennarar
voru í skólanum nema hún og naut
hún þess að starfa þar í friði og ró.
Hún var meðal annars að skipuleggja
fræðslu með Saft um örugga netnotk-
un fyrir yngri nemendur skólans.
„Fyrst og fremst eru forréttindi að
fá að vinna með ungu fólki og hjálpa
til við að mennta einstaklinga og und-
irbúa þá fyrir framtíðina,“ segir Sig-
urlaug, spurð hvað það er sem heilli
hana mest við að starfa í grunnskóla.
thorunn@mbl.is
Fyrsti kvenstjórn-
andi í 84 ára sögu
Austurbæjarskóla
 Forréttindi að vinna með ungu fólki,
segir Sigurlaug aðstoðarskólastjóri
Morgunblaðið/Þórður
Nám Sigurlaug H. Svavarsdóttir, aðstoðarskólastjóri í Austurbæjarskóla.
að hér væru á ferð nokkrar reglu-
gerðir sem jafn marga sérfræðinga
þyrfti til að ræða um. Vannst því ekki
tími til að ganga frá málinu.
Ólafur Friðriksson, skrifstofu-
stjóri í sjávarútvegs- og landbúnað-
arráðuneytinu, segir aðspurður mik-
inn tíma fara í það ár hvert innan
ráðuneytisins að tryggja að tilskip-
anir frá ESB séu innleiddar í íslensk-
ar reglugerðir.
Á erfitt með að hafa undan
„Á okkar skrifstofu erum við með
einn starfsmann í þessu verkefni.
Hann gerir nánast ekkert annað og á
fullt í fangi með að hafa undan. Það
er í mörg horn að líta. Við þurfum
líka að vinna þetta með okkar sér-
fræðingum hjá Matvælastofnun. Síð-
an er umtalsverð sérfræðivinna sem
fer fram hjá Matvælastofnun og oft á
tíðum þyrfti ráðuneytið, og ef til vill
líka Matvælastofnun, að hafa meiri
mannafla og getu til þess að fylgjast
með því hvaða gerðir eru í farvatninu
og hverjar eru til meðferðar í sér-
fræðinganefndum ESB. Þar er
kannski pottur brotinn hjá okkur,“
segir Ólafur sem telur mikilvægt að
geta gert athugasemdir á fyrri stig-
um.
„Ef við höfum eitthvað sérstakt til
málanna að leggja og ef aðstæður hér
á landi eru öðruvísi en annars staðar
þá þurfum við að koma þeim sjónar-
miðum á framfæri þegar viðkomandi
reglugerð er í smíðum. Þegar undir-
búningsvinna að reglugerðinni fer
fram er mikilvægt að koma að með
þau sjónarmið sem við höfum. Ef við
höfum málefnalegar ástæður, þá eru
miklu meiri líkur á því að það sé hægt
að taka á því meðan reglugerðin er í
smíðum, heldur en eftir að búið er að
gefa hana út og innleiða hana meðal
aðildarlanda,“ segir Ólafur.
„Mjög umfangsmikil löggjöf“
Jón Gíslason, forstjóri Matvæla-
stofnunar, segir innleiðingu tilskip-
ana frá ESB í þeim málaflokkum sem
varða störf stofnunarinnar alfarið á
höndum sjávarútvegs- og landbúnað-
arráðuneytisins.
„Eftirlitið er síðan ýmist hjá okkur
eða heilbrigðiseftirliti sveitarfélaga,“
segir Jón og á við eftirlit með fram-
leiðslu dýraafurða. Annað eftirlit á
markaði með tilbúnum matvælum sé
hjá heilbrigðiseftirliti sveitarfélaga.
„Það mætti eflaust vera fleira fólk í
þessum störfum. Þetta er mjög um-
fangsmikil löggjöf,“ segir Jón og
svarar því aðspurður til að kröfur um
öryggi matvæla aukist sífellt.
Spurður hvort starfsmenn MAST
komi að ferlinu þegar reglugerðar-
breytingar ganga í gegn segir Jón
„slíka vinnu geta verið í samstarfi við
starfsmenn ráðuneytisins þegar þeir
eru að innleiða reglugerðirnar“.
Reuters
Höfuðstöðvar ESB í Brussel Tilskipanir frá ESB hafa áhrif á framboð á matvöru í íslenskum verslunum.
Tilskipun um samlokur
 Tilskipun ESB vegna tyrkneskra samloka tekur gildi
 Sjávarútvegsráðuneytið á fullt í fangi með tilskipanir
Tilkynni komutíma
» Fram kemur í reglugerð um
karrílauf að innflutnings- eða
dreifingaraðilar sem flytja inn
eða dreifa vörum sem reglu-
gerðin tekur til skuli bera allan
kostnað við opinbert eftirlit.
» Þá skuli þeir „senda Mat-
vælastofnun tilkynningu og
gögn um fyrirhugaðan inn-
flutning ásamt upplýsingum
um áætlaðan komutíma“.
Baldur Arnarson
baldura@mbl.is
Mikið annríki hefur verið hjá sjávar-
útvegs- og landbúnaðarráðuneytinu
og Matvælastofnun vegna breytinga
á reglugerðum vegna innleiðinga á
tilskipunum frá Evrópusambandinu.
Má þar nefna að ný reglugerð um
verndarráðstafanir varðandi inn-
flutning á samlokum frá Tyrklandi
sem eru ætlaðar til manneldis gekk í
gildi á Íslandi hinn 22. september sl.
Fram kemur í Stjórnartíðindum
ESB að um sé að ræða bivalve mol-
luscs, eða samlokur sem samheiti yfir
flokk lindýra, þ.e. skelfisk.
Ástæða bannsins er sú að tyrk-
neskar samlokur hafa ekki uppfyllt
kröfur um hreinlæti. Er því lagt bann
við innflutningi á tyrkneskum sam-
lokum til ríkja Evrópusambandsins
og EES-svæðisins.
Skilyrði um karrílauf
Annað dæmi er ný reglugerð um
sérstök skilyrði fyrir innflutningi á
okru og karrílaufi frá Indlandi.
Þriðja dæmið er reglugerð um
aukaefni í matvælum, að því er varð-
ar notkun á natrínfosfötum (E 339) í
náttúrulegar garnir fyrir pylsur og
notkun á brennisteinsdíoxíði – súlfít-
um (E 220-228) í afurðir, að stofni til
úr kryddvíni. Þá tók gildi reglugerð
um matvæli „sem eru ætluð ung-
börnum og smábörnum, matvæli sem
eru notuð í sérstökum læknisfræði-
legum tilgangi og þyngdarstjórnun-
arfæði í stað alls annars fæðis,“ svo
vitnað sé til texta í umræddri reglu-
gerð.
Þegar óskað var upplýsinga hjá
Matvælastofnun um tilefni þessara
reglugerðarbreytinga var á það bent
Viðar Guðjónsson
vidar@mbl.is
Stjórnsýslan er óvönduð, ágreiningur
er um hvort farið sé að lögum, tíma-
mörk eru ekki virt og mikið skortir á
gagnsæi í vinnubrögðum þegar kem-
ur að ákvörðunum um kaup á dýrum
leyfisskyldum lyfjum. Þetta kemur
fram í rannsóknarskýrslu sem Gylfi
Ólafssonar, heilsuhagfræðingur og
doktorsnemi við Karolinska In-
stitutet í Stokkhólmi, gerði fyrir
Frumtök, samtök frumlyfjaframleið-
enda á Íslandi.
Skilja ekki kerfið
Í maí 2013 tóku gildi ný lög um dýr
og vandmeðfarin lyf, svokölluð leyf-
isskyld lyf. Lögin miðuðu að því að
samræma ákvarðanatöku um það
hvaða lyf skyldu hljóta greiðsluþátt-
töku ríkisins og hvaða lyf ekki.
Lyfjagreiðslunefnd er skipuð af
velferðarráðherra og þangað fara
umsóknir markaðsleyfishafa nýrra
lyfja.
Ágreiningur er um það hvort
Sjúkratryggingum beri að sam-
þykkja þau lyf til greiðsluþátttöku
sem fengið hafa leyfisskyldu hjá
Lyfjagreiðslunefnd. Sum lyf sem
fengið hafa leyfisskyldu hjá Lyfja-
greiðslunefnd hafa ekki fengið sam-
þykki fyrir greiðsluþátttöku hjá fag-
ráði Sjúkratrygginga Íslands.
Skilningur velferðarráðuneytisins er
sá að samkvæmt lögum feli leyfis-
skylda í sér loforð um greiðsluþátt-
töku. Sjúkratryggingar álíta að um
tvær aðskildar ákvarðanir sé að ræða.
Ráðuneytið krefst úrbóta
Velferðarráðuneytið hefur tvívegis
sent Sjúkratryggingum bréf, í sept-
ember 2013 og aftur nú í ágúst sl. þar
sem túlkun Sjúkratrygginga á lög-
unum er hafnað og hvatt til úrbóta.
„Markaðsleyfishafar og læknar skilja
ekki kerfið og fá ekki almennileg svör
þegar þeir eru að reyna að skilja
hvernig kerfið virkar. Fagráðið tekur
ákvarðanir um það hvaða lyf skuli
nota á Landspítalanum. Fundar-
gerðir eru hins vegar hvergi birtar og
þó að óskað sé eftir þeim þá eru þær
ekki gefnar út fyrr en búið er að
kæra með stjórnsýslukæru,“ segir
Gylfi.
Sama niðurstaða gæti fengist
Stærstu flokkar leyfisskyldra lyfja
eru krabbameinslyf, gigtarlyf og MS-
lyf. Sjálfur segir Gylfi ekki sitt hlut-
verk að gagnrýna það hvort og þá
hvaða lyf fái samþykki og bendir á að
sama niðurstaða hefði getað fengist
með opnari og einfaldari ákvörð-
unartöku.
Lyfjakaup háð
duttlungum
 Sjúkratryggingar og velferðarráðu-
neytið túlka nýju lögin á ólíkan hátt
Morgunblaðið/Friðrik
Lyf Ágreiningur er á milli velferð-
arráðuneytisins og Sjúkratrygg-
inga um lagatúlkun.
Fram kemur í skýrslunni að frá
því að ný lög voru tekin upp hafi
sjö ný lyf fengið leyfisskyldu og
verið birt á opinberum lista þar
um. Þrjú þeirra eru ekki frumlyf
og fengu því leyfisskylduna sjálf-
krafa. Eitt þessara lyfja hafði ver-
ið notað áður en nýju lögin tóku
gildi og var því ekki á listanum
við gildistöku laganna og eitt
þessara 7 lyfja hefur ekki verið
notað. Þau lyf sem hafa farið í
gegnum ferlið samkvæmt upp-
leggi laganna og
eru notuð eru
því tvö. Á sama
tíma hefur þrem-
ur lyfjum verið
synjað um ley-
fiskyldu og fjór-
um lyfjum sem
áður höfðu feng-
ið leyfisskyldu
verið synjað um
greiðsluþátttöku af Sjúkratrygg-
ingum.
Tvö lyf hafa verið samþykkt
SJÖ LYF HAFA FENGIÐ LEYFISSKYLDU
Gylfi
Ólafsson