Morgunblaðið - 29.11.2014, Blaðsíða 63

MENNING 63
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 29. NÓVEMBER 2014
Karlakór Grafarvogs heldur ár-
lega hausttónleika sína í Grafar-
vogskirkju í dag kl. 17.
Drengjakór íslenska lýðveldis-
ins kemur einnig fram á tónleik-
unum og verða söngvarar því
samanlagt fimmtíu talsins.
Stjórnendur beggja kóra eru kon-
ur, Íris Erlingsdóttir er stjórn-
andi og stofnandi Karlakórs
Grafarvogs og stjórnandi
Drengjakórs íslenska lýðveldisins
er Sólveig Sigríður Einarsdóttir.
Karlakór Grafarvogs er á sínu
fjórða starfsári og Drengjakór ís-
lenska lýðveldisins var stofnaður
árið 2008.
Efnisskrá kvöldsins verður fjöl-
breytt, vinsæl íslensk og erlend
lög úr ýmsum áttum sungin. Vin-
sælum íslenskum lögum, bæði al-
kunnum kórlögum sem og lögum
sem hafa verið útsett sérstaklega
fyrir kórana, verður fléttað sam-
an, að því er fram kemur í til-
kynningu.
Tvær konur
stjórna
50 körlum
Íris
Erlingsdóttir
Sólveig Sigríður
Einarsdóttir
Leikritið Ofsi er byggt á sam-
nefndri skáldsögu Einars Kárason-
ar sem sækir í Sturlungu. Sagt er
frá atburðum sem gerast á þrett-
ándu öld á Íslandi og rakið er
hvernig Gissur Þorvaldsson snýr til
Íslands og leitar sátta við Sturl-
unga eftir mikil átök. Liður í sátta-
viðleitni hans er að flytja norður í
Skagafjörð og leggja til að sonur
sinn kvænist dóttur Sturlu Þórð-
arsonar. Efnt er til brúðkaupsveislu
á Flugumýri og allt virðist stefna í
frið þegar mál taka að þróast á
annan veg.
Saga Einars Kárasonar er sett
fram í einræðum nokkurra persóna.
Hún býður því nánast upp á að
leikhópur fái þá hugmynd að setja
verkið á svið. Framsetningin í leik-
ritinu er einnig að miklu leyti
byggð á einræðum. Þeir sem hafa
orðið í leikgerðinni eru þó færri.
Ræðurnar raðast saman þannig að
lesandinn fær spennandi frásögn
sem segir frá stóratburðum með
flókinn og margbrotinn aðdrag-
anda.
Efnistökin í þessari uppfærslu
eru frumleg og fersk. Það á við um
alla þætti: handrit, leikmynd, bún-
inga, hljóðheim og tónlist. Hljóð-
færi eru verulegur hluti sviðsmynd-
arinnar. Þau prýða sviðið og gefa
sterka stemningu. Mikil og fjöl-
breytileg áhersla er lögð á hljóð.
Þegar gengið er í salinn má heyra
rödd Einars Kárasonar streyma úr
litlu útvarpi á sviðinu og textinn er
tengdur efni verksins. Leikarar
syngja og spila, slagverk er sér-
staklega skemmtilega notað og
hljómur eða „sound“ þess er mjög
gott. Ýmis áhrifshljóð eru einnig
búin til á sviðinu í anda útvarps-
leikrita: fótatak, matarhljóð, hurða-
skellir og bank. Þetta gefur verkinu
skemmtilega spennu og húmor sem
þó er aldrei á kostnað alvöru sög-
unnar. Tónlist verksins eru bæði
þjóðlög og lög sem sem Eggert
Pálsson og Oddur Júlíusson hafa
samið. Þau eru afbragðsgóð og
vega þungt í því að gera Ofsa
áhrifamikla og eftirminnilega sýn-
ingu. Leikmyndin er einföld og vel
heppnuð. Auk hljóðfæranna eru
meðal annars borð, stólar, kollar og
hljóðnemar.
Leikarar eru allan tímann sam-
kvæmisklæddir. Karlarnir þrír eru
í smóking og konan í dökkum síð-
kjól. Með því er kannski verið að
vísa til tímaleysis þeirra átaka sem
sífellt eiga sér stað í mannlegu
samfélagi og eru hvorki bundin við
þrettándu öldina né Ísland.
Edda Björg Eyjólfsdóttir leikur
Þuríði Sturludóttur, eiginkonu Eyj-
ólfs ofsa Þorsteinssonar. Hún er
ósátt við maka sinn sem reynist
ekki sá atgervismaður sem hún
vænti og er hart leikinn af geð-
sveiflum. Túlkun hennar er lág-
stemmd en áhorfandinn finnur fyrir
harðlyndri og hefnigjarnri konu
sem ekkert bugar. Edda leikur
Þuríði afbragðsvel og hún ber
mikla persónu. Friðrik Friðriksson
á einnig stjörnuleik sem Gissur
Þorvaldsson, höfðinginn sem leitar
sátta. Yfir honum er tiginmannleg
ró þess sem ræður. Oddur Júl-
íusson leikur einnig Hrafn Oddsson
með ágætum. Krafti stafar af Stef-
áni Halli Stefánssyni sem Eyjólfi
ofsa og hann sýnir hin miklu geð-
brigði mannsins vel. Allir leik-
ararnir syngja og leika á hljóðfæri
og gera það með ágætum. Þar er
sérstök ástæða til að nefna fagra
söngrödd Eddu Bjargar og söng
Odds. Ofsi gerist á þétt pökkuðum
75 mínútum. Framsetningin er hug-
vitssamleg og snjöll og verkið
hreyfir við áhorfendum. Það er af-
rek að ná svo sterkum tökum á
söguefninu með þeim nýstárlega
hætti sem hér er gert.
Ljósmynd/Hörður Sveinsson
Hugvitssamleg framsetning „Ofsi gerist á þétt pökkuðum 75 mínútum.
Framsetningin er hugvitssamleg og snjöll og verkið hreyfir við áhorf-
endum,“ segir m.a. í gagnrýni um leikverkið Ofsa.
Þjóðleikhúsið – Kassinn
Ofsi bbbbn
Ofsi eftir Einar Kárason í leikgerð Mörtu
Nordal, leikhópsins Aldrei óstelandi og
Jóns Atla Jónassonar.
Leikarar: Edda Björg Eyjólfsdóttir, Frið-
rik Friðriksson, Oddur Júlíusson og
Stefán Hallur Stefánsson.
Tónlist: Eggert Pálsson, hljóðmynd:
Kristján Sigmundur Einarsson, leik-
mynd: Stígur Steinþórsson, búningar:
Helga I. Stefánsdóttir, lýsing Lárus
Björnsson.
Leikstjórn: Marta Nordal.
Aldrei óstelandi í samvinnu við Þjóð-
leikhúsið.
Önnur sýning í Kassa Þjóðleikhússins,
26. nóvember 2014.
SIGURÐUR G.
VALGEIRSSON
LEIKLIST
Útvarp Sturlunga
Gerðar Kristnýjar, er víðsfjarri,
það er frekar með grátstafinn í
kverkunum sem lestri Drápu er
lokið. Hér eru það kuldinn og dauð-
inn, sem eru líka þekktir gestir í
bókum höfundarins, sem ráða ferð-
inni.
Veturinn og skammdegið hefur
lagst yfir í Drápu. Það er nótt í
Reykjavík. Skýin eru eins og ufsa-
grýlur, myrkrið grúfir yfir. Það
snjóar.
Veturinn tekur
aldrei fanga
Hann leiðir fólk
fyrir næsta horn
þar sem skothríðin bíður
Veturinn vekur upp eirðarleysið
og fíknina í ungri stúlku sem röltir
niður í bæ. Hún gengur meðal ann-
ars framhjá Stjörnubíói sem lagðist
af fyrir mörgum árum og má draga
af því ályktun að hér yrki Gerður
Kristný um gamlan atburð. Stúlkan
flækist inn í hryllingssirkus undir-
heimanna og er tuskað um af trúð-
um þar til boxarinn kemur og
bjargar henni. En ekki tekur betra
við, hann er sjálfur myrkusstjórinn.
Djöfullinn bíður eftir sálum sínum
rólegur við næsta horn og stígur
svo fram. Stúlkan deyr voveiflega
og dauðinn merkir sér boxarann
sem er myrtur veturinn eftir.
Myrkus mætir í bæinn ínýjustu ljóðabók Gerð-ar Kristnýjar og hanner ekki boðberi neinna
gleðitíðinda.
Með honum kemur myrkrið og
kuldinn í mörg-
um skilningi.
Drápa er nafn-
ið á nýjustu
ljóðabók Gerðar
Kristnýjar og
gæti ekki átt
betur við. Einn
tiltekinn atburð-
ur er yrkisefnið
og settur fram í
samfelldum ljóðabálki. Líkt og í
fyrri bókum, t.d. Blóðhófni og
Ströndum, er ort knappt, fá orð eru
notuð til að lýsa miklu og það tekst
frábærlega í Drápu, þrjú orð og
heil mynd með tilfinningum birtist í
kolli manns og kviðarholi.
Glensið, sem einkennir oft ljóð
Það er drungi yfir Drápu sem
lætur lesandann ekki ósnortinn. Á
bókarkápu er lítið gefið uppi um
innihaldið en lesandinn fær á til-
finninguna að Gerður Kristný sé að
yrkja um ákveðinn atburð sem átti
sér stað í raunveruleikanum. Það er
spurning hvort það hefði mátt gefa
lesanda smá-vísbendingu um inni-
hald bókarinnar á bókarkápunni, en
bálkurinn stendur vel þrátt fyrir
það. Ef ímyndunaraflið virkar er
það allt sem þarf við lesturinn, sag-
an er sterkt dregin upp. Í Drápu er
sögð heil hörmungarsaga í örfáum
orðum á magnaðan hátt.
Morgunblaðið/Golli
Drungi „Það er drungi yfir Drápu sem lætur lesandann ekki ósnortinn,“
segir rýnir um bók Gerðar Kristnýjar. Ímyndunaraflið þarf bara að virka.
Hryllingssirkusinn
Ljóðabók
Drápa bbbbn
Eftir Gerði Kristný.
Mál og menning 2014, 85 bls.
INGVELDUR
GEIRSDÓTTIR
BÆKUR
Skráðu þig
í iPad-áskrift á
www.mbl.is/mogginn/ipad/
Nú geta
allir fengið
iPad-áskrift
www.tskoli.is
Raftækniskólinn
Kynntu þér námið á
tskoli.is/raftaekniskolinn
Opið fyrir umsóknir á menntagatt.is
Spennandi og fjölbreytt nám í rafvirkjun og rafeindavirkjun.
Átt þú samleið með okkur?