Fréttablaðið - 10.10.2014, Blaðsíða 56

10. október 2014 FÖSTUDAGUR| LÍFIÐ | 32
BAKÞANKAR
Lilju Katrínar
Gunnarsdóttur
Þegar Stefán Jón Haf-stein kvaddi samstarfs-menn sína í Malaví sagði hann að gæti hann tekið eitthvað eitt með sér frá Afríku þá væri það
brosið. Það gerði hann því fyrsti
kaflinn í bók, sem hann skrifaði
eftir að heim var komið, Afríka –
ást við aðra sýn, nefnist Bros og
er helgaður brosi fólksins í sunn-
anverðri álfunni í máli og mynd-
um. Eða eins og hann skrifar: „Ég
tók með mér öll þessi bros og vildi
geta endurgoldið þau.“ Bókin er
prýdd fjölda ljósmynda, sem hann
tók þegar hann var verkefnis-
stjóri Þróunarsamvinnustofnunar
Íslands í Namibíu í eitt ár og síðan
umdæmisstjóri sömu stofnunar í
Malaví frá 2008-2012.
„Ég þurfti að fá meiri fjar-
lægð frá Afríku og tækifæri til
að melta ýmislegt sem ég sá og
upplifði þar og fannst því gott
að skrifa bókina hérna heima,“
segir Stefán Jón. Hann kveðst
hafa gert sér far um að skoða Afr-
íku með augum Íslendingsins og
horfa jafnframt á Ísland úr suðri.
„Þetta eru oft persónulegar pæl-
ingar, ég ber saman lífskjör og
náttúru frá báðum sjónarhornum,
skyggnist undir yfirborðið í dag-
legu lífi fólksins og býð upp á aðra
sýn en þessa fréttatímasýn, sem
er bara skyndimyndir af hörm-
ungum. Í bókinni eru frásagnir af
lífi fólks sem býr við hlutskipti svo
gjörólíkt okkar hérna á Íslandi,“
segir Stefán Jón og nefnir dæmi
um hugleiðingar sínar í bókinni
um börn í heyrnleysingjaskóla í
Namibíu:
„Börnin lifa í svartnætti, eiga
sér hvorki tungumál, sögu, söngva
né menningu. Varla er hægt að
ímynda sér meiri einsemd. Samt
er alltaf stutt í brosið. Ég fór að
velta því fyrir mér af hverju við
Íslendingar brosum svona lítið.
Hvar týndum við brosinu? Var
það í öllu tímahrakinu eða af því
að hér er alltaf svo kalt? Ef svona
útskúfuð börn geta brosað hljótum
við að geta brosað meira.“
Að þessu sögðu er Stefán Jón
spurður hvort sjálfur sé hann orð-
inn brosmildari eftir dvölina í Afr-
íku. „Já, ég brosi meira, kannski
ekki nóg, en ég reyni að halda bros-
inu við. Vera glaðlegri og minna
pirraður,“ segir hann – brosandi.
Enda rík ástæða til í ljósi þess að
honum gengur vel að safna fyrir
prentkostnaði bókarinnar gegn-
um söfnunarsíðuna Karolina-
fund. „Sjóðurinn býður upp á mjög
Hvert fór brosið?
Stefán Jón Hafstein gefur út hugleiðingar sínar í bókinni Afríka– ást við aðra
sýn. Hann bjó í Namibíu og Malaví, þar sem hann tók ljósmyndirnar í bókinni.
SKRIFAÐI BÓKINA HÉR HEIMA Stefán Jón Hafstein fjallar um daglegt líf Afríkubúa
eins og það kom honum fyrir sjónir þegar hann bjó og starfaði þar ytra.
Týndum við brosinu í neytendafrekjunni
sem okkur er innrætt? Viðskiptavinurinn
hefur alltaf rétt fyrir sér og þarf ekki að
brosa, hann borgar og má heimta. Er þetta
brosleysi sölumenningarmótun eða sá
náttúran um að setja okkur í vinsemdar-
kæli? Fraus brosið fast í munnherkjum
þennan níu mánaða vetur sem við
þraukum á norðurslóð eða formyrkvaðist
það í skammdegisdrunganum sem ekkert
undir Afríkusól þekkir?
Eða var það tíminn sem við týndum? Hvarf brosið í svartan svelg
tímahraks og klukkuþrældóms? Þið eigið klukkur, við eigum tíma, segja
Afríkumenn.
Hvert fór brosið?
UM BROSIÐ SEM TÝNDIST Á NORÐURSLÓÐ
„TÖ FF, BRENGLUÐ OG ÖGRANDI“
- EMPIRE
„HALDIÐ YKKUR FAST!“
- TIME OUT
GONE GIRL KL. 4.45 - 8 - 11
GONE GIRL LÚXUS KL. 4.45 - 8 - 11
DRACULA KL. 5.45 - 8 - 10.15
THE EQUALIZER KL. 8 - 10.45
THE MAZE RUNNER KL. 5.30 - 8 - 10.30
LET́S BE COPS KL. 5.45 - 8 - 10.20
PÓSTURINN PÁLL ÍSL. TAL 2D KL. 3.30
AÐ TEMJA DREKANN 2 ÍSL. TAL 2D KL. 3.30
SMÁHEIMAR 2D KL. 3.30
KL. 5.45 - 9
THE EQUALIZER KL. 9
BOYHOOD KL. 5.40 - 9
PARÍS NORÐURSINS KL. 5.45 - 8 - 10.15
VONARSTRÆTI KL. 6
“GRÍPANDI, SNJÖLL OG SNILLDARLEGA OFIN.
EIN AF BESTU MYNDUM LEIKSTJÓRANS FRÁ UPPHAFI.
EIN AF ALBESTU MYNDUM ÁRSINS.”
-T.V., BIOVEFURINN
#1 MOVIE
IN THE WORLD
GONE GIRL 4, 7, 10
DRACULA UNTOLD 6, 8, 10
WALK AMONG TOMBSTONES 5:45, 8, 10:20
SMÁHEIMAR 3:50
PÓSTURINN PÁLL 2D 4
-T.V., biovefurinn
-EMPIRE
ÍSL TAL
ÍSL TAL
Tilboð í bíó. Gildir á allar sýningar merktar með rauðu.
www.laugarasbio.isSími: 553-20755%
KRINGLUNNI
SPARBÍÓ
AKUREYRI
KEFLAVÍK
ÁLFABAKKA
EGILSHÖLL
Í Ó Ó Í Ú
LEIKSTJÓRI TALSETNINGAR RÓSA GUÐNÝ
FRÁBÆR NÝ ÍSLENSK GAMANMYND
FRÁ ÞEIM SÖMU OG FÆRÐU OKKUR
THE CONJURING
THE FRIGHT FILE
FRÁBÆR GRÍNMYND FYRIR ALLA
FJÖLSKYLDUNA MEÐ STEVE CARELL
ROBIN WILLIAMS KVEÐUR OKKUR Í ÞESSARI
STÓRSKEMMTILEGU GAMANMYND
Heyrðu, hvernig gekk með þessa píu í gær?“
„ÆI, ég tók eitthvað í hana og reyndi að
kyssa hana. Þá bara brjálaðist hún og
sagðist ætla að hringja á lögguna ef ég
hætti ekki!“
„OH, alltaf þarf löggan að eyðileggja góðu
stundirnar.“
ÞETTA samtal heyrði ég á milli tveggja
ungra pilta á Laugaveginum á sunnu-
dagsmorgni fyrir stuttu. Þeir voru
nýskriðnir af djamminu, enn þá híf-
aðir og ég er nokkuð viss um að
þeir héldu sér gangandi á vímu-
gjöfum sem eru aðeins sterkari
en áfengi.
EN ÞEIR hittu naglann á höfuð-
ið. Löggan eyðileggur stundum
„góðu stundirnar“. Það er náttúru-
lega glatað. Því þegar við stelp-
ur segjum: „Hættu þessu eða ég
hringi á lögguna“ erum við í
raun að segja: „Vá, þú ert fal-
legasti maður sem ég hef séð.
Mig langar að njóta ásta með þér
og eyða ævinni í örmum þínum en
ég bara verð að segja nei svo þú gangir á
eftir mér og viljir mig meira.“ Er það ekki
stelpur?
ÞAÐ ER svo glatað að segja bara já strax.
Gefa samþykki. Það tekur allt fútt úr
eltingarleiknum. Þetta hlýtur löggan að
vita. Skrítið að hún sé samt enn í því að
eyðileggja „góðu stundirnar“. Er enginn
búinn að segja þeim mönnum og konum
sem halda uppi lögum og reglu í þessu
landi hvað við konur meinum í alvöru
þegar við segjum „nei“, „farðu af mér“,
„hættu“, „slepptu mér“, „þetta er vont“?
JÆJA, þá. Þá geri ég það hér með. Og
tala fyrir hönd allra kynsystra minna
því þegar kemur að „góðu stundunum“
erum við allar eins. Við stelpur viljum
láta áreita okkur. Við viljum að karlmenn
þröngvi sér upp á okkur. Við viljum ekki
að þeir hætti þegar við segjum nei. Og við
viljum alls ekki að einhver skerist í leik-
inn þegar þeir sjá að við getum ekki varið
okkur fyrir ágengum karlmönnum sem
vilja komast í buxurnar okkar.
OK?
#kaldhæðni
Ekki eyðileggja „góðu stundirnar“
áhugaverða leið, sem gefur rithöf-
undum og öllu skapandi fólki kost
á að gefa sjálft út verk sín með því
að safna áheitum eða styrkjum
gegnum síðuna. Úr þessu verður
mjög skemmtilegt samfélag því
margir hafa samband og afla sér
upplýsinga áður en þeir ákveða að
styrkja verkefnin. Ég hef fengið
rúmlega 130 styrktaraðila á stutt-
um tíma, sem hver um sig borgar
tiltekna lágmarksupphæð gegn
því að fá bókina senda þegar hún
kemur út. Markmiðið um að ná upp
í allan prentkostnaðinn gæti náðst
á næstu tíu dögum. Með þessum
hætti losnaði ég við að leita að
útgefanda og þurfti ekki að fara í
bankann og biðja um yfirdráttar-
lán. Bókin er gefin út milliliðalaust.
Ég tók myndirnar og skrifaði text-
ann og konan mín, Guðrún Kristín
Sigurðardóttir, sem er grafískur
hönnuður, hafði hönnunina á sinni
könnu,“ segir Stefán Jón.
Hann hyggst ekki aðeins efna til
hófs í tilefni af útkomu bókarinn-
ar um aðra helgi heldur líka ljós-
myndasýningar á myndum sínum
frá Afríku. Spurður í lokin hvort
ekki hafi verið erfitt fyrir hann að
sjá alla þungbúnu Íslendinganna
við heimkomuna fyrir tveimur
árum svarar hann: „Þeir eru ekki
það versta sem ég hef séð, því
miður.“ valgerdur@frettabladid.is