Skessuhorn - 30.05.2012, Side 18
18 MIÐVIKUDAGUR 30 . MAÍ
Sjómannadagurinn
Vinnsla þorsklifr ar hef ur auk ist
mjög á síð ustu árum og er nú orð
in um tals verð. Hjá nið ur suðu verk
smiðj unni Akra borg á Akra nesi er
nú unn ið úr 2.0002.500 tonn um
af lif ur á ári. Lifr in berst til fyr ir
tæk is ins alls stað ar að af land inu en
hún þarf að vera fersk og vel kæld
þeg ar þang að kem ur til að vera gott
hrá efni. Auk lifr ar eru ýms ar aðr
ar sjáv ar af urð ir soðn ar nið ur hjá
Akra borg með al ann ars heiteykt,
hrogna full loðna.
Það voru feðgarn ir Jón Þor
steins son og Þor steinn Jóns son
sem stofn uðu fyr ir tæk ið Jón Þor
steins son ehf. árið 1989 til að hefja
nið ur suðu lifr ar á samt ýmsu öðru.
Áður hafði Þor steinn rek ið hrogna
vinnsl una Arct ic hf. Árið 2009 var
svo nafn inu breytt í Akra borg. Rolf
Há kon Arn ar son tók við fram
kvæmda stjórn árið 2006 en Akra
borg er nú í meiri hluta eigu ís lenska
út flutn ings fyr ir tæk is ins Triton og
danska fyr ir tæk is ins Born holms.
Hert ar regl ur ESB
komu til góða
Rolf seg ir fram leiðsl una hafa
auk ist mik ið á síð ustu árum. Fyr ir
tæk ið hafi lagt mikla á herslu á gæði
og gæða vott un og þannig get að far
ið inn á dýr ari mark aði. „Það varð
svo á kveð in spreng ing í þessu um
2008 en þá setti Evr ópu sam band ið
nýj ar regl ur um inni hald dí oxíns í
mat væl um. Þannig duttu mörg fyr
ir tæki út sem voru að fram leiða úr
þorsklif ur úr Eystra salt inu. Þessi
eit ur efni safn ast upp í lifr inni og dí
oxín er langt yfir leyfi leg um mörk
um í þorsklif ur úr Eystra salt inu.
Þannig áttu þess ir fram leið end ur
ekki mögu leika á að selja inn á Evr
ópu mark að leng ur og fram leiðsl an
færð ist að miklu leiti til Ís lands og
Norð urNor egs þar sem sjór inn er
nógu hreinn," seg ir Rolf.
Fram leiðsla Akra borg ar er seld
und ir ýms um þekkt um merkj
um víða um heim en nafn ið Akra
borg er ein göngu not að á inn lend
um mark aði sem er ör lít ið brot af
heild ar fram leiðsl unni. „Við höf um
fyrst og fremst gam an af að kynna
þess ar vör ur hér á landi eins og lifr
ina og nið ur soðna loðnu. Mest ur
hluti fram leiðslu okk ar fer til Vest
urEvr ópu en að eins til Aust ur
Evr ópu líka. Við höf um líka selt að
eins til Banda ríkj anna og smá veg
is til Asíu," seg ir Rolf og bend ir á
hill ur á skrif stof unni þar sem sýn is
horn af nið ur suðu dós um með mis
mun andi vöru merkj um á mörg um
tungu mál um.
Lengi vel var erfitt að
ná í lif ur
Rolf seg ir að þeg ar hann kom
til starfa hjá fyr ir tæk inu hafi ver
ið mik ill barn ing ur að ná í lif ur.
Hrá efn ið hafi ekki ver ið auð feng
ið. „Ég held að menn hafi fyrst og
fremst lit ið á lifr ina sem verð laus
an úr gang sem ekk ert ætti að gera
við ann að en að henda. Fyr ir stuttu
voru sett lög um að koma eigi með
alla lif ur í land. Þetta er erfitt hjá
frysti tog ur un um og þar sem lifr in
er fryst. Við get um ekki not að þá
lif ur, hún hent ar ekki í nið ur suðu.
Við lögð um mikla vinnu í það hér
að sýna sjó mönn um að þetta væru
ann ars veg ar mat væli og hins veg
ar verð mæti. Á sama tíma hækk aði
verð ið þannig að menn fóru að sjá
sér fjár hags leg an hag í að hirða lifr
ina og ganga vel um hana. Nú eru
menn farn ir að um gang ast lifr ina af
virð ingu." Rolf seg ir lifr ina koma
víða af land inu. Hún þurfi hins veg
ar að ber ast fljótt til þeirra í Akra
borg því þetta sé við kvæmt hrá
efni. „Lög gjöf in ýtti þeim síð ustu
af stað til að hirða lifr ina en meiri
hluti sjó manna var byrj að ur á þessu
áður. Við vinn um úr 2.000 til 2.500
tonn um ári. Það er alltaf ein hver
rýrn un og þeg ar líð ur á vor ið verð
ur nýt ing in minni. Kæl ing in er lyk
il at riði í þessu eins og öðru hrá efni
úr sjón um."
Sér staða í fersku hrá efni
Það er lif ur í öll um fiski en
Rolf seg ir ein ung is mark að fyr ir
þorsklif ur. „ Það er búið að reyna
ufsalif ur og fleira en þorsklif ur er
það sem geng ur á mark að in um.
Við not um hrogn með lifr inni í
paté." Svil úr þorski eru líka soð
in nið ur hjá Akra borg. „Þau eru
verk uð á svip að an hátt og lifr
in en að al mark að ur inn er á Bret
landi. Heitreykt hrogna full og
hausuð loðna er líka nokk uð sem
geng ur vel og við höf um líka próf
að að setja á inn an lands mark að.
Upp skrift in er ekki ný því nið ur
suðu verk smiðja K. Jóns son ar var
með þessa fram leiðslu fyr ir tutt
ugu árum eða meira. Við höf um
líka ver ið að leika okk ur með mak
ríl inn en höf um ekk ert sett hann á
mark að," seg ir Rolf.
Hann seg ir ljóst að ís lensk ir
fram leið end ur eigi erfitt með að
keppa við ó dýr ari mark aði í laun
um og kostn aði. „Okk ar sér staða
hér lend is er ferskt hrá efni og þar
höf um við for ystu. Með fersku
hrá efni fram leið um við bestu vör
una."
Nú eru 37 starfs menn hjá Akra
borg og fyr ir tæk ið er vel tækni
vætt. „ Það varð mik il upp bygg
ing hjá okk ur 2009. Þá fór um við í
gegn um mik ið end ur nýj un ar tíma
bil með tæk in, hús ið og um hverf
ið. Þá unn um við all ar tækni breyt
ing ar með fólki héð an af Skag an
um. Skag inn hf. og Straum nes hafa
á að skipa úr vals tækni fólki og síð
an komu að þessu Pípó og Rud olf
Jós efs son smið ur á samt fleir um.
Þetta er topp fólk sem hef ur byggt
þetta upp með okk ur." Rolf seg ir
sama fólk ið hafa unn ið árum sam
an hjá fyr ir tæk inu. „Það er alltaf
fast ur kjarni hérna og svo er fólk
sem kem ur ár eft ir ár með an á há
ver tíð inni stend ur," seg ir Rolf Há
kon Arn ar son fram kvæmda stjóri
Akra borg ar.
hb
Ell efu millj ón ir nið ur suðu dósa á ári
Rolf Há kon Arn ar son fram kvæmda stjóri á skrif stofu sinni.
Starfs fólk Akra borg ar við störf.
Ein ar Víglunds son fram leiðslu stjóri Akra borg ar.
Sýn is horn af nið ur suðu dós um frá Akra borg með ýms um vöru merkj um á mörg um
tungu mál um.
SjómannadagsblaðSkessuhorns2012
Útgefandi: Skessu horn ehf. Ritstjóri: Ás laug Karen Jó hanns dótt ir. Blaðamenn: Ás laug Karen Jó hanns dótt ir og Har ald ur Bjarna son. Auglýsingar: Mark aðs deild Skessu horns og Mark fell ehf. Umbrot: Skessu horn/ Ómar Örn Sig urðs son.
Dreifing: Með Skessu horni 30. maí 2012 auk fjöldreif ing ar á Snæ fells nesi. Forsíðumynd: Vögg ur á sjó - Ljósm. Al fons Finns son. Ljósmyndiríblaðinu: Al fons Finns son, Ás laug Karen Jó hanns dótt ir, Har ald ur Bjarna son, Sam ú el Karl Óla son,
Tómas Freyr Krist jáns son, mynda safn Skessu horns og fleiri. Upplag: 5.000 ein tök. Prentun: Lands prent.