Skessuhorn - 30.05.2012, Qupperneq 30

30 MIÐVIKUDAGUR 30 . MAÍ
„ Þetta hef ur geng ið á gæt lega og
afl inn ver ið frá 11 og upp í 13 tonn
í róðri," seg ir Eymar Ein ars son út­
gerð ar mað ur og skip stjóri á Ebba
AK um sæ bjúgna veið arn ar sem
hann hef ur stund að frá því í apr­
íl. „ Þetta eru orð in 180 tonn frá
17. apr íl en allt fer þetta til vinnslu
á Grund ar firði og er sótt hing að
á bíl dag lega. Við erum ein ir við
veið ar hérna í Bugt inni eins og er.
Bát ur Grund firð ing anna, Hann­
es Frið riks son SH, sem stund­
ar þess ar veið ar líka er að veið um
við Aust firði og land ar á Fá skrúðs­
firði. Þar hef ur geng ið vel líka."
Eymar seg ir verst að geta ekki
gef ið sér tíma til að leita að nýj um
veiði svæð um. „Mað ur hef ur bara
ekki efni á svo leið is sigl ing um, ol­
í an er orð in svo dýr." Eymar seg ir
sæ bjúg un halda sig á af mörk uð um
blett um og að þau fari ekki langt
frá þeim. „Þess ir blett ir eru við­
kvæm ir og það verð ur að um gang­
ast þá með var úð. Suð ur nesja menn
sem voru að veiða á nokkrum
blettanna fyr ir fjór um árum gengu
svo hart að þeim að þess ir blett ir
hafa ekki jafn að sig enn og lít ið að
fá þar. Ég fór með fiski fræð ing frá
Hafró á það svæði og þá varð þetta
stað fest. Plóg ur inn sem við not­
um við veið arn ar er þró að ur út frá
skel fisk plógi og reyn ist vel. Berg­
ur, skip stjóri á Hann esi Frið riks­
syni á heið ur inn af þró un plógs ins
og raun ar hef ur hann fund ið flest
mið in líka." Eymar seg ir sæ bjúg­
un veið ast á hörð um botni. „Við
get um ekki dreg ið þenn an plóg á
mjúk um botni því þá fyllist hann
strax af drullu. Ég hef núna ver ið
að veiða þetta um sex míl ur norð­
ur af Garð skaga. Við próf uð um að
taka nokkr ar sköf ur inn á Hval­
firði í fyrra en þá fyllt ist plóg ur­
inn af drullu um leið og von laust
að eiga við þetta þar. Það kem ur
nán ast eng inn með afli með þessu,
eitt og eitt íg ul ker þeg ar mað ur
tog ar á nýrri slóð. Það sést eng in
skel. Það kom ein lif andi hörpu­
skel um dag inn. Mað ur fær ekki
einu sinni hörpu skel í soð ið en íg­
ul kera hrogn in eru sæl gæti. Þau
hef ég smakk að en ekki sæ bjúg un.
Ég veit ekki einu sinni hvern ig sæ­
bjúg un eru unn in. Þeir eru bún­
ir að bíða eft ir mér Grund firð ing­
arn ir í eitt ár með kaff ið klárt en
ég hef ekki far ið að skoða þessa
vinnslu enn þá, senni lega svo langt
að fara," seg ir hann og hlær.
Þeir eru bara tveir í á höfn á Ebba
við þess ar veið ar, Eymar og Bene­
dikt son ur hans. „Ég varð að fækka
í á höfn til að spara. Við verð um á
þess um veið um fram að mán aða­
mót um en sæ bjúg un má ekki veiða
í júní og júlí vegna hrygn ing ar­
tíma. Við ætl um að reyna við haf­
kóng, sem er kuð unga teg und,
stærri en beitu kóng ur inn en við
þurf um að skoða hvern ig verð ur
hægt að veiða hann. Ann ars byrja
ég á skötu seln um og reyni að veiða
þann kvóta sem ég hef þar. Ég á
líka ein hver þorsk kíló eft ir af þess­
um litla kvóta sem ég hef eft ir að
búið er að skerða hann reglu lega
síð ustu ár," seg ir Eymar Ein ars­
son
hb
Mart einn Gísla son er 69 ára gam­
all og ger ir út tvo báta frá Ó lafs vík,
Sverri og Glað, en syn ir hans sjá nú
um skip stjórn ina. „Ég er fædd ur og
upp al inn hérna hand an við Breiða­
fjörð inn á bæ sem heit ir Fit," seg­
ir Mart einn þeg ar blaða mað ur sest
nið ur með hon um á heim ili hans í
Ó lafs vík. „Þótt ég sé al inn upp við
bú skap í sveit fékk ég snemma á huga
á sjó mennsku enda átti pabbi trillu­
horn sem hann reri á reglu lega. Ég
fór fyrst með hon um á sjó átta ára
gam all og man að ég dró tutt ugu
fiska á snær is fær ið sem ég var með.
Því gleymi ég aldrei. Ferm ing ar ár­
ið fór ég einn túr á síðu tog ar an um
Gylfa frá Pat reks firði á karfa veið ar
við Græn land. Sú ferð tók nú ekki
nema fimm daga, þá var búið að
fylla. Það var al gjört mok. Á þess­
um árum voru ein hver vand ræði að
fá mann skap á síðu tog ar ana og við
vor um tíu sveita menn irn ir sem fór­
um í þenn an túr. Þeg ar ég var sext­
án ára fór ég að beita og síð an á sjó­
inn en þá bjó ég enn í sveit inni en
flutti svo á Patró. Þá var ég á ýms­
um bát um þar en lengst af stýri­
mað ur á Mar íu Júl íu. Á Pat reks firði
bjó ég í sex ár en næstu tutt ugu og
fimm árin bjó ég á Tálkna firði og
var lengst af með sama skip stjór an­
um, Er lingi Guð munds syni. Hann
gerði út bát frá Pat reks firði."
Rétt náði með strák inn í
land fyr ir ferm ing una
Mart einn keypti fyrstu trill una,
fjög urra tonna Báta lóns bát, árið
1978. Sá bát ur hét Sverr ir og Mart­
einn hef ur hald ið sig við það nafn
síð an. „Ég byrj aði á að gera út á grá­
sleppu frá Barða strönd. Há set arn ir
voru krakk arn ir. Eldri strák ur inn
var þá á ferm ing ar ári og dóttir in
tólf ára en hún reri með mér fram á
full orð ins ár og var kom in sex mán­
uði á leið með fyrsta barn sitt þeg­
Svona líta sæ bjúg un út og þykja lost æti í Asíu og víð ar. Ljósm.ki.
Góð ur gang ur í sæ bjúgna veið inni
Eymar við sæ bjúgna lönd un.
Fór á síðu tog ara sama ár og hann fermd ist
Rætt við Mart ein Gísla son í Ó lafs vík
ar hún hætti á sjón um. Fyrsti róð­
ur inn var minn is stæð ur því þeg­
ar við vor um að leggja net in í byrj­
un ver tíð ar lent um við í basli, feng­
um í skrúf una og það var á mörk­
un um að við næð um í land fyr ir
ferm ingu stráks ins. Svo var mað ur
á fær um á sumr in milli þess að vera
á stóru bát un um." Mart einn byrj­
aði að róa frá Ó lafs vík árið 1990 en
þá var hann kom inn með tíu tonna
Gáska bát. „Ég bjó samt enn fyr­
ir vest an og flutti ekki hing að fyrr
en 1994. Á vor in fór ég svo alltaf á
grá sleppu á Barða strönd inni og það
ger um við enn. Strák arn ir eru þar
með grá sleppu net in enn þá. Þar er
mun betra að gera út á grá sleppu."
Þeg ar til Ó lafs vík ur var kom ið var
Mart einn kom inn með tvo báta og
Gísli son ur hans tók við Sóma bátn­
um. Nú eru bát arn ir gerð ir út á línu
og grá sleppu og syn irn ir Gísli og
Örv ar sjá um skip stjórn ina. „Þeir
fara sitt hvort árið á grá sleppu og
þetta var á gætt núna ein 40 tonn
upp úr sjó af grá sleppu og hrogn­
um. Þetta er að vísu eng in veiði
mið að við það sem áður var. Eitt
árið þeg ar við vor um með litla bát­
inn á Barða strönd inni þá vor um við
með 180 salt að ar tunn ur af hrogn­
um eft ir ver tíð ina. Að stað an þarna
í Hauka bergs vaðli á Barða strönd
var nú ekki betri en það að við vor­
um með bát inn á legu fær um og
þurft um að flytja all an afla í land á
skekktu. Það var eng inn smá hand­
legg ur að koma því öllu í land. Ég
man eft ir að hafa feng ið 360 grá­
slepp ur í sex lít il net."
Sauð fjár bóndi
í frí stund um
Þeg ar Mart einn byrj aði smá­
báta út gerð voru eng in fisk veiði­
kerfi í gangi en þeg ar kvóti var
sett ur á smá báta fékk hann góð an
kvóta byggð an á afla reynslu. „Það
er búið að skerða þetta margoft síð­
an en ætli við séum ekki núna með
um 300 þorskígildistonn.Við þurf­
um að leigja mik ið til okk ar því
afl inn er um 300 tonn á bát á ári.
Við erum að hætta núna og byrj­
um aft ur í sept em ber. Það eru tveir
á hvor um báti og fjór ir í beitn ingu
í landi." Mart einn seg ir ó viss una
um fram tíð ina frek ar leið in lega.
„Ég hef nú samt ekki trú á að geng­
ið verði að út gerð inni dauðri eins
og svört ustu spár segja. Það verð­
ur á fram veidd ur fisk ur við Ís land,"
seg ir hann og bæt ir við þótt hann
sé að mestu hætt ur að róa fari hann
í ein staka róð ur til að leysa af í for­
föll um. „Ég sinni bara hobbí inu
núna og er sauð fjár bóndi. Hann
hef ur lengi blund að í mér bónd inn
enda al inn upp við bú skap. Ég fékk
mér því nokkr ar roll ur fyr ir fimm
árum og nú eru þær átján. Sauð­
burð ur inn gekk vel. Þetta er allt
tví lembt, þrí lembt og fjór lembt. Úr
þess um 18 kind um kom 41 lamb.
Það er gam an af þessu. Svo felli ég
öll grá sleppu net þannig að það er
alltaf eitt hvað að gera og ým is legt
að snudda í kring um út gerð ina,"
seg ir Mart einn Gísla son út vegs­
bóndi í Ó lafs vík.
hb
Mart einn á heim ili sínu í Ó lafs vík við upp stopp aða súlu og á veggn um er mál verk af fyrsta bátn um hans. Gylfi Æg is son mál­
aði mynd ina. Ljósm. af
Glað ur SH. Ljósm.: af
Sverr ir SH. Ljósm.: af
Feðgarn ir Mart einn og Örv ar með full an bát af fiski. Mynd ina tók Al fons Finns son
fyr ir nokkrum árum.
Sjómannadagurinn