Skessuhorn - 03.09.2014, Blaðsíða 21

21MIÐVIKUDAGUR 3. SEPTEMBER 2014
Áramót í útgerðinni
Vigtun og pökkun á saltfiski fyrir Spánarmarkað. Fiskur saltaður í kör. Saltfiskurinn frá KG fiskverkun er fallegur á að líta.
Við erum bæði íhaldssamir og nýjungagjarnir
Spjallað við Hjálmar Guðmundsson í KG fiskverkun í Rifi
Meðal öflugustu fyrirtækja í út­
gerð og vinnslu á Snæfellsnesi er
KG fiskverkun í Rifi. Stofnun fyrir­
tækisins er rakin til þess að Kristján
Guðmundsson byrjaði árið 1956 út­
gerð Tjalds SH og upp úr því rekst­
ur saltfisks­ og skreiðarvinnslu. Í
dag er útgerð Tjalds, nú SH 270,
enn burðarásinn í öflugum rekstri
fyrirtækisins sem um langt skeið
hefur verið rekið undir nafni KG
fiskverkunar í sérhæfðri saltfisk­
verkun. Núverandi Tjaldur er skip
sem smíðað var og kom til lands­
ins 1992, rúmlega fjörutíu metra
langt línuveiðiskip. Áhöfn skipsins
er að færa með því um 2.000 tonn
inn í vinnsluna á hverju ári. KG hef­
ur frá upphafi verið fjölskyldufyrir­
tæki og hefur Hjálmar Kristjáns­
son haldið um stjórnartaumana síð­
ustu áratugina. Um 50 manns starfa
hjá KG fiskverkun og vinnslan er
rekin í stóru og glæsilegu húsi við
höfnina en húsið var tekið í notk­
un 15. ágúst 2007. Hjálmar segist
einmitt hafa verið með þessa fram­
kvæmd á hátoppi bólunnar marg­
frægu. Sem betur fer hafi hann farið
hægt í sakirnar og ekki glapist til að
taka tilboði fjármögnunarfyrirtækja
um fjármögnun í húsið með kaup­
leigusamningum. „Við erum íhalds­
samir hérna en líka nýjungagjarn­
ir eins og flestir í sjávarútvegi á Ís­
landi. Almennt má segja að greinin
sé fljót að tileinka sér nýjungar sem
við teljum koma sér vel fyrir okkur
og okkar fólk,“ segir Hjálmar þar
sem hann gengur um vinnsluhús­
ið ásamt blaðamanni Skessuhorns
og sýnir honum búnaðinn. Nýlegur
vinnslubúnaður er í húsinu og hann
er að langstærstum hluta íslensk
framleiðsla sem undirstrikar mik­
ið og gott samstarf sjávarútvegsins
og iðnaðarins í landinu, hátækni­
og stáliðnarins, sem byggt hefur
upp öflug fyrirtæki og fjölda starfa í
greininni á undanförnum árum.
Alltaf starfað í
sjávarútvegi
Hjálmar segist ekki þekkja neitt
annað en að stússast í kringum
vinnsluna og starfa í sjávarútvegin­
um. Honum hafi ekki heldur lang­
að til að gera neitt annað, greinin sé
fjölbreytt og skemmtileg. Hjálmar
segir ljóst að í heildina hafi Íslend­
ingar staðið sig vel í sjávarútvegi.
Úttekt sem gerð var fyrir skömmu
af virtu erlendu ráðgjafarfyrirtæki,
með aðkomu íslenskra sérfræðinga,
sýni að sjávarútvegurinn sé eina at­
vinnugreinin í landinu sem er sam­
keppnishæf á heimsvísu. „Ég tók við
verkstjórn hérna í fyrirtækinu 1978.
Síðan þróaðist það þannig að ég tók
við rekstrinum og er hérna ennþá,“
segir Hjálmar, en bróðir hans Guð­
mundur Kristjánsson er sem kunn­
ugt er mjög umsvifamikill í sjávar­
útveginum með fyrirtæki sitt Brim.
Guðmundur byrjaði sína starfsemi
við hlið bróður síns í Rifi, en síð­
an hélt Guðmundur suður eins og
Hjálmar orðar það. Eins og áður
segir starfa um 50 manns hjá KG
fiskverkun. Þar af er 21 í áhöfn
Tjalds, en 14 á sjó í einu. Tjaldur er
að veiðum í um það bil fjóra daga í
senn og landar á þeim fimmta. Hann
er gerður út samkvæmt áætlun þar
sem skipverjar eru á sjó í tuttugu
daga og í fríi í tíu. „Skipið hentar
okkur mjög vel, bæði gæði og magn
hráefnis,“ segir Hjálmar. Hann seg­
ir að skipverjum líki það vel að geta
gengið að því vísu hvenær landað er
og hvenær farið er út á sjó. Í vinnsl­
unni eru tæplega 25 starfsmenn.
Samkvæmt lögboðnum sumarfríum
var gert hlé á vinnslunni í sex vik­
ur í sumar. Hún var nýlega byrjuð
aftur þegar blaðamaður var á ferð­
inni í síðustu viku. Hjálmar sagði að
það tæki svolítinn tíma að komast á
fulla keyrslu að nýju, en starfsfólk­
ið væri traust og gott og starfsem­
in gengi alveg samkvæmt áætlun frá
ári til árs.
Þarf leikreglur til
langs tíma
Hjálmar segir að framleiðslan hafi
í langan tíma verið seld til sama
kaupanda á Spáni. Nokkuð verðfall
hafi orðið í kjölfar hrunsins 2008 en
markaðsverðið farið hægt upp á við
síðan. „Ég er þó þeirrar skoðunar að
verð á mörkuðum sé heldur að taka
við sér og er að mörgu leyti bjart­
sýnn núna við upphaf nýs kvótaárs,“
segir Hjálmar. Þegar hann er spurð­
ur út í álögur á greinina, svo sem
sérstöku og almennu veiðigjöldin,
segir hann. „Gjöldin voru lögð á
án alls samráðs við greinina og má
nánast segja að þau hafi verið sett
henni til höfuðs. Þegar laun á skipi
eins og okkar eru um 40% og gjöld
eiga að vera svipuð þá sjá allir að
það gengur ekki upp. Eins og þetta
var áður en lögin um gjöldin voru
leiðrétt þá vorum við í raun komn­
ir í fjárfestingabann. Þá meina ég að
þegar aðeins er eftir 20% af fram­
leiðsluverðmætinu, þá er það allt­
of lítið til að borga vexti og afborg­
anir hvað þá að standa undir nauð­
synlegu viðhaldi og fjárfestingum.
Hver á framtíðin að vera í íslensk­
um sjávarútvegi, þegar stjórnvöld
reyna að koma honum á kné? Það
sem skortir er náttúrlega að stjórn­
völd hafi ákveðið leikreglur sem
hægt er að treysta að staðið verði
við til langframa. Það sem háir okk­
ur í sjávarútveginum er stöðug af­
skipti pólitíkusa, það vilja allir vera
með puttana í þessu. Okkar stærsta
vandamál er pólitíkin. Pólitíkusar
og nokkrir aðrir segja í einu orðinu
meiri gjöld og skatta á sjávarútveg­
inn. En um leið vilja þeir að hann
haldi uppi atvinnu og byggð um allt
land með tilheyrandi óhagræði.“
„Pottasukkið“
veiki greinina
Hjálmar segir kvótakerfið að mörgu
leyti gott og tilkoma þess hafi skil­
að meiri gæðum og verðmætum
inn i greinina og þjóðarbúið. Hann
segist hafa ákveðnar skoðanir um
að það mætti þó einfalda kerfið til
muna. „Ég er þeirrar skoðunar að
stjórnmálamenn séu að skemma
kerfið með pottasukkinu eins og
ég kalla það. Það gerir ekkert ann­
að en veikja greinina. Það er þá bara
verið að taka af einum til að færa
öðrum. Ég sé ekki tilganginn með
pottunum og er sannfærður um að
þessar veiðar eru ekki hagkvæmar,“
segir Hjálmar. Hann vill meina að
með pottunum og sérúthlutunum,
sé verið að búa til störf með þeim
ívilnunum sem þær eru, og það geti
ekki gengið til lengdar. „Við þurf­
um að stefna að hagkvæmni og vel
launuðum störfum sem fólk sæk­
ir í. Menn ná þarna varla kaupi og
ég held að það sé alveg ljóst að ekki
vanti atvinnu í landinu. Það vant­
ar miklu frekar fólk til vinnu. Þeg­
ar menn eru eingöngu að stunda
veiðar í þeim tilgangi að afla veiði­
reynslu, en ekki af hagkvæmnis­
ástæðum að veiðarnar standi und­
ir sér, þá finnst mér það ekki í lagi.
Veiðireynsla og kvótasetning á nýj­
um tegundum finnst mér ekki passa
inn í kerfið. Ég er t.d. þeirrar skoð­
unar að veiðar á makrílnum eigi að
vera frjálsar fyrir smábáta og ekki
eigi að koma til kvótasetningar þar.
Við vitum hvort eð er ekkert hvað
lengi makríllinn muni veiðast hér
við land,“ sagði Hjálmar Kristjáns­
son að endingu.
þá
Hjálmar Kristjánsson fyrir utan glæsilegt vinnsluhús KG fiskverkunar.