Skessuhorn - 03.12.2014, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 3. DESEMBER 2014
Nú á seinni hluta ársins hefur Þjóð-
garðurinn Snæfellsjökull ráðist í
ýmis verkefni sem miða að því að
bæta aðgengi ferðafólks bæði inn-
an marka sjálfs þjóðgarðsins sem og
á Búðum, Hellnum og Arnarstapa.
Unnið hefur verið að smíði göngu-
palla, útsýnispalla og lagningu
varanlegra göngustíga. Allt á þetta
að hlífa umhverfinu fyrir átroðn-
ingi fólks en umferð um þessi svæði
eykst stöðugt og nú að heita má allt
árið. Til viðbótar þessu er einnig
verið að gera upp gömlu útihúsin á
Malarrifi sem eiga að þjóna sem að-
staða fyrir ferðafólk og starfsmenn
þjóðgarðsins. Það verða einnig
hlaðin upp sérstök hlið með skiltum
við þjóðveginn þar sem hann ligg-
ur um mörk þjóðgarðsins. Þannig
mun fólk sjá greinilega hvar það fer
inn og út af svæðinu.
Unnið í haust og vetur
Guðbjörg Gunnarsdóttir er þjóð-
garðsvörður. Við hittum hana í
gestastofu Þjóðgarðsins á Helln-
um. Haustið og fyrstu vikur vetrar
hafa verið notaðar til framkvæmda.
Guðbjörg lýsir því hvað nú er ver-
ið að gera.
„Þetta eru verk sem bæði voru
á framkvæmdaáætlun þessa árs en
líka verkefni sem ráðist hefur verið
í eftir að við fengum aukafjárveit-
ingu í vor leið frá Umhverfisráðu-
neytinu. Það eru verkefni sem við
vorum búin að skipuleggja en hafði
skort fjármuni til að framkvæma.
Undir okkar hatti eru umhverf-
ismál á Arnarstapa, Hellnum og
Búðum. Þegar við erum hins vegar
að gera framkvæmda- og rekstrar-
áætlanir fyrir Þjóðgarðinn Snæfell-
jökul þá gildir það bara um hann.
Þeir peningar sem eru eyrnamerkt-
ir þjóðgarðinum renna einvörð-
ungu til hans. Á síðustu árum höf-
um við fengið fyrst tíu milljónir og
síðan 20 milljónir árlega í þjóðgarð-
inn. Á síðasta ári fengum við auka-
fjárveitingu til framkvæmda og þeir
peningar sem síðan komu aukalega
frá ráðuneytinu í vor, voru um nítj-
án milljónir. Í ár erum við með í
heildina framkvæmdir upp á um 80
milljónir króna.“
Ný hlið og göngupallar
Heilt yfir eru þetta kannski ekki
háar fjárhæðir en hver króna er nýtt
til hins ítrasta. Eitt það helsta sem
flestir ferðalangar munu taka eftir
er að sett verða upp ný og áberandi
skilti við þjóðveginn beggja vegna
inn á svæði þjóðgarðsins. Þetta
verða grjóthleðslur með skiltum
sem munu sýna svo ekki verður um
villst hvenær fólk fer inn og út úr
þjóðgarðinum eftir þjóðveginum.
Framkvæmdir við þetta eru nú að
hefjast.
Guðbjörg lýsir svo því sem ver-
ið er að vinna núna og hefur þeg-
ar verið gert. „Við erum fyrir það
fyrsta að láta smíða göngustíg eða
göngupall hér við Hellnafjöru. Með
þessari vetrarferðamennsku sem er
stöðugt að aukast þá fá svona svæði
aldrei þá hvíld og frið sem þarf til
að mynda yfir haust, vetur og vor
eins og áður var. Á vorin er oft orð-
ið drullusvað á fjölförnum stöðum,
að ég tala nú ekki um á undanförn-
um árum þar sem vetur hafa ver-
ið mildir með litlum frostum. Stíg-
urinn upp frá Hellnafjörunni sem
fer um mjóa lænu í landslaginu var
orðinn mjög illa farinn af átroðn-
ingi. Þarna erum við hreinlega að
byggja göngupall yfir enda streym-
ir oft vatn þarna um í leysingum
og rigningum,“ útskýrir Guðbjörg.
Auk þessa er verið að endurbæta
stíginn í áttina að Arnarstapa með
því að bera í hann möl. Hið sama er
gert fyrir gönguleiðina eftir stíg frá
Búðakirkju niður að sjó.
Bætt aðgengi
Guðbjörg segir að einnig hafi verið
framkvæmt á vegum þjóðgarðsins
á Arnarstapa. „Við höfum smíðað
pall með grindverki fram á kletta-
snösina við styttuna af Bárði Snæ-
fellsás á Arnarstapa þannig að fólk
geti aðeins horft fram með strönd-
inni. Það hafa líka verið lagðar
hellur af svokallaðri Ecogrid -gerð
sem grasið getur vaxið upp í gegn-
um. Hugmyndin er að gönguhring-
urinn á Arnarstapa verði fær hjóla-
stólum í framtíðinni, frá styttunni
og niður á höfn. Við vonumst til
þess að fá aukið fé á næsta ári þann-
ig að við getum lokið við að ganga
frá stígnum, ekki síst með aðgengi
hjólastólafólks fyrir augum. Fólk-
ið sem á Amtsmannshúsið á Arn-
arstapa hefur einnig unnið ómælda
vinnu í göngustígagerð þarna í
sjálfboðavinnu þar sem við höfum
lagt til efnið.“
Sömuleiðis hafa verið smíðað-
ir tveir pallar hlið við hlið hjá Sval-
þúfu skammt austan við Lóndranga.
Hugmyndin er að þeir gætu meðal
annars nýst þar við fuglaskoðun.
Sérstaklega hugað
að fötluðum
Svipaðir göngu- og útsýnispall-
ar hafa einnig verið smíðaðir við
Skála snagavita sem stendur á Önd-
verðarnesi. „Því verki er nær lokið,
það á aðeins eftir að vinna frágang
við grindverk. Þetta er úr lerki sem
við ætlum bara að láta grána þarna
við sjóinn þannig að það verði sam-
litara við umhverfið. Það er líka of-
boðslegur sjógangur við ströndina
hér yst á Snæfellsnesi og verður
fróðlegt að sjá hvernig þetta kem-
ur út. Svona mannvirki eru auð-
vitað alltaf inngrip í náttúruna en
við verðum einhvern veginn bæði
að verja umhverfið og gróður um
leið og við gerum fólki kleift að
fara um. Þarna er líka hugsað um
aðgengi fólks í hjólastólum eins og
á Arnarstapa og Svalþúfu. Við höf-
um þannig skapað þrjá nýja staði
þar sem þeim er gert kleift að fara
fram á bjargbrún og njóta sýnar-
innar þaðan.“
Göngufólk ætti þó líka að geta
glaðst yfir því að til stendur að bæta
gönguleiðina upp á hinn vinsæla
Saxhól. „Við erum að láta teikna
upp nýjar og stærri tröppur úr járni
sem eiga að liggja upp á hann. Það
er mjög mikið um að fólk gangi á
Saxhól enda er hann rétt við þjóð-
veginn. Svo er líka búið að skipta
um göngubrú uppi í Eysteinsdal
sem er leiðin upp á Jökulhálsinn
norðamegin Snæfellsjökuls. Gamla
brúin hafði gefið sig undan snjó-
þunga enda orðin gömul og lúin.“
Skarðsvík og Djúpa-
lónssandur til skoðunar
Stjórnendur og starfsmenn Þjóð-
garðsins eru með fleiri staði í deigl-
unni. „Við erum að vinna að skipu-
lagi í Skarðsvíkinni. Það er mjög
viðkvæmt svæði sem margir heim-
sækja og þarf að verja um leið og
aðgengi er tryggt og bætt. Við höf-
um áhuga á að koma þar upp sal-
ernisaðstöðu en þar er ekkert vatn.
Það stendur til að leita að því. Einn-
ig skortir rafmagn þarna. Þetta er
svona úrlausnarefni sem við stönd-
um frammi fyrir.“
Aðstaðan við Djúpalónssand er
sömuleiðis til skoðunar. „Við höf-
um ekki farið í neinar framkvæmd-
ir á Djúpalónssandi í sumar en það
stendur til að laga þar göngustíg og
setja upp tröppur úr stáli eða til-
svarandi efni. Svo er spurning um
hvenær nýtt salernishús kemur þar.
Salernin þar eru reyndar lokuð
yfir veturinn. Þarna var borað eft-
ir vatni sem fannst. Það mun auð-
velda nýframkvæmdir.“
Húsakostur bættur
á Malarrifi
Guðbjörg segir einnig frá fram-
kvæmdum sem nú standa yfir á
Malarrifi. „Þar er mikið í gangi
með breytingum á gömlu úthús-
unum. Þetta eru hlaða og fjárhús
sem nú verða endurbætt í aðstöðu
fyrir ferðamenn og starfsfólk þjóð-
garðsins. Okkur vantar vinnuað-
stöðu fyrir landverði og geymslu-
húsnæði fyrir tæki og tól. Fjárhús-
in hafa verið notuð til slíks en þau
voru óupphituð og það fór ekki vel
með búnað. Við þurfum að hafa að-
stöðu til að saga og mála, þurrka
timbur og ýmislegt annað. Nú
verður bætt úr þessu. Það er verið
að drena umhverfis húsin, endur-
nýja þakjárn, einangra og innrétta.
Þarna verða líka salerni fyrir ferða-
fólk. Í framtíðinni er svo hugmynd-
in sú að flytja gestastofu þjóðgarðs-
ins sem nú er á Hellnum yfir á Mal-
arrif. Hún yrði þá í gömlu fjárhús-
unum þar.“
Guðbjörg segir þó ljóst að af
flutningum Gestastofunnar verði
þó ekki á næsta ári. Hún verður
áfram um sinn á Hellnum þar sem
hún er í leiguhúsnæði.
Gestastofan opin í vetur
Geststofan á Hellnum er opin alla
daga á sumrin. Nýlunda í ár er að
nú er einnig opið yfir veturinn.
„Við byrjuðum á þessu í febrúar
fyrr á árinu. Þá var opnað hér alla
virka daga frá klukkan 12 til 16. Frá
1. október síðastliðnum voru þess-
ir opnunartímar svo teknir upp aft-
ur. Þessu verður haldið áfram í vet-
ur. Nú er þetta fyrsta haustið sem
opið er í gestastofunni. Það er allt-
af eitthvað af fólki þó umferð-
in hafi reyndar dottið mikið nið-
ur nú í nóvember. En það er um-
ferð um svæðið. Það skiptir máli að
hér er opið yfir veturinn og einnig
hjá henni Ólínu í Samkomuhúsinu
á Arnarstapa frá klukkan 12 til 17.
Fjöruhúsinu vinsæla hér á Hellnum
var hins vegar lokað í lok október.“
Að sögn Guðbjargar stendur til
að fara í verulegar breytingar í vet-
ur á því húsi þar sem Gestastofan
er til húsa í dag. „Það á að lagfæra
þessa byggingu sem gestastofan er
hluti af. Kaffihúsið sem hér er og
heitir Prímus kaffi verður áfram.
Rekstur þess hér í sumar gekk afar
vel. Helga Magnea Birgisdóttir
sem rak það ætlar að vera með það
áfram næsta sumar og það er mjög
ánægjulegt.“
Beðið eftir
þjóðgarðsmiðstöð
Þjóðgarðurinn Snæfellsjökull var
stofnaður vorið 2001. „Þá um
haustið tók ég við stöðu þjóðgarðs-
varðar og flutti hingað vestur vorið
eftir. Ég er búin að vera hér síðan.
Þetta er mjög skemmtilegt starf.
Við erum tvö sem störfum á vet-
urna. Nú í sumar voru svo fjórir
landverðir. Á þessum 13 árum hafa
orðið ótrúlegar breytingar. Fyrstu
árin höfðum við enga peninga. Það
var ekki hægt að fara í neinar fram-
kvæmdir. Við fengum svo stóraukn-
ar fjárveitingar til ýmissa verkefna
eftir bankahrunið 2008. Kannski
var það vegna framsýni stjórnvalda
sem sáu fyrir að umferð erlendra
ferðamanna myndi aukast,“ segir
Guðbjörg. Þrátt fyrir þetta var þó
skorið niður í því fé sem hugmynd-
ir voru uppi um að rynnu til upp-
byggingar Þjóðgarðsins Snæfells-
jökuls. „Áform um þjóðgarðsmið-
stöð sem reisa átti á Hellissandi og
búið var að hanna og teikna, voru
alveg lögð á ís. Lóðin er klár og
miðstöðin tilbúin til útboðs. Það
fæst hinsvegar ekki fjárveiting,
hvað sem síðar verður. Þessi mið-
stöð átti að kosta um 300 milljón-
ir króna. Hún yrði gríðarleg lyfti-
stöng fyrir þjóðgarðinn, Snæfells-
nes og Vesturland allt,“ segir Guð-
björg Gunnarsdóttir að lokum.
mþh
Guðbjörg Gunnarsdóttir þjóðgarðsvörður:
Ýmsar framkvæmdir hjá Þjóðgarðinum Snæfellsjökli
Gömlu útihúsin við Malarrifsvita munu ganga í endurnýjun lífdaga þegar þau
hafa verið endurbætt utan sem innan. Húsin halda þó upprunalegu útliti sínu en
verða innréttuð fyrir ný hlutverk.
Guðbjörg Gunnarsdóttir þjóðgarðsvörður við Gestastofu Þjóðgarðsins Snæfells-
jökuls á Hellnum.
Vígfús Þráinn Bjarnason frá Ólafsvík vinnur nú við að gera malarstíg frá bílastæð-
inu við Búðakirkju og niður að sjó, alls tæplega 300 metra spöl.
Kristinn Jón Einarsson trésmiður frá Ökrum á Hellnum og Árni Svavarsson
verktaki smíða palla fyrir þjóðgarðinn. Í síðustu viku unnu þeir við göngupalla á
Hellnum sem verða alls um 200 metra langir.