Læknablaðið - 15.09.2005, Blaðsíða 23

FRÆÐIGREINAR / BLÓÐÞYNNINGARMEÐFERÐ
skráðar sérstaklega sem há-áhættu gildi þar sem
búið er að sýna fram á að fylgikvillar á meðferð
aukast verulega við það (13). Fylgikvillar með-
ferðar, það er heilablæðingar, aðrar blæðingar sem
kröfðust innlagnar á sjúkrahús og blóðsegamynd-
un, voru líka skráðir.
Tölfræðiúrvinnsla fór fram í SPSS 11.0.1.
Table II. Percentage of patients under unsatisfactory control* and effects. serious adverse
2001 2003
Number of patients with <3 measurements/year 13 (38.2%) 6 (10.5%) **
Major complications lt lt
* Defined as <3 INR measurements/year ** p=0.0017 t Ischaemic stroke, patient with unsatisfactory control. f Bleeding following major trauma, patient within target range at time of trauma.
Niðurstöður
Árið 2001 voru 34 sjúklingar á warfarínmeðferð
sem stýrt var frá Heilbrigðisstofnun Þingeyinga
en árið 2003 voru þeir orðnir 57. Upplýsingar um
sjúklingana er að finna í töflu I. Miðgildi aldurs
var 71,5 og 76 ár, karlar voru 64,7% og 66,7%,
ábending blóðþynningar var gáttatif í 53% og 73%
tilvika og INR-markgildi blóðþynningar var 2-3 í
74% og 86% tilvika. Enginn tölfræðilega marktæk-
ur munur reyndist á þessum tveimur hópum.
Af þeim sem voru á meðferð voru 13 sjúk-
lingar (38,2%) undir ófullnægjandi eftirliti, það
er með færri en þrjár mælingar á ári, árið 2001,
en árið 2003 var sú tala komin niður í sex (10,5%
p=0,0017), sjá töflu II. Árangur meðferðar-
stjórnunar, tíðni og fjöldi mælinga, áhættugildi og
skammtastærðir sjúklinga undir fullnægjandi eftir-
liti er að finna í töflu III. Þeir sjúklingar sem voru
undir fullnægjandi eftirliti voru innan markgilda
samkvæmt aðferð Rosendaals 61,2% og 63,1%
tímans. Fjöldi mælinga hjá hverjum sjúklingi á
ári var að meðaltali sex árið 2001 en 12 árið 2003.
Eitt tilvik blóðsegareks til heila var árið 2001 hjá
sjúklingi sem var undir ófullnægjandi eftirliti og
árið 2003 var eitt tilvik blæðingar sem krafðist inn-
lagnar á sjúkrahús. Það var hjá sjúklingi sem hafði
orðið fyrir slæmum áverka og var innan markgilda
INR þegar áverkinn varð.
Ályktanir
Hlutfall tímans sem INR sjúklinganna var innan
markgildis breyttist ekki marktækt við breyting-
arnar sem voru gerðar á eftirlitinu. Það var hins
vegar greinilegt að stór hluti sjúklinganna hafði
komist upp með að mæta ekki í eftirlit þar sem
tæplega 40% þeirra sem voru á langvarandi war-
farínmeðferð mættu í INR-mælingu tvisvar eða
sjaldnar á árinu 2001. Þetta hlutfall minnkaði
verulega á árinu 2003 en þá voru það samt fleiri en
10% sem voru undir ófullnægjandi eftirliti. Þessi
skilgreining á ófullnægjandi eftirliti er mjög hófleg
og hjá sjúklingum sem hafa ekki verið með stöðug
INR-gildi í langan tíma og undir góðu eftirliti um
nokkurt skeið þá eru þrír mánuðir á milli mælinga
óásættanlega langur tími.
Stjórnir heilbrigðisstofnana í dreifbýli á íslandi
Table III. Group results for INR measurements and readings of patients receiving satisfactory INR monitoring.
2001 (n=21) 2003 (n=51)
Average time between INR measurements 61.1 days 31.5 days
Average daily warfarin dosage 5.3mg 4.9mg
Percentage of time within INR target range 61.2 63.1
High risk INR values 2/149 (1.3%) 23/616 (3.7%)
Abbreviations: INR, international normalized ratio.
þurfa að gera upp við sig hvort heilbrigðisstofnan-
irnar eiga sjálfar að stýra warfarín blóðþynningar-
meðferð sjúklinga sinna eða láta Landspítala eða
Fjórðungssjúkrahúsið á Akureyri sjá um það. Til
þess að hægt sé að taka slíkar ákvarðanir þurfa að
liggja fyrir upplýsingar um kostnaðinn sem fylgir
því auk þess sem nauðsynlegt er að geta borið
sig saman við árangur blóðþynningarstjórnunar á
áðurnefndum stöðum. Engar slíkar tölur eru til ef
frá er talin rannsókn frá Landspítala árið 1997 þar
sem INR sjúklinga lá á bilinu 2,0-3,0 í 37% af með-
ferðartímanum (14). Á Húsavík var INR sjúklinga
innan markgildis rúmlega 63% meðferðartímans
en hafa þarf þó í huga að sömu reikniaðferðir
voru ekki notaðar í þessum tveimur rannsóknum.
Erlendar rannsóknir sýna að INR er innan mark-
gilda 60-75% meðferðartímans (4-6, 8, 9) og sé
miðað við það er meðferðarstjórnunin á HÞ undir
meðallagi en vel ásættanleg.
Það virtist engin áhrif hafa að fjölga mælingum
úr að meðaltali sex á ári í 12 sem er í samræmi það
sem áður hefur verið sýnt fram á (10), það er að
hjá sjúklingum þar sem blóðþynningin hefur verið
í lagi fram að þessu er óhætt að auka bilið á milli
mælinga í allt að 14 vikur. Eitt tilvik alvarlegs fylgi-
kvilla var á hvoru ári fyrir sig sem er svipað því
sem mátti búast við. Tíðni alvarlegra fylgikvilla
við warfarínmeðferð er lág, alvarlegar blæðingar
2,7/1000 persónuár og blóðsegamyndun 0,7/1000
persónuár (13), og því var ekki búist við að þær
niðurstöður yrðu marktækar hér.
Engin breyting varð á hlutfalli tíma innan mark-
gilda þó svo að læknar hafi að mestu hætt að stýra
eftirlitinu og hjúkrunarfræðingur hafi verið fenginn
til þess. Þetta er í samræmi við það sem áður hefur
Læknablaðið 2005/91 659