Læknablaðið - 15.01.2006, Blaðsíða 41

UMRÆÐA & FRÉTTIR / ÞAGNARSKYLDA OG MANNRÉTTINDI
mannréttindi sjúklings í húfi og þess vegna má
segja að sé læknir í vafa þá ber honum að túlka
allan vafa sjúklingnum í hag.“
Varasamt að auka undanþágur
Gunnar áréttar að ef vafi leiki á hvort víkja skuli
frá þagnarskyldunni þá séu það dómstólar einir
sem geti knúið lækna til að rjúfa þagnarskylduna.
Komi upp ágreiningur milli læknis og lögreglu
verði lögreglan að leita eftir úrskurði dómara um
það hvort lækninum sé skylt að greina frá því sem
hann veit.
„Á ráðstefnunni mátti greina að lögreglan gerir
kröfu um að fá rýmri heimildir til þess að knýja
lækna til sagna en sú krafa snýr að löggjafanum,
ekki læknum. Reglurnar í gildandi lögum eru
nokkuð skýrar og ljóst hvernig læknirinn á að haga
sér. Fyrirspurnir lögreglumanna og tollvarða á ráð-
stefnunni gáfu til kynna að sumir þeirra hafi staðið
í þeirri trú að heimildir þeirra væru víðtækari og
að þeir gætu krafið lækna um svör í ríkara mæli en
þeir geta. Það er kannski þess vegna sem lögreglan
er að þrýsta á um frekari undanþágur frá þagnar-
skyldunni.
Ef víkja á frá þagnarskyldunni í ákveðnum
afmörkuðum og vel skilgreindum tilvikum vil ég
leggja áherslu á að það er mjög vandasamt að
ákveða hvaða undanþágur ætti að veita vegna
þess hversu mikil áhersla er lögð á mannréttindi
einstaklingsins og friðhelgi einkalífsins í stjórnar-
skránni. Það þarf að fara mjög varlega í að víkja frá
þagnarskyldunni.“
- Finnst þér ákvæði laganna um samskipti
lækna og lögreglu vera nægilega skýr?
„Já, rnér finnst þau nógu skýr. Mér fyndist það
vera áhyggjuefni ef löggjafinn ætlar að draga úr
þeirri vernd sem þagnarskyldan veitir. Þá væri
verið að stíga skref inn í friðhelgi einstaklingsins og
draga úr líkunum á að hann leiti eftir aðstoð heil-
brigðiskerfisins, eigi hann það á hættu að sagt verði
frá honum. Eg skil mjög vel áhuga lögreglunnar á
því að komast yfir þær upplýsingar sem heilbrigð-
isstarfsmenn geta búið yfir og gætu nýst í viðleitni
hennar til að koma í veg fyrir dreifingu fíkniefna
í landinu. En meðan við leggjum svona mikla
áherslu á að vernda mannréttindi einstaklingsins
þá verðum við að fara afskaplega varlega."
Gunnar sagðist vera mjög ánægður með ráð-
stefnuna, hún hefði skýrt línurnar og aukið
gagnkvæman skilning heilbrigðisstarfsmanna og
lögreglunnar. „Það er mjög mikilvægt að heilbrigð-
isstarfsmenn setji sig inn í aðstæður lögreglumanna
og ekki síður að lögreglan skilji að staða heilbrigð-
ismanna er við hlið sjúklinga sem þeim ber að
vernda,“ sagði Gunnar Ármannsson héraðsdóms-
lögmaður.
Ráðstefnan í Norrœna
húsinu var vei sótt.
Læknablaðið 2006/92 41