Læknablaðið - 15.01.2006, Síða 50

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILBRIGÐISTÆKNI
Rafræn heilbrigðisþjónusta í sjónmáli
- Hægt að Ijúka við Heilbrigðisnetið á 3-4 árum, segja Ingimar Einarsson og Benedikt
Benediktsson í heilbrigðisráðuneytinu
Þröstur
Haraldsson
Rafræn sjúkraskrá er ekki enn orðin að veru-
leika þótt ýmsu hafi þokað áfram. Að flestra mati
er þetta eitt brýnasta mál heilbrigðiskerfisins,
bæði vegna hagræðis sem af henni hlýst og ekki
síður vegna öryggis sjúklinga. I haust svaraði Jón
Kristjánsson heilbrigðisráðherra fyrirspurn um
stöðu málsins og af því mátti ráða að einhver
hreyfing er að verða á málinu. Læknablaðið fór
því á fund Ingimars Einarssonar skrifstofustjóra
í heilbrigðisráðuneytinu og ræddi við hann um
rafræna sjúkraskrá. Með honum var Benedikt
Benediktsson tölvunarfræðingur sem er verkefnis-
stjóri í því sem nefnt hefur verið Heilbrigðisnetið.
Þeir Ingimar og Benedikt sögðu að venjan hefði
verið að ræða annars vegar um rafræna sjúkraskrá
sem á sér stað innan einstakra heilbrigðisstofnana
og hins vegar um Heilbrigðisnetið en því var ætlað
að tengja stofnanirnar saman þannig að allir hefðu
aðgang að öllurn upplýsingum í heilbrigðiskerfinu.
„Þessi uppskipting hefur verið að riðlast eins og
sést meðal annars á því að á erlendum ráðstefnum
þar sem um þessi mál er fjallað eru menn hættir að
greina á milli rafrænnar sjúkraskrár, landsneta og
þriðja þáttarins sem eru fjarlækningar. Nú heitir
þetta einu nafni e-health á ensku sem mætti nefna
rafræna heilbrigðisþjónustu,“ segja þeir.
Mikið verk að samræma
Ingimar segir að vinna við Heilbrigðisnetið hafi
byrjað seint á tíunda áratugnum en 1998 var mótuð
stefna í uppbyggingu netsins. Síðan hefur verið
unnið að ýmsum þróunarverkefnum og nefnir
hann sem dæmi rafræna lyfseðla sem reyndir hafa
verið á Húsavík og Akureyri. „Nú er það verkefni
komið á lokastig og við munum byrja á að innleiða
það snemma á árinu 2006. Gangi allt eðlilega ættu
rafrænir lyfseðlar að vera komnir í notkun um allt
land fyrir lok ársins. Verkefnið hefur sýnt fram á
hagkvæmni rafrænna lyfseðla, auk þess sem það
gerir læknum auðveldara að velja ódýrari lyf. Þeir
fá upp á skjáinn hjá sér nokkra kosti af sambæri-
legum lyfjum ásamt verðlista.“
Rafræn sjúkraskrá hefur verið í gangi allt frá
árinu 1992 og ýmis fyrirtæki komið nærri þeirri
þróun. „Staðan er sú að sjúkraskrárkerfið Saga
er komið í fulla notkun á heilsugæslustöðvunum
en sjúkrahúsin eru ekki komin eins langt í að inn-
leiða sjúkraskrárkerfi. Það hafa verið stigin stór
skref í því að bæta tölvukost stofnananna en við
höfum aðallega verið í því að samræma verklag
við skráningu, velja kóða og koma þeim í notkun.
A þessu ári var ráðinn starfsmaður í ráðuneytið til
þess að vinna að þessari samræmingu enda mikil-
vægt að geta keyrt út samræmdar upplýsingar um
heilbrigðiskerfið. Þetta er miklu meira verk en við
gerðum ráð fyrir.“
Sjúkraskrárkerfið Saga tilheyrir fyrstu kynslóð
skráningarkerfa og segja þeir Ingimar og Benedikt
að töluverð vinna hafi verið lögð í að þróa það og
uppfæra í takt við breyttar þarfir heilbrigðiskerf-
isins.
Einn eða tveir milljarðar?
Ingimar segir að fyrir tveimur árum hafi menn byrj-
að að huga að því að meta kostnað við að koma á
heildstæðu tölvukerfi fyrir heilbrigðiskerfið sem
stæðist samanburð við það besta sem þekkist í
heiminum.
„Við fengum ráðgjafa til liðs við okkur, íslenska
fyrirtækið ParX ásamt IBM í Danmörku, og niður-
staða okkar varð sú að hægt væri að koma á nýju
skráningarkerfi og landsneti fyrir tvo milljarða
króna ef byggt væri frá grunni. Það þýddi að ýmis
kerfi sem nú eru í gangi yrðu tekin úr notkun.
Okkur þótti það ekki fýsilegur kostur svo við
fórum að reikna aftur og nú gengum við út frá því
að nýta þær fjárfestingar sem þegar hefur verið
lagt í. Þá sýndist okkur við komast ansi langt þótt
við hefðum ekki nema einum milljarð króna úr að
spila.
Síðarnefnda lausnin byggist á því að samræma
þau kerfi sem eru fyrir, tryggja að þau geti talað
saman og byggja svo landsnet ofan á þau. Við telj-
um að þetta ætti ekki að þurfa að taka nema þrjú
til fjögur ár, svo fremi það takist að tryggja nægi-
legt fjármagn. Þetta er sú hugmyndafræði sem við
vinnum eftir núna og þótt enn vanti dálítið af pen-
ingum til framkvæmda er verið að stíga ákveðin
skref. Við erum því tiltölulega bjartsýnir á að hægt
verði að gera töluvert mikið á árunum 2006-2009.
Þessi fjárfesting skilar sér fjárhagslega, meðal ann-
ars í minna pappírsmagni, en sérstaklega í auknu
öryggi og bættri þjónustu.
Við þetta má bæta að það er ekki hægt að reisa
50 Læknablaðið 2006/92