Læknablaðið - 15.02.2009, Blaðsíða 12

F R Æ Ð I G R E I
RANNSÓKN
N A R
I R
Tafla I. Heildarf/öldi fæöinga, lifun og kynjaskipting fyrirbura
meö fæðingarþyngd 500-999 g fæddir á íslandi 1991-95.
Skráðar fæöingar 500-999 g 102 (0,5%)
Lifandi fædd 67
Andvana fædd 35
Á lífi við fimm ára aldur 35 (52%)
Látin fyrir fimm ára aldur 32(48%)
Stúlkur 58 (57%)
Drengir 44 (43%)

Tafla II. Tími andláts fyrirbura meö fæðingarþyngd 500-999 g fæddir á ístandi 1991-95.
n (%)
Létust á 1. degi 15 (47)
Létust á 2.-7. degi 8 (25)
Létust á 2.-4. viku 2 (6)
Létust á 2.-12. mánuöi 6 (19)
Létust á 2.-5. ári 1 (3)
Heildarfjöldi 32 (100)
Tafla III. Dreifing fæöingarþyngdar fyrirbura meö fæðingarþyngd 500-999 g fæddir á
íslandi 1991-95.
Látnir Lifandi við fimm ára aldur
n (%) n (%)
500-599 g 5 (16) i (3)
600-699 g 6 (19) 3 (9)
700-799 g 3 (9) 6 (17)
800-899 g 9 (28) 18 (51)
900-999 g 9 (28) 7 (20)
Heildarfjöldi 32 (100) 35 (100)
Rannsóknarhópurinn, börnin sem létust, saman-
stóð því af 28 látnum fyrirburum, 13 stúlkum og
15 drengjum. Þrír fyrirburar (einn drengur og tvær
stúlkur) voru ekki taldir með í samanburðarhópi
lifandi barna, allt tvíburar, sem höfðu átt systkin
sem létust, og voru talin með í rannsóknarhópi.
Samanburðarhópurinn, börnin sem lifðu, saman-
stóð því af 32 af þeim 35 fyrirburum sem voru á lífi
við fimm ára aldur, 25 stúlkum og 7 drengjum.
Sjúkdómsgreiningar barna voru fengnar frá
læknabréfum eftir andlát. Ekki var skráð hvort
sterar hefðu verið gefnir til að auka lungnaþroska.
Hvað varðar sjúkdómsgreiningar mæðra var bæði
farið yfir sjúkraskrár og læknabréf jafnframt sem
fylgjusýni 24 látinna bama voru skoðuð.
Stuðst var við skilgreiningar WHO varðandi
lifandi fæðingu, meðgöngulengd, lítinn fyrirbura
(extreme low birth weight) og lága fæðingarþyngd
(low birth weight).6 Barn var talið vaxtarskert eða
léttburi (small for gestational age, SGA) ef fæð-
ingarþyngd var meira en tvö staðalfrávik neðan
meðaltals sænskra fyrirbura.7 Sjúkdómsgreiningar
voru samkvæmt ICD-10 sjúkdómsflokkunar-
kerfinu.8
Við tölfræðilega úrvmnslu var yfirlit yfir mæl-
ingar samanburðarhópanna gefið með lýsandi
tölfræði. Mann Whitney próf var notað til að bera
saman hópa. Samband milli breyta var kannað
með fylgniútreikningum Kendals og Pearsons.
Kannað var hvaða áhættuþættir tengdust lifun.
Tengsl þátta við þessa breytu voru metin með
„binary" aðhvarfsgreiningu (multiple logistic
regression analysis).
Tölvunefnd og Siðanefnd Landspítala veittu
leyfi fyrir rannsókninni 27. og 28. febrúar 1996.
Niðurstöður
Á árunum 1991-95 voru skráðar fæðingar á fslandi
alls 22.261, 4452 fæðingar á ári að meðaltali. Af
þeim voru 102 fæðingar fyrirbura sem vógu 500-
999 g, 0,5% fæðinga á þessu tímabili. Andvana
fædd börn voru alls 35, 16 meybörn og 19 svein-
börn. Alls fæddust 67 böm lifandi, 42 stúlkur og 25
drengir. Af þeim voru 35 á lífi við fimm ára aldur
en 32 voru látin (tafla I). Flestir fyrirburanna dóu
á fyrsta sólarhring eða 15 af 32 (47%), á 2.-7. degi
dóu átta fyrirburar (25%) og síðbúin andlát vom
níu (28%) (tafla II). í töflu III er sýnd dreifing fæð-
ingarþyngdar fyrirburanna.
Þegar búið var að taka tillit til þess að hver
meðganga og fæðing var talin aðeins einu sinni
samanstóð rannsóknarhópurinn, bömin sem lét-
ust, af 28 fyrirburum, 13 stúlkum og 15 drengjum.
Samanburðarhópurinn, börnin sem vom á lífi við
fimm ára aldur, samanstóð af 32 fyrirburum, 25
stúlkum og 7 drengjum.
Meðalfæðingarþyngd barnanna í rannsókn-
arhópi var 768 g (miðgildi 767 g, spönn 559-999
g) samanborið við meðalfæðingarþyngd 834 g
(miðgildi 840 g, spönn 590-990 g) hjá samanburð-
arhópi. í rannsóknarhópi voru 14 (50%) léttburar
(SGA) og sex (21%) barnanna voru fjölburar, einn
þríburi og fimm tvíburar. Fjöldi léttbura í sam-
anburðarhópi var 14 (44%) og fjórir (12,5%) voru
fjölburar, allir tvíburar og var ekki um marktækan
mun að ræða milli hópanna.
Meðalaldur mæðra í rannsóknarhópnum var
29 ár (miðgildi 30 ár, spönn 16-43 ár) og með-
alaldur í samanburðarhópi var 30 ár (miðgildi
31 ár, spönn 19-39 ár). (Ekki marktækur munur).
Meðgöngulengd var miðuð við heilar vikur og var
að meðaltali 26 vikur (miðgildi 25 vikur, spönn
22-36 vikur) hjá rannsóknarhópi og 27 vikur (mið-
gildi 27 vikur, spönn 24-32 vikur) hjá samanburð-
arhópi. (Ekki marktækur munur). Reykingar voru
skráðar í mæðraskrá á meðgöngu hjá 36% mæðra
í rannsóknarhópi og hjá 44% mæðra í samanburð-
arhópi og var ekki um marktækan mun að ræða.
Við fyrstu mæðraskoðun er skráð hvort móðir
108 LÆKNAblaðið 2009/95