Læknablaðið - 15.02.2009, Blaðsíða 13

FRÆÐIGREINAR
RANNSÓKNIR
Tafla IV. Klínískar upptýsingar varðandi heilsufar mæðra, meðgöngu og fæðingu.
Látnir fyrirburar Lifandi við fimm ára aldur
meöaltal M * spönn meöaltal M* spönn þ
Aldur móður (ár) 29 30 (16-43) 30 31 (19-39) NS
Meógöngulengd (vikur) 26 25 (22-36) 27 27 (24-32) NS
Fæðingarþyngd (g) 768 767 (559-999) 834 840 (590-990) NS
Léttburi 14(50%) 14 (44%) NS
Fjölburar 6 (21%) 4 (12,5%) NS
n (%) n (%) þ
Reykingar 10 (36) 14 (44) NS
Áfengisnotkun 1 (4) 0 (0) NS
Lyfjanotkun 5 (18) 7 (22) NS
Með sjúkdóm 27 (96) 21 (66) NS
Blasðing f. faeðingu 15 (54) 12 (34) NS
Sýking 13 (46) 4 (13) 0,004
Háþrýstingur 4 (14) 8 (23) NS
Annað 8 (29) 6 (26) NS
Keisaraskurður 10 (36) 18 (56) NS
Eðlileg fæðing 18 (64) 32 (44) NS
Heildarfjöldi 28 (100) 32 (100)
*M=Miögildi Hver meöganga talin einu sinni.
reykir og var farið eftir þeirri skráningu. Skráð
áfengisnotkun var nánast engin í báðum hópum.
Lyfjanotkun var skráð hjá 18% mæðra í rann-
sóknarhópi og 22% mæðra í samanburðarhópi.
Sjúkdómar á meðgöngu greindust hjá 96% mæðra
í rannsóknarhópi og 66% mæðra í samanburðar-
hópi. Algengustu sjúkdómsgreiningar hjá mæðr-
um í rannsóknarhópi voru blæðing fyrir fæðingu
(antepartum hemorrhage) og sýking (p=0,004), en
háþrýstingur sjaldgæfari. Algengustu sjúkdóms-
greiningar hjá mæðrum í samanburðarhópi voru
blæðing og háþrýstingur, en sýking sjaldgæfari.
Tíu (36%) fæðingar voru með keisaraskurði í rann-
sóknarhópi og 18 (56%) í samanburðarhópi (tafla
IV).
Helstu sjúkdómsgreiningar fyrirburanna eru
tilgreindar í töflu V. Af fyrirburum sem létust
fengu 16 (57%) glærhimnusjúkdóm, sjö (25%) voru
með opna fósturæð. 12 (43%) glímdu við sýkingar
og 14 (50%) greindust með heilablæðingu af gráðu
II -IV. Þar af voru tíu með blæðingu inn í heilahólf
og einn með blæðingu í heilavef. í 10 tilvikum af
14 liðu innan við 12 tímar frá blæðingu að andláti.
Af þessum 10 fyrirburum dóu sex á fyrsta sól-
arhring eftir fæðingu, tveir dóu á 2.-7. sólarhring
og tveir fyrirburar dóu síðar. Af fyrirburunum
sem lifðu fengu 31 (97%) glærhimnusjúkdóm, 13
(41%) voru með opna fósturæð, 18 (56%) glímdu
við sýkingar, þar af tveir með sýkingu í miðtauga-
kerfi. Marktækt færri fyrirburar í samanburð-
arhópi greindust með heilablæðingu (p<0,001) og
var um tvö börn að ræða með heilablæðingu af
gráðu I og II/III.
Farið var yfir krufningarskýrslur 24 látinna fyr-
Tafla V. Sjúkdómsgreiningar fyrirbura með fæðingarþyngd 500-999 g fæddir á Islandi
1991-95.
Látnir Lifandi við fimm ára aldur
n (%) n (%) þ
Glærhimnusjúkdómur 16 (57) 31 (97) <0,001
Oþin fósturæð 7 (25) 13 (41) NS
Sýkingar 12 (43) 18 (56) NS
Garnadreþsbólga 2 (7) 1 (3) NS
Meöfæddir gallar 1 (4) 0 (0) NS
Sýking í miötaugakerfi 0 (0) 2 (6) NS
Heilablæöing 14 (50) 2 (6) <0,001
Heildarfjöldi 28 (100) 32 (100)

Tafla VI. Dánarorsök fyrirbura samkvæmt krufningu með fæddir á Islandi 1991-95. fæðingarþyngd 500-999 g
n %
Heilablæöing 8 (33)
Vanþroski 7 (29)
Langvinnur lungnasjúkdómur 3 (12,5)
Sýking 3 (12,5)
Glærhimnusjúkdómur 1 (4)
Meófæddir gallar 1 (4)
Annaó 1 (4)
Heildarfjöldi 24 (100)
LÆKNAblaðið 2009/95 109