Læknablaðið - 15.02.2009, Blaðsíða 49

U M R Æ Ð
U R O G FRÉTTIR
MINNINGARORÐ
Margrét Oddsdóttir
Minningarorð við setningu Læknadaga 19. janúar 2009
Sigurður Margrét Oddsdóttir kollegi okkar lést á heimili
Guðmundsson sú™ þann 9. janúar og var jarðsett á föstudaginn
forseti heilbrigðissviðs Hl var, 16. janúar, að viðstöddu miklu fjölmenni. Við
Margrét hittumst síðast skömmu fyrir jól á einum
af göngum Landspítalans, drógum okkur út í horn
og ræddum um ýmis mál, stór og smá, fagleg og
persónuleg, af nógu var að taka. Við ákváðum að
hittast í betra tómi strax eftir áramót. Það samtal
verðum við að eiga í öðrum tíma og í öðru rúmi.
Andlát Margrétar langt fyrir aldur fram var
ekki alls kostar óvænt, hún hafði átt í höggi við
brjóstakrabbamein lengi, í hartnær áratug, og
gengið á ýmsu í þeirri styrjöld. Hún vann margar
orrustur, en tapaði þeirri síðustu, sem við munum
víst öll gera fyrr eða síðar. Þetta varð samt all-
snöggt, enginn átti von á endalokum núna, hún
að vinna fram á síðasta dag. Hún fékk öfluga
meðferð eins og við þekkjum hana best og var í
góðum höndum góðra kollega, en allt kom fyrir
ekki. Manni verður ósjálfrátt hugsað til þess ágæta
manns Oscars Wilde sem fyrir 100 árum var að
býsnast yfir miklum framförum í læknisfræði
þeirra tíma. Hann sagði að „núorðið lifa mertn allt
af nema dauðann". Það sannaðist hér. Reyndar er
þessi setning Wildes svolítið Mögguleg líka.
Af viðhorfum Margrétar gagnvart sjúkdómi
sínum getum við hin ýmislegt lært, hún sýndi þar
æðruleysið og kraftinn sem einkenndi flest það
sem hún tók sér fyrir hendur. Hvernig er félagi
og kollegi sem fellur frá á miðju flugi lífsins best
kvaddur? Við þeirri spurningu eru engin góð svör,
okkur er orðs vant. Ekki er það síst í ljósi þess að
Margrét missti mann sinn, Jón Ásgeir Sigurðsson,
fyrir þremur misserum, einnig úr illvígum sjúk-
dómi. Einhvers staðar segir að silfurkerin sökkvi í
sjó, en soðbollarnir fljóti, og það virðist enn sann-
ast hér, prýðisfólkið verður stundum skammlíft.
Án þess að verða um of mærðarfullur hér, það
var ekki í anda Möggu, veltir maður samt fyrir
sér heimsins réttlæti á svona stundu. Við heyrum
stundum að okkur dauðlegum mönnum verði
ekki ljós fyrr en á efsta degi eða við ragnarök þessi
djúpi skilningur á því hvers vegna sumum eru
búin þau örlög sem Margrét og Jón Ásgeir hlutu.
Ég vona að ég sé ekki að spilla barnatrú einhverra
hér inni, en kannski verður maður að segja um þá
góðu himnafeðga að stundum sé vont þeirra rang-
læti en verra þeirra réttlæti.
Nokkuð langt er síðan ýmis okkar áttuðu sig á
því hvað má prýða góðan lækni. Hann þarf að hafa
faglega þekkingu byggða á vísindalegum grunni,
góða þjálfun, og rétt viðbrögð við hvers kyns
vanda á hraðbergi. Hann þarf ekki síður að geta
sýnt sjúklingum sínum samhygð, ekki endi-lega
samúð, geta talað við fólk án yfirlætis, geta tjáð
sig um tilfinningar þess og sínar eigin, geta tekið
ákvarðanir sem byggja á siðrænum grunni, og
látið sjúklinga sína finna að honum er ekki sama
um þá. Margrét sameinaði þetta tvennt, þekk-
inguna og húmanismann, flestum öðrum betur.
Hún var sem sé góður læknir, svo einfalt er það.
Margrét var stúdent frá ísafirði 1975 og lauk
prófi frá læknadeild H.í. 1982. Hún fór vestur
um haf til framhaldsnáms á Yale 1985 og hóf þar
störf við rannsóknir, einkum á parietal-frumum,
en varð síðan námslæknir í skurðlækningum. Á
Yale var hún til 1992 og fór þar í gegnum klassískt
sérfræðinám í skurðlækningum, þar sem vaktir
annan hvern sólarhring voru stundum reglan
fremur en undantekning á þeim árum. Það var
um slíkar vaktir á skurðdeildum sem ágætur og
frægur hjartakirurg við Baylor í Houston, Michael
DeBakey, sagði eitthvað á þá leið að „vandamálið
við þessar tvískiptu vaktir er það að þá missa
menn af helmingnum af tilfellunum". Margrét fór
síðan á Emory í Atlanta og fór þar í frekara sér-
fræðinám í kviðsjártækni með John Hunter hinum
seinni, og tók þátt í þróun þeirrar tækni.
Hún kom svo heim árið 1994 og markaði sér
LÆKNAblaðið 2009/95 145