Læknablaðið - 15.01.2012, Síða 27

RANNSÓKN
Sýkingarstaður
Mynd 2. Staðsettiing sýkinga hjá sjúklingum með hjartaþelsbólgu 2000-2009. /25
tilfellum var sýking í tveimur lokum eða í loku og gangráðsvír. Þau tilfelli eru tvítaUn
á súluritinu.
*VSD: Ventricular septal defect (op á milli slegla)
(5%) taldist hafa snemmkomna sýkingu (<60 dagar frá ísetningu).
110 tilfellum var sýking í mekanískri loku, 9 í lífrænni loku en í 6
tilfellum var sýking í gangráðsvír.
Streptókokkar voru algengustu sýkingavaldarnir og ræktuðust
hjá 29 sjúklingum (33%). Stafýlókokkar ræktuðust hjá 22 (25%),
þar af S. atireus 17 sinnum. Enterókokkar ræktuðust hjá 14 sjúk-
lingum (16%), þrír þeirra höfðu sögu um þvagfærasýkingu og 5
sögu um krabbamein, blæðingu eða sýkingu í meltingarfærum
(tafla II). Hjá 8 sjúklingum voru blóðræktanir neikvæðar en sjúk-
dómsgangur og niðurstöður annarra rannsókna bentu til þess að
um hjartaþelsbólgu væri að ræða. Fimm þeirra höfðu fengið sýkla-
lyfjameðferð fyrir innlögn sem gæti skýrt neikvæða ræktun.
Allir sjúklingar sem greindust fyrir andlát fengu sýklalyfja-
meðferð sem varði að meðaltali í 43 daga (bil: 13-159 dagar). Erfitt
reyndist að meta hvaða sýklalyf voru helst notuð, þar sem skrán-
ingu var oft ábótavant. Samkvæmt þeim gögnum sem lágu fyrir
voru 23 sjúklingar á einlyfjameðferð (26%) en 63 á fjöllyfjameðferð
(72%). Mest notuðu lyfin voru gentamícín (46 sjúklingar), peni-
cillín (36 sjúkiingar) og vankómýcín (25 sjúklingar).
Sextán sjúklingar (18%) gengust undir hjartaaðgerð, lokuvið-
gerð dugði hjá einum (míturloka) en hjá hinum var framkvæmd
lokuskiptaaðgerð. í öllum tilfellum var skipt um ósæðarloku en
Ár frá útskrift
Mynd 3. Lífshorfur (Kaplan-Meier) 88 sjúklinga sem greindust með hjartaþelsbólgu á
íslandi 2000-2009 (rauða línan) og samanburðarhóps (bláa línan). Lífshorfur sjúklinga
eftir 1 ár voru 77% og 56,6% eftir 5 ár. Sjúklingarnir höfðu marktækt verri lifshorfur
(p<0,01, log-rank prðf).
Tafla II. Sýkingavaldar 88 hjartaþelssýkinga sem greindust á Islandi 2000-2009
og 71 sýking greind 1976-1985.2 Gefinn er upp fjöldi sjúklinga með hverja
bakteriu og % í sviga.
Sýkingavaldur Fjöldi (%)
2000-2009 1976-1985
Streptókokkar 29 (33) 30 (42)
Viridans streptókokkar 21 (24) 14 (20)
S. bovis 3(3) 2(3)
S. agatactiae (hópur B) 3(3) 8(11)
Aðrir 2(2) 6(8)
Stafýlókokkar 22 (25) 22 (31)
S. aureus 17(19) 17(24)
Kóagúlasa neikv. stafýlókokkar 3(3) 0
S. epidermidis 2(2) 5(7)
Enterókokkar 14(16) 3(4)
Aðrir sýkingarvaldar 12(14) 2(3)
HACEK* 2(2) 1 (D
Gram jákvæðir stafir 1 d) 0
Pseudomonas aeruginosa 1 (D KD
Propionibacterium acnes 1 (D 0
Gemella haemolysans 1 (D 0
Abiotrophia defectiva 1 (1) 0
Salmonella 1(1) 0
Enterobacter cloacae 1 (D 0
Erysipilothrix rhusiopathiae 1 (1) 0
Bacillus cereus 1 (1) 0
Candida dubliniesis 1(1) 0
Blönduð sýking 3(3) 0
Kóag. neikv. stafýlókokkar og Candida tropicalis 1 (D 0
Lactococcus og S. viridans 1 (1) 0
Kóag. neikv. stafýlókokkar, Eikenella corodens og Moraxella catarrhalis 1(1) 0
Aðrar 0 2(3)
Neikvæð ræktun 8(9) 5(7)
Ræktun ekki gerð 0 7(10)
Samtals 88 (100) 71 (100)
'HACEK: Haemophilus aphrophilus, Actinobacillus actinomycetemcomitans,
Cardiobacterium hominis, Eikenella corrodens og Kingella kingae.
einn sjúklingur fékk gerviloku í bæði ósæðar- og míturlokustað.
í 11 tilfellum var aðgerð framkvæmd í legu eða innan við mánuð
frá útskrift og einn þeirra sjúklinga undirgekkst þrjár aðgerðir.
Hinar 5 aðgerðirnar voru framkvæmdar meira en 11 mánuðum
eftir útskrift.
Rúmlega helmingur sjúklinga (56%) fékk einhvern þekktra
fylgikvilla hjartaþelsbólgu. Segarek var algengast og var staðfest
hjá 29 sjúklingum (32%). Hjá 13 þeirra olli segarekið stífludrepi og
hjá einum viðvarandi skerðingu á sjón. Aðrir algengir fylgikvillar
voru hjartabilun (24%) og myndun graftarígerðar (24%). Fátíðari
LÆKNAblaðið 2012/98 27