Læknablaðið - 15.01.2012, Qupperneq 40

FUNDUR L R
„Þekking okkar á
málaflokknum er ekki nýtt”
Segir Þórarinn Guðnason um þátttöku sérfræðilækna
við stefnumótun heilbrigðisþjónustu
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson
Læknafélag Reykjavíkur efndi til félags-
fundar á jólaföstunni um efni skýrslu
Boston Consulting Group sem unnin
var að beiðni velferðarráðuneytisins um
fslenska heilbrigðiskerfið. Framsögu á
fundinum höfðu Þórarinn Guðnason
hjartalæknir, Kristján Guðmundsson
háls-, nef- og eyrnalæknir og Gunn-
laugur Sigurjónsson heimilislæknir.
Steinn Jónsson formaður LR setti fundinn
og skýrði frá því að velferðarráðuneytið
hefði ekki þegið tilboð félagsins um sam-
starf við aðgerðir í heilbrigðisþjónustunni
þrátt fyrir óskir velferðarráðherra í þá
veru á aðalfundi Læknafélags íslands í
október. „Það er ekki nýtt að ráðuneytið
fari sínar eigin leiðir en við viljum vera
vel undirbúin og því var settur á fót rýni-
hópur á vegum félagsins sem kynnti sér
skýrsluna í þaula." Boðað var til fundarins
til að gera grein fyrir vinnu hópsins
og kynna efni skýrslunnar fyrir félags-
mönnum.
Rangar tölur um fjölda sjúklinga
Þórarinn Guðnason lagði út af þeirri full-
yrðingu sem kemur fram í skýrslunni að
á árunum 2006-2008, þegar hjartalæknar
voru án samnings, hafi dregið úr heim-
sóknum til hjartalækna og kostnaður
ríkisins þar með lækkað. I skýrslunni er
dregin sú ályktun að með tilvísanakerfi og
þjónustustýringu megi draga úr kostnaði
við þjónustu sérfræðilækna. Þórarinn rakti
aðdraganda þess að hjartalæknar sögðu
sig frá samningi við Sjúkratryggingar ís-
lands í apríl 2006 og rifjaði upp könnun
sem hjartalæknar gerðu í febrúar 2006 þar
sem 500 fyrstu heimsóknir sjúklinga til
hjartalækna voru skráðar og hvers eðlis
þær voru. Könnunin leiddi í ljós að lang-
flestir sjúklinganna komu vegna alvarlegra
einkenna frá hjarta sem hrakti þá fullyrð-
ingu að fólk væri unnvörpum að panta sér
tíma hjá hjartasérfræðingi vegna einkenna
sem telja mætti smávægileg. „Það var ekki
stór hluti af sjúklingahópnum sem var að
labba inn af götunni og panta sér tíma að
gamni sínu, nánar tiltekið 0,2%. Þá litum
við sérstaklega á þá sem komu einungis
vegna háþrýstings en höfðu ekki önnur
hjartavandamál. Langstærsti hluti þeirra
kom með tilvísun frá heimilislækni eða
öðrum lækni, að líkindum vegna þess að
háþrýstingurinn var erfiður. Með þetta
fórum við af samningi og fundum í raun
litla breytingu á störfum okkar.
I skýrslu BCG er því lýst að eftir að
við fórum útaf samningi hafi komum til
okkar snarfækkað. Þær tölur eru kolrangar
því tilvísanakerfið breytti engu og fjöldi
sjúklinga var nánast sá sami, fyrir, á
meðan og eftir þetta tímabil tilvísana frá
2006-2008. Skýringin á þessu misræmi í
fjölda sjúklinga samkvæmt tölum BCG
og velferðarráðuneytisins annars vegar
og rauntölum yfir komur til okkar hjarta-
lækna hins vegar, felst sennilega í því að
sá hópur sjúklinga okkar sem ekki eru
aldraðir eða öryrkjar borga heimsóknina
að mestu sjálfir. Endurgreiðslan sem þeir
gátu sótt til Tryggingastofnunar ríkisins á
þeim tíma var um 1100 krónur. Það sér
hver maður að kostnaður við að sækja
þessa peninga er meiri en honum nemur
og 20-25% sóttu ekki endurgreiðsluna
og voru því ekki inn í þeim tölum TR
sem ráðuneytið afhenti Boston Consulting
Group til að vinna með. Ég leiðrétti þessar
tölur við ráðuneytið og skrifaði BGC bréf
með leiðréttingu og fékk nýlega svar frá
þeim þar sem þeir biðjast afsökunar á
þessu en segjast hafa unnið skýrsluna
útfrá þeim upplýsingum sem ráðuneytið
lét þeim í té. Ábyrgðin liggur því hjá
ráðuneytinu að hafa ekki gengið betur úr
skugga um réttmæti upplýsinganna. Þetta
staðfestir orð Steins Jónssonar formanns
hér áðan að það er óskaplega lítið talað við
okkur sérfræðilæknana þegar verið er að
vinna í þessum málum. Okkur er ýtt út í
horn, þekking okkar á málaflokknum er
ekki nýtt og það leiðir til svona vitleysu,"
sagði Þórarinn Guðnason.
Athyglisvert og fróðlegt
Kristján Guðmundsson hafði það hlutverk
í framsögu sinni að stikla á stóru í gegnum
efni skýrslunnar og hóf hann mál sitt á því
að erfitt væri að draga saman í stutt erindi
efni skýrslu upp á 135 blaðsíður. Kristján
benti á að enginn frá Sjúkratryggingum
íslands eða sérfræðilæknum hefði verið
í vinnuhópum sem skipaðir voru til að
styðja við gerð BCG-skýrslunnar og sagði
að það benti til þess að ýmsar ákvarðanir
hefðu verið teknar áður en skýrslan var
gerð og henni ætlað að styðja þær, fremur
en að sjálfstæðar ákvarðanir yrðu teknar í
kjölfar hennar.
Kristján vitnaði í erindi Michaels Porter
um heilbrigðisþjónustu sem hann hélt í
boði Arion-banka á síðasta ári. „Hann hélt
þar mjög fram ágæti sérhæfðra lækninga-
miðstöðva á kostnað almennra og tiltók
þar sérstaklega höfuðverkjamiðstöð í
Hannover í Þýskalandi er tæki við sjúk-
lingum hvaðanæva úr Þýskalandi. Þessi
hugmyndafræði, að færa alla flókna hluti,
eins og skurðaðgerðir, á eins fáa staði og
mögulegt er, kemur skýrt fram í BCG-
skýrslunni. Birtingarmynd hennar yrði
væntanlega sú að dregið yrði úr eða lokað
á sjúkrahússtarfsemi á „litlum" stöðum
á landsbyggðinni eins og Sauðárkróki,
Húsavík, Vestmannaeyjum og víðar."
Kristján benti á að einn vandi höfunda
skýrslunnar væri hversu óljósar allar upp-
lýsingar um kostnað í íslenska heilbrigðis-
40 LÆKNAblaðið 2012/98