Þjóðlíf - 01.01.1988, Qupperneq 50

ERLENT
uppgjafa stjórnmálamaöur þess kost aö
leggja ýmsum félagslegum og menningarleg-
um verkefnum lið, án þess að taka þóknun
fyrir, enda kem ég til með að hafa dágóð
eftirlaun. Það er semsé enginn þörf á að
verða ellidauður í stjórnmálum“.
ÚTILOKAR SAMSTARF
VIÐ GRÆNINGJA
ÞAÐ KOM FRAM í samræðum okkar
Engholms að hann er vongóður um að það
fylgi sem jafnaðarmenn virðast njóta í Slés-
vík-Holsetalandi haldist fram til kosninga í
fylkinu þann 8. maí. Engholm sagðist þess
fullviss að Barschel-málið hefði átt sinn þátt í
að gera kjósendum ljóst að það væri kominn
tími til að stokka upp í stjórnmálum fylkisins
eftir 37 ára valdatíma kristilegra demókrata.
Hann sagðist einnig telja víst að hvort sem
jafnaðarmenn fengju hreinan meirihluta í
kosningunum eða ekki, tækju þeir við
forystu í fylkinu. í framhaldi af þeim orðum
innti ég Engholm eftir því hvort það kæmi til
greina fyrir jafnaðarmenn að mynda stjóm
með græningjum, ef þeir síðarnefndu næðu
tilskildum 5 prósentum atkvæða og kæmust
á þing:
„ÞAÐ TEL ÉG ÚTILOKAÐ. Græningjar hafa
sýnt að þeir eru ekki í stakk búnir til að taka
þátt í stjómarsamstarfi. Græningjar hafa
margt sér til ágætis, en þeir eru eftir sem áður
utangarðs á þingi. Þeir hafa aldrei lagað sig
að þeim starfsháttum sem þar tíðkast. Þegar
tveir flokkar mynda samsteypustjórn er
nauðsynlegt að báðir séu reiðubúnir til
málamiðlunar. Græningjar eru aftur á móti
ófærir um slíkt. Þeir eru róttækir lýðræðis-
sinnar og höfuðvettvangur baráttu þeirra er
eftir sem áður utan þings. Það yrði að mínum
dómi of áhættusamt að ganga til stjórnar-
samstarfs við græningja og eiga á hættu að
þeir stökkvi út úr stjórninni fýrirvaralaust,
sérstaklega þegar haft er í huga að hér væri
um að ræða straumhvörf í stjórnmálum fylk-
isins eftir 37 ára setu kristilegra demókrata á
valdastólum".
EFLA TENGSLVIÐ
NORÐURLÖND
ÞAÐ KOM FRAM í máli Engholms að nái
hann völdum í Slésvík-Holsetalandi, er hann
staðráðinn í að taka upp nýja stefnu í
atvinnu- og efnahagsmálum. Meðal þess sem
hann hyggst gera er að efla viðskipatengsl
fylkisins við Norðurlönd:
„Til þessa hafa skipuleg viðskiptatengsl
við Danmörku, Noreg,Svíþjóð, Finnland og
ísland verið ákaflega fábrotin. Ég er þeirrar
skoðunar að við hér í Slésvík- Holsetalandi,
sem er landfræðilegur tengiliður við Norður-
lönd, verðum að efla samskiptin við norræn-
ar þjóðir til muna. Sama gildir reyndar um
ríki Austur-Evrópu. Þýska Alþýðulýðveldið
er jú okkar næsti granni, auk þess sem
Eystrasaltsríkin, þar sem miklar efnahags-
framfarir hafa orðið, eru hér á næstu grösum.
Það sem fyrir mér vakir er að endurlífga hið
forna Hansasamband, sem spannaði jú ríkin
við Eystrasalt og teygði anga sína allt til
ykkar íslendinga í norðri. Þetta er það lang-
tímamarkmið sem við jafnaðarmenn höfum
sett okkur“.
„Annað mál sem við erum ákveðnir í að
taka föstum tökum er að auka frjálsræði hér í
fylkinu á ýmsum sviðum. Eftir 37 ára íhalds-
stjórn og stöðnun verður að hleypa nýju
blóði í ýmsa þætti þjóðlífsins. Við verðum að
fá gagnrýninn anda aftur inn í stjórnmálin,
fræðimenn, listamenn og aðra sem hafa
beinlínis verið útilokaðir frá pólitískri um-
ræðu í áratugi. Það gengur ekki lengur að
róttæklingar sem íhaldssömum stjórnmála-
mönnum er í nöp við, séu settir í málbann
eins og hér hefur tíðkast. Ég nefni sem dæmi
að hér hefur verið í gildi bann við því að fólk
sem hefur verið grunað um að vera hallt
undir kommúnisma, fái að gegna opinberum
störfum. Þetta er hrein fásinna. Það er sjálf-
sagt að rökræða og deila við kommúnista, en
algjörlega fráleitt að meina þeim að gegna
þeim störfum sem þeir hafa menntun til.
Slíkt háttarlag leiðir til þess að gagnrýnir
einstaklingar þora ekki lengur að láta skoð-
anir sínar í ljósi af ótta við að þeir verði settir
út á gaddinn. Þessu ástandi verður að breyta.
Við verðum að virkja þetta fólk til þáttöku í
þjóðmálaumræðunni og stuðla að auknu
frjálsræði, opinskárri skoðanaskiptum og ýta
undir skapandi hugsun. Allt eru þetta verð-
mæti, sem eru til staðar og ekki verða metin
til fjár. Til viðbótar nýrri efnahagsstefnu
erum við því staðráðnir í að lífga upp á and-
legt líf hér í fylkinu“.
ÞEGAR ÞESSU SPJALLI mínu við Björn
Engholm lauk, var ég sannfærður um að hér
væri ekki um orðagjálfur að ræða, heldur
væri hér á ferðinni stjórnmálamaður, sem
stæði heill á bak við það sem hann segði. Um
leið og ég gekk út af skrifstofu hans rak ég
augun í viðardrumb sem stóð í einu horninu.
Á drumbinn var hengdur stálhjálmur. Til
hliðar við trjábútinn stóð myndarleg tað-
kvísl. Engholm sagði mér brosandi að þetta
væri gjöf frá flokksbræðrum hans á þingi.
Hjálminum væri ætlað að verja hann fyrir
fólskulegum árásum pólitískra andstæðinga
og kvíslina ætti hinn verðandi forsætisráð-
herra Slésvíkur-Holsetalands að nota til að
stinga út úr þeirri svínastíu sem fráfarandi
valdhafar hefðu skilið eftir sig. Því er svo við
að bæta að í þann mund sem þessi orð eru
sett á blað berst sú frétt að Gerhard
Stoltenberg fjármálaráðherra Vestur-Þýska-
lands hafi beðið Bjöm Engholm opinberlega
afsökunar á framferði kristilegra demókrata
í hans garð.
• Arthúr Björgvin Bollason
50