Þjóðlíf - 01.01.1988, Blaðsíða 54

• Kúbani að gera við amríska bílinn sinn. Um þriðjungurallra bifreiða á Kúbu erfrá því
fyrir byltingu. Þessir Kúbanir eru að stumra yfir einum slíkum fornum amrískum bíl, en
þeim er svo vel við haldið að vélarnar eru gljáfægðar...
bergi í nokkrar klukkustundir til kynmaka
sem eru erfið heimafyrir vegna fjölmennis!
Svona gistihús sá ég á Kúbu og létu heimilda-
menn mínir vel yfir þessari ráðstöfun.
ÞRÁTT FYRIR AÐ FÉLAGSLEGUR að-
búnaður fólks sé góður miðað við önnur
þriðjaheims ríki, þá er kaupmáttur launa lítill
á okkar mælikvarða. Ræstingafólk og ösku-
karlar hafa t.d. aðeins um 100 pesoa á mán-
uði á meðan læknar, tæknimenntað fólk og
yfirmenn í her og stjómsýslu hafa 600-800
pesoa á manuði. Miðað við lægstu laun er
verðlag mjög hátt, hinar eftirsóttu gallabux-
ur kosta á bilinu 70-100 pesoa og sjónvarps-
tæki kostar um 700 pesoa. Að sjálfsögðu eru
báðir þessir hlutir dýrar lúxusvörur, en samt
geta þeir verst settu enganveginn lifað af
launum sínum. Sjómvöld úthluta þeim
skömmtunarmiðum á nauðþurftir sem
fátæklingamir framvísa síðan í sérstökum
verslunum og fá þá vörur á niðursettu verði.
BRASK OG VÆNDI
Þetta sama láglaunafólk þarf einnig að horfa
upp á tvöfalt hagkerfi þar sem dollarinn er
hin sterka mynt. í sérstökum dollarabúðum
eru vörur á útsöluverði og erlendir ferða-
menn fá þær á mun lægra verði en Kúbanir.
Áðurnefndar gallabuxur kosta þar til dæmis
ekki nema 10 dollara, þótt opinbert gengi
dollars og pesoa sé um 1:1. Þetta veldur
svartamarkaðsbraski með erlendan gjald-
eyri, ungir menn bjóða ferðamönnum allt að
átta pesoa fýrir einn dollar. Til að sporna við
braski er landsmönnum óheimilt að eiga er-
lendan gjaldeyri og liggur allt að átta ára
fangelsi við broti á því.
ÖNNUR SKUGGAHLIÐ Á VAXANDI
ferðamannaiðnaði er vændi sem nú er aftur
að verða algengt í Havana. í hótelhverfinu er
áætlað að rúmlega 1.000 mellur selji sig
hverjum sem hafa vill fyrir 15 dollara. Vændi
er ólöglegt en oftar munu konumar þó vera
handteknar fy'rir að eiga erlenda peninga en
beinlínis fyrir vændi.
Ferðamenn eru Kúbu afar mikilvægir
vegna þess gjaldeyris sem þeir færa landinu.
Mestur hluti útflutnings Kúbu fer til Sovét-
ríkjanna í formi vöruskipta. Sykurreyr og
nikkel er flutt út en í staðinn fá Kúbanir olíu
og aðrar vörur þeim nauðsynlegar. Sumt
verður þó aðeins keypt í vestrænum ríkjum
og þar koma ferðamennimir inn í dæmið.
Þeir koma til landsins klyfjaðir vestrænum
gjaldeyri sem Kúbu sárlega vantar því hver
dollar er mikilvægur.
Þessi aukni fjöldi ferðamanna og það tvö-
falda hagkerfi sem þeim fýlgir veldur óá-
nægju á meðal Kúbana, þeir gagnrýna for-
réttindi aðkomumanna og bera þar að auki
kjör sín í auknum mæli saman við Evrópu og
Bandaríkin. Þessir Kúbubúar, mestmegnis
ungt menntafólk fætt eftir byltinguna, hafa
blendnar tilfinningar til Castros og forystu
hans því þeim finnst ekki nóg hafa áunnist.
Þessi óánægði minnihluti er þó enn mjög lítill
og fullyrða má að Castro njóti eindregins
stuðnings meginþorra þjóðarinnar.
EFTIRLIT
OG PERSÓNUDÝRKUN
FIDEL CASTRO ER ALVALDUR. Með
kommúnistaflokinn á bak við sig ræður hann
því sem hann vill ráða. Um 20% Kúbubúa
eru í flokknum og aðrir eru í raun áhrifalaus-
ir um stjórnun landsins. Jafnvel almennir
flokksfélagar hafa nær engin áhrif á æðstu
stjórn hans sökum flókins fulltrúalýðræðis í
ótal þrepum. Valdstjóm flokksins situr á
toppi kerfisins, örugg og óumbreytanleg, um
hana ráða landsmenn engu.
54