Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Blaðsíða 18

VISINDAÞING SKI/SGLI
FYLGIRIT 55
Ákvörðun um SÓ var á hendi skurðlæknis. Skráður var tími
sem leið frá greiningu að aðgerð, einnig fjöldi vefjasýna í kjölfar
SÓ og fjöldi hnúta sem greindist. Loks voru skráð tilvik þar sem
áætlaðri skurðaðgerð var breytt eftir SÓ og ástæður breytinga.
Niðurstöður: Meðalfjöldi daga frá greiningu að aðgerð var 41
dagur í SÓ-hópi og 27 í SB-hópi (p<0,001). Vefsýnatökur í kjölfar
SÓ voru 70 talsins hjá 44 sjúklingum (40%). Með SÓ fundust 16
nýjir æxlishnútar hjá 13 konum (12%), þar af þrír í gagnstæðu
brjósti. Skurðaðgerð breyttist vegna niðurstaðna SÓ í 31 tilfelli
(28%), í sex tilfellum var gerður umfangsmeiri fleygskurður og í
þremur tilfellum gerð aðgerð á gagnstæðubrjósti. Hjá 15 konum
var framkvæmt brjóstnám í stað fleygskurðar, þar af í sex tilfell-
um vegna gruns um margkjarna (e. multifocal) krabbamein á
SÓ. Níu konur kusu brjóstnám án vefsýnatöku vegna gruns um
margkjama æxli á SÓ, en í aðeins fjórum tilfellum fundust slík
æxli við vefjaskoðun (44%). Níu sjúklingar greindust með hnúta
í báðum brjóstum og fóru í brottnám beggja vegna en aðeins
tvær þeirra höfðu staðfest æxli í hinu brjóstinu við vefjaskoðun.
Ályktun: Hjá völdum sjúklingahópi getur SÓ bætt greiningu
fyrir aðgerð og leitt í ljós áður óþekkta æxlishnúta í sama eða
gagnstæðu brjósti. Falskt jákvæð svör eru hins vegar vandamál
og geta tafið skurðaðgerð vegna vefjasýnatöku eða jafnvel leitt
til óþarflega umfangsmikilla skurðaðgerða.
E-28 Notkun segulómskoðunar við greiningu og meðferð
brjóstakrabbameins
Örvar Amarson’, Svanheiður Lóa Rafnsdóttir1, Kristján Skúli Ásgeirsson1,
Þorvaldur Jónsson1, Hildur Einarsdóttir2, Anna Björg Halldórsdóttir2
'Skurðlækningadeild, 2myndgreiningardeild Landspítala
orvara@gmail.com
Inngangur: Víðasthvar erlendis hefur segulómskoðun af brjóst-
um (MRI) fyrir skurðaðgerð sýnt fram á notagildi sitt í völdum
hópi brjóstakrabbameinssjúklinga. Hér á landi hefur þessi
rannsókn verið gerð á öllum nýgreindum brjóstakrabbameins-
sjúklingum frá september 2006. Tilgangur þessarar rannsóknar
var að kanna reynsluna af notkun MRI hér á landi á ákveðnu
tímabili, sérstaklega m.t.t. áhrifa á ákvörðunartöku um tegimd
brjóstaaðgerða.
Efni og aðferðir: Allar konur greindar með skurðtækt brjósta-
krabbamein frá 15. september 2006 til 30. nóvember 2007 voru
skoðaðar. Farið var yfir allar sjúkraskýrslur, MRI rannsóknirnar
skoðaðar og bornar saman við hefðbundnar myndgreining-
arrannsóknir (MGM/US) og meinafræðiniðurstöður.
Niðurstöður: Á tímabilinu fóru samtals 194 konur í MRI fyrir
skurðaðgerð. Til þessa hafa gögn 146 sjúklinga verið skoðuð. I
15 tilfellum (11%) hafði MRI áhrif á tegund skurðaðgerðar sem
ráðlögð var. Hjá 5 var stærri fleygskurður ráðlagður vegna þess
að tveir eða fleiri krabbameinshnútar fundust í sama brjósti. Hjá
4 var brottnám ráðlagt í stað fleygskurðar á grunni MRI nið-
urstaðna; í þremur tilfellum var það vegna útbreiddra krabba-
meinslíkra breytinga sem sáust og í einu tilfelli vegna fjölda
og legu krabbameinslíkra hnúta. Hjá 6 urðu MRI niðurstöð-
umar þess valdandi að aðgerð var gerð á báðum brjóstunum.
Af þessum 15 tilfellum, reyndust 10 vera með ífarandi ductal
krabbamein (IDC), tveir með ífarandi lóbúler krabbamein (ILC)
og þrír með blandað ILC og forstigsbreytingar (DCIS).
Ályktun: í þessari rannsókn hafði MRI áhrif á tegund skurð-
aðgerðar hjá 11% brjóstakrabbameinssjúklinga. Svipaðar nið-
urstöður hafa verið birtar í erlendum rannsóknum.
E-29 Átta ára yfirlit á 552 brjóstauppbyggingum með fríum
flipum: Lærdómskúrfan skoðuð
Þórir Auðólfsson, Rafael Acosta, Anders Liss, Morten Kildal, J.M. Smit
Department of Plastic and Reconstructive Surgery, Uppsala University
Hospital, Uppsala, Sweden
thorir.audolfsson@akademiska.se
Inngangur: Á síðastliðnum árum hefur notkun frírra vefjaflipa
aukist. Rofaflipi frá kviðnum sem reistur er á djúpu neðri kvið-
æðinni er nú af mörgum talinn besti valkosturinn við uppbygg-
ingu brjósta. Mörg af þeim vandkvæðum sem menn sáu við
þessa aðgerð í upphafi erum við nú að yfirstíga með aukinni
reynslu og nýrri tækni.
Efniviður: Við förum yfir reynslu á einni stofnun við uppbygg-
ingu brjósta með fríum flipum frá janúar 2000 til janúar 2008.
Niðurstöður: Á tímabilinu frá janúar 2000 til janúar 2008
voru framkvæmdar 552 brjóstauppbyggingar med fríum
flipum (DIEP (Deep Inferior Epigastric Perforator)=504, SIEA
(Superficial Inferior Epigastric Artery)=22, SGAP (Superior
Gluteal Artery Perforator)=26) hjá 470 konum. Aðgerðartíminn
var að jafnaði 6 klukkustundir og 47 mínútur (p= 407; bil 117-
950; ± 125 mín). Aðgerðin tókst í 96,4% tilfella (20 flipar dóu og
12 flipar að hluta).
Umræður: Við sýnum okkar lærdómskúrfu á sl. átta árum við
notkun frírra flipa við brjóstauppbyggingu. Við förum yfir
tækninýjungar og aðra mikilvæga þætti í þróun á þessari aðgerð
sem í dag er talinn besti valkosturinn við brjóstauppbyggingu.
E-30 Nýjar áherslur við hlutabrjóstnám: Rúmmálstilfærsla
eða rúmmálsfylling?
Kristjnn Skúli Ásgeirsson, Þorvaldur Jónsson, Höskuldur Kristvinsson
Skurðlækningadeild Landspítala
kriskuli@landspitali.is
Hlutfall hlutabrjóstnáms og geislameðferðar á móti heilbrjóst-
náms hefur farið vaxandi á undanförnum árum enda vitað nú
að langtímahorfur þessara tveggja hópa er sambærilegur og
lífsgæði þeirra fyrrnefndu betri. Tvær útkomur eru mikilvægar í
hlutabrjóstnámi og í raun órjúfanlegar; annars vegar að fjarlægja
krabbameinið með æxlisfríum skurðbrúnum og hins vegar að
koma í veg fyrir lýti eða afmyndun á brjóstinu. Notkun brjósta-
rúmmálstilfærslu (volume displacement) eða fyllingu (volume
replacement) tekur tillit til þessara tveggja útkoma og opnar
fyrir þann möguleika að fjarlægja stór brjóstvefjasýni með hugs-
anlegum krabbameinslegum ávinningi.
Rúmmálstilfærsla byggir á stoðum brjóstaminnkunartækninnar
og kallar oft á aðgerðir á báðum brjóstum. Rúmmálsfylling
byggir hins vegar á notkun latissimus dorsi vöðva-flipa (LD-
miniflap). Hvaða aðferð er notuð fer eftir ýmsum þáttum, s.s.
18 LÆKNAblaðiö 2008/94