Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Blaðsíða 25

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 55
í báðum nýrum. Ekki merki um meinvörp. Þar sem æxlin lágu
miðlægt í báðum nýrum var ákveðið að fjarlægja og kæla hægra
nýrað og framkvæma hlutabrottnám á hliðarborði.
Niðurstaða: Heilbrigður efri hluti nýrans var græddur í grind-
arholsæðar og nýrnaskjóða tengd beint við þvagblöðru. í
kjölfarið var vinstra nýrað fjarlægt. Slagæða-bláæðafistill kom
fram í ígrædda nýrnahlutanum sem var stíflaður með gormi í
æðaþræðingu. Fjórum mánuðum eftir aðgerð er konan við góða
heilsu, án krabbameinsmerkja, með væga kreatininhækkun.
Umræða: Lýst er fyrsta autotmnsplantation nýmahluta á íslandi.
Aðgerðin leiddi til varðveislu á nýmastarfsemi og forðaði við-
komandi frá tafarlausri blóðskilunarmeðferð. Þá tókst með æða-
þræðingu að meðhöndla alvarlegan fylgikvilla aðgerðarinnar.
V-09 Broddþensluheilkenni. - Sjúkratilfelli
Björn Cunnarsson', Gunnar Þór Gunnarsson2, Sigurður E. Sigurðsson',
Þórir Svavar Sigmundsson1, Jón Þór Sverrisson2
'Svæfinga- og gjörgæsludeild, 2lyflækningadeild Sjúkrahússins á
Akureyri
bjorngun@fsa.is
Sjúkratilfelli: 68 ára gömul kona var lögð inn á sjúkrahús vegna
slappleika. Hún hafði neytt áfengis í óhófi og ekki farið fram úr
rúmi í margar vikur. Verulega slöpp við komu en ekki bráðveik
að sjá. EKG við komu sýndi gáttatif, 120-130/mín. TnT mældist
<0,01 pg/mL (0.0-0.1). Sjúklingur hefur háþrýsting, þvagsýru-
gigt, þunglyndi og áfengissýki. Meðferð fólst í áframhaldandi
gjöf þ-blokkara. Eftir tæplega sólarhrings sjúkrahúslegu fór
hún skyndlega í sleglahraðtakt (Torsade de pointes). Skömmu
eftir að grunnendurlífgun hófst fór hún í hægan sínus takt, en
nokkrum mínútum síðar í sleglaflökt sem svaraði rafmeðferð.
Blóðþrýstingur mældist 70/50 mmHg. Hjartalínurit sýndi sínus
takt 65/mín, 1 gráðu AV blokk, lágspennt rit með Q tökkum í VI
og V2, QTc 528ms. Aðeins kom fram mjög væg hækkun á hjarta-
ensímum. Ómskoðun af hjarta var framkvæmd.
Umræða: Við teljum að hér sé um að ræða tilfelli af brodd-
þensluheilkenni (Takotsubo cardiomyopathy, transient LV
apical ballooning syndrome, stress-induced cardiomyopathy).
Meingerð þessa ástands er flókin. Heilkennið sést oftast hjá
konum eftir tíðahvörf, mögulega vegna áhrifa kynhormóna
á samspil sjálfvirka taugakerfisins og innkirtlakerfisins.
Kynhormónar kunna einnig að hafa áhrif á tilhneigingu
kransæða til að dragast saman og konum virðist hættara við
myocardial stunning af völd- um áreitis frá semjuhluta sjálfvirka
taugakerfisins. Breytingar á starfi innanþekju vegna lækkunar á
estrógenum gætu haft sitt að segja. Aðrar orsakir kunna að vera
meðvirkandi í þessu tilfelli, s.s. hjartakvilli vegna áfengisneyslu,
hraðtakts eða blóðþurrðar. Ekki er búið að framkvæma hjarta-
þræðingu. Sjúklingur var meðhöndlaður með levosimendan í
tvo sólarhringa og dóbútamíni í þrjá sólarhringa. Magnesíum
og kalíum var gefið í æð og bar ekki á frekari hjartsláttaróreglu.
Tveimur sólarhringum eftir hjartastoppið var ástand vinstri
slegils orðið mun betra.
V-10 Ósæðarflysjun - sjúkratiifelli
Þórir Svavnr Sigmundsson', Bjami Torfason2, Bjöm Gunnarsson1
'Svæfinga- og gjörgæsludeild Sjúkrahússins á Akureyri, 2hjarta- og
lungnaskurðdeild Landspítala
thorirs@fsa.is
Sjúkrasaga: 29 ára heilsuhraustur karlmaður kom á bráða-
móttöku Sjúkrahússins á Akureyri með bráðan svæsinn brjóst-
verk sem leiddi niður bak og vinstri ganglim. Blóðþrýstingur
mældist 158/69 í hægri upphandlegg og púls 59 slög/mín. Púls
þreifaðist ekki í vinstri fæti og var alger flæðisskerðing stað-
fest með doppler. Tölvusneiðmynd sýndi Stanford A flysjun
frá ósæðarrót niður í mjaðmaslagæðar. Blóðþrýstingur hækk-
aði verulega (250/67) en með gjöf þ-hemlandi og æðavíkkandi
lyfja náðist góð blóðþrýstingsstjórn. Þremur klst. eftir komu var
sjúklingur fluttur á Landspítala til bráðaaðgerðar. Við aðgerð
kom í ljós að flysjunin náði inn í gollurshús og niður í tvíblaða
ósæðaloku sem lak heiftarlega. Gerð var umfangsmikil loku-
sparandi ósæðaraðgerð með gerviæð og blóðflæði til líffæra
komst þá í eðlilegt horf. Sjúklingur er að ljúka endurhæfingu og
farnast vel.
Umræða: Ósæðarflysjun orsakast af rofi á æðaþeli ósæðar. Blóð
brýtur sér leið gegnum miðhjúp æðarinnar, mislangt í báðar
áttir. Við það myndast nýtt falskt holrúm sem þrengir að hinu
rétta holrúmi. í versta tilviki flysjast öll ósæðin eins og í þessu
tilfelli. þ-hemlandi lyf eru talin kjörmeðferð ef blóðþrýstingur
er hár þar sem þau minnka útflæði hjarta og þar af leiðandi
skerspennu (e. shear stress) á veiklaða ósæð. Nítróprússíð
og mtróglýserín dreypi er notuð til viðbótar ef viðunandi
blóðþrýstingsstjórn (<100-120 mmHg í efri mörkum) næst ekki.
Vísindalegur grunnur fyrir notkun æðavíkkandi lyfja í ósæðar-
flysjun er ekki gagnreyndur. Við teljum mögulegt að lyf sem
minnka viðnám slagæðlinga geti verið skaðleg á þann hátt að
meiri þrýstingsfallandi yfir svæði með flysjun leiði til hraðara
flæðis og æðaþelsflipi sogist þá inn og þrengi eða loki rétta hol-
rými æðarinnar (Venturi áhrif).
Um 7% þeirra sem fá ósæðarflysjun eru <40 ára og 68% þeirra eru
með Stanford A. Dánartíðni er 1-2% á klst. eftir upphaf einkenna
ef ómeðhöndlað og 10% innan 24 klst. þrátt fyrir skurðaðgerð.
‘Pvypi eivataklingar hafa síður háþrýsting við komu og eru
líklegri til að hafa tvíblöðku ósæðarloku eða bandvefssjúkdóm
sem veikir miðhjúp ósæðar. Nákvæm greining, örugg blóðþrýst-
ingsstjómun og hraður flutningur á hjarta- og lungnaskurðdeild
er forsenda góðrar útkomu.
V-11 Æsavöxtur (acromegaly) vegna villiframleiðslu á
vaxtarhormónakveikju frá krabbalíki í lunga. - Sjúkratilfelli
Páll S. Pnlsson', Ari Jóhannesson1, Tómas Guðbjartsson2-3
'Lyflækningasviði 1,2hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala,
3læknadeild Háskóla íslands
pallpals@landspitali.is
Inngangur: Æsavöxtur stafar langoftast af offramleiðslu
vaxtarhormóns (VH) frá góðkynja æxli í heiladingli. í einstaka
tilvikum (<1%) getur æxli annars staðar í líkamanum, t.d.
LÆKNAblaðið 2008/94 25
L