Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Blaðsíða 19

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 55
brjóstastærð, krabbameinsstærð, svo og væntingum og vilja
sjúklinganna. Aðferðir þessar eru taldar geta aukið enn frekar á
vægi hlutabrjóstnáms í skurðmeðferð brjóstakrabbameinssjúkl-
inga.
Aðferðir og algorithmi verða kynntar á þinginu. Auk þess
verður snemmkominn árangur fyrstu aðgerða af þessu tagi sem
framkvæmdar hafa verið á brjóstaskurðdeild Landspítalans
kynntur.
E-31 Krabbamein í smágirni á íslandi
Jóhanti Páll Ingimarsson', Jón Gunnlaugur Jónasson2, Jónas Magnússon',
Páll Helgi Möller'
'Skurðlækningadeild, 2rannsóknarstofu í meinafræði Landspítala
johannpa@landspitali.is
Inngangur: Æxli í smágirni eru sjaldgæf orsök gamastíflu og
blæðinga um meltingarveg. Tilgangur rannsóknar okkar var að
athuga faraldsfræði æxlanna, greiningaraðferðir, meðferðir og
lifun á íslandi yfir 50 ára tímabil frá 1955 til 2005.
Efniviður og aðferðir: Upplýsingar úr Krabbameinsskrá
Krabbameinsfélags íslands um þá er greinst hafa með æxli í
smágirni voru bomar saman við greiningaskrá rannsóknarstofu
í meinafræði. Gögn voru fengin úr sjúkraskrám. Öll sýni voru
endurskoðuð af meinafræðingi.
Niðurstöður: 110 greindust á tímabilinu, 58 karlar og 52 konur.
Meðalaldur við greiningu var 65 ár (bil 15-91). Nýgengi var 1,04
á 100.000 íbúa á ári. Silfurfrumuæxli (carcinoid) voru 78, kirt-
ilfrumuæxli 22, strómaæxli 7 og önnur 3. Dausgarnaræxli voru
mun algengari en í ásgöm. Algengustu einkennin, óháð vefja-
flokkum, voru kviðverkir (n=47), uppköst (n=20), niðurgangur
(n=19) og slappleiki (n=18). Silfurfrumuheilkenni var til staðar
í 8 tilvikum. Æxlin voru tilviljunargreiningar í 26 sjúklingum.
Algengustu rannsóknir voru magaspeglun (n=24), ristilspeglun
(n=24) og tölvusneiðmynd (n=23). Algengustu aðgerðir voru
hlutabrottnám á smágirni (n=43) og brottnám á botnristli og
dausgarnarenda (n=13). Helstu fylgikvillar voru gamastífla
(n=ll), sárasýkingar (n=8) og lungnabólga (n=6). Fjórir létust
í kjölfar aðgerðar. 16 fengu krabbameinslyfjagjöf. Eins árs lifun
fyrir kirtilfmmukrabbamein var 36%, 5 ára 12% og 10 ára 6%.
Eins árs lifun fyrir silfurfrumuæxli er 72%, 5 ára 52% og 10 ára
33%.
Umræða: Æxli í smágimi em sjaldgæf á íslandi og hefur tíðni
haldist svipuð undanfarin 40 ár. Æxlin eru oft tilviljanafundur.
Hlutfall silfurfrumuæxla er hærra hér en erlendis. Einkenni eru
ósértæk og greina ekki milli meingerða. Silfurfmmuheilkenni er
fátítt. Lífslíkur eru slæmar, líkt og erlendis.
E-32 Lungnasýnatökur með skurðaðgerð til greiningar
sjúkdóma í millivef lungna
Mnrtin Ingi Sigurðsson', Gunnar Guðmundsson1'2, Helgi J. ísaksson3,
Tómas Guðbjartsson'-4
'Læknadeild HÍ, 2lungnadeild, 3rannsóknarstofu í meinafræði og Jhjarta-
og lungnaskurðdeild, Landspítala
mis@hi.is
Inngangur: Nákvæm greining sjúkdóma í millivef lunga (in-
terstitial lung diseases, ILD) er afar mikilvæg og er sýnataka
með skurðaðgerð talin besta greiningaraðferðin. Takmarkaðar
upplýsingar liggja fyrir um áhættu og greiningargetu þessara
aðgerða og áhrif þeirra á meðferð.
Efni og aðferðir: Rannsóknin er aftursýn og náði til allra sjúk-
linga sem gengust undir lungnasýnatöku með skurðaðgerð á
íslandi 1986-2007, samtals 80 einstaklinga (47 karlar, meðalaldur
57,2 ár). Vefjasýni voru yfirfarin og var meðaleftirfylgd 78,2
mánuðir.
Niðurstöður: Algengustu einkenni voru hósti og mæði. f 66%
tilvika hafði sýnataka með berkjuspeglun þegar verið gerð án
fullnægjandi greiningar. Gerð var opin aðgerð í 64% tilvika og
brjóstholsspeglunaraðgerð hjá 29 sjúklingum, en í þremur til-
vikum þurfti að breyta yfir í opna aðgerð. Miðgildi legutíma
var 5 dagar (bil 1-89) og brjóstholskerameðferðar tveir dagar
(bil 1-89). Þrír sjúklingar (3,8%) létust í sjúkralegunni og
aðrir þrír fengu alvarlega fylgikvilla. Algengasti fylgikvill-
inn var viðvarandi loftleki (>96 klst.), eða hjá 13 sjúklingum.
Sjúkdómsgreining, byggð á skurðsýni, fékkst í 80% tilfella en
í 16 tilvikum var greiningin ófullkomin (ósérhæfð bólga eða
endastig lungnatrefjunar). Þegar einungis var tekið sýni úr
lingula var tíðni ófullkominnar greiningar hærri en þegar tekin
voru sýni frá öðrum lungnahlutum (50% vs. 16%, p=0,004).
Klínísk greining breyttist í 74% tilfella og hjá 57% sjúklinga
breyttist meðferð. Lifun tveimur og fimm árum frá aðgerð var
87% og 72%.
Umræða: Sýnataka með skurðaðgerð er áreiðanleg aðferð
til greiningar ILD og leiðir til breyttrar meðferðar hjá helm-
ingi sjúklinga. Þrátt fyrir lága dánartíðni í kjölfar sýnatökunnar
(3,8%) þarf að vanda val á sjúklingum í aðgerð. Einnig ætti að
forðast staka sýnatöku úr lingula.
E-33 Innlagnir á gjörgæsludeild Landspítala vegna
fjöláverka 1994-2003
Bjami Guðmundsson', Halldór Jónsson jr1-2, Bergþóra Ragnarsdóttir3,
Kristinn Sigvaldason3
'Læknadeild Háskóla Islands, 2bæklunarskuródeild, 3svæfinga- og gjör-
gæsludeild Landspítala
bjamigu@landspitali.is
Inngangur: Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna innlagnir
á gjörgæsludeild vegna fjöláverka tímabilið 1994-2003, bera
saman við rannsóknir 1974-1993 og fá þannig heildarmynd af
þróun í mynstri áverka, alvarleika og lifun yfir 30 ára tímabil.
Efniviður og aðferðir: Skoðaðar voru allar innlagnir á gjör-
gæsludeild vegna fjöláverka á árunum 1994-2003 og upplýsing-
um safnað um aldur, kyn, slysstað, orsök, legutíma og afdrif eftir
útskrift. Alvarleiki áverka var metinn samkvæmt AIS-ISS kerfi
en það gefur stig eftir einföldum skala (1-6) fyrir hvert og eitt 6
líkamssvæða og fást þannig stig frá 1 og upp í 75 sem jafngildir
banvænum áverka. ISS <10 jafngildir minniháttar áverka en ef
ISS >16 er um alvarlega áverka að ræða.
Niðurstöður: Innlagnir á gjörgæsludeild á tímabilinu voru alls
5702, þar af 971 vegna áverka. Þetta gera 97 á ári að meðaltali
LÆKNAblaðið 2008/94 19