Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Síða 22

VÍSINDAÞING SKÍ/SGLÍ
FYLGIRIT 55
Ágrip veggspjalda
V-01 Staðbundinn æxlisvöxtur með uppruna í fleiðru á
íslandi
Tryggvi Þorgeirsson', Helgi J. ísaksson2, Hrönn Harðardóttir3, Hörður
Alfreðsson4, Tómas Guðbjartsson1'4
'Læknadeild Háskóla íslands, 2rannsóknarstofu í meinafræði, 3lungna-
deild og 4hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala
tryggvt@hi.is
Inngangur: Æxlisvöxtur upprunninn í fleiðru getur verið stað-
bundinn eða útbreiddur um himnuna. Æxli af fyrmefndu gerð-
inni nefnast á ensku Solitary Fibrous Tumors of the Pleura (SFTP)
en um 20% þeirra eru illkynja og draga þá þriðjung sjúklinga
til dauða. Algengari og betur rannsökuð eru mesothelioma, sem
vaxa með dreifðum hætti, tengjast útsetningu fyrir asbesti og
hafa nær 100% dánarhlutfall. Markmið rannsóknarinnar er að
nýta hagstæðar aðstæður hér á landi til lýðgrundaðrar (e. po-
pulation-based) úttektar á SFTP og ákvarða nýgengi sjúkdóms-
ins sem hingað til hefur ekki verið þekkt.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin er afturskyggn og feng-
ust upplýsingar um sjúklinga með SFTP úr sjúkragögnum
og skrám rannsóknarstofu í meinafræði. Vefjafræði æxlanna
var yfirfarin af meinafræðingi. Til samanburðar voru upplýs-
ingar um nýgengi mesothelioma sóttar til Krabbameinsskrár
Krabbameinsfélags íslands.
Niðurstöður: Alls greindust 11 sjúklingar með SFTP á tímabilinu
(8 konur og 3 karlar, meðalaldur 60 ár) en 35 með mesothelioma
(4 konur og 31 karl, meðalaldur 68 ár). Árlegt aldursstaðlað ný-
gengi SFTP og mesothelioma er því 1,4 og 4,0 af 1.000.000 (95% ör-
yggisbil 0,69-2,5 og 2,6-5,4). Aðeins 3 sjúklingar með SFTP höfðu
einkenni af sjúkdómnum en hinir greindust fyrir tilviljun. Allir
sjúklingarnir voru meðhöndlaðir með brottnámi æxlis í opinni
aðgerð utan einn sem greindist við krufningu. Engir alvarlegir
fylgikvillar komu upp í eða eftir aðgerð. Endurkoma sjúkdóms-
ins hefur ekki verið skráð í neinu tilfelli og enginn sjúklinganna
látist úr sjúkdómnum (miðgildi eftirfylgni 70 mán.).
Ályktanir: Á 24ra ára tímabili greindust hér á landi 46 tilfelli
æxlisvaxtar með uppruna í fleiðru. Fjórðungur þeirra voru stað-
bundin SFTP æxli sem í öllum tilvikum sýndu af sér góðkynja
klíníska hegðun og vefjagerð. Þótt um sé að ræða litla rann-
sókn og fá tilfelli er þetta fyrsta lýðgrundaða rannsóknin sem
vitað er um á SFTP og gefur hún nýgengið á þessum sjaldgæfa
sjúkdómi.
V-02 Þrívíddarlíkan af mjúkvefjaæxli í hnésbót og nær-
liggjandi vefjum
Eypór Örn Jónsson', Paolo Garguilo2, Hildur Einarsdóttir3, Halldór Jónsson
jr1,4
'Læknadeild Háskóla íslands, 2rannsóknar- og þróunarstofu, 3myndgrein-
ingardeild, 4bæklunarskurðdeild Landspítala
eythororn@gmail.is
Tilgangur: Tilgangur verkefnisins var að skapa þrívíddarlíkan
af mjúkvefjaæxli í hnésbót ásamt nærliggjandi vefjum og meta
hvort líkanið gagnaðist við undirbúning á brottnámi æxlisins.
Efniviður og aðferðir: Sjúklingurinn er áður hraustur 41 árs
gamall karlmaður sem gekkst undir segulómskoðun vegna
verkja í hné og greindist þá með mjúkvefjaæxli djúpt í hnésbót-
inni. Hefðbundnar segulómmyndir eru of grófar til að gera
þrívíddarlíkön út frá og því var gerð sérstök segulómskoðun
með þynnri og þéttari sneiðum. Út frá þeirri rannsókn voru
vefir hnésbótarinnar einangraðir og endurbyggðir með mynd-
vinnsluforritinu MIMICS (útgáfa 11.11).
Niðurstöður:Vel gekk að einangra og endurbyggja þá vefi í
hnésbótinni sem skiptu máli með tilliti til brottnáms á æxlinu;
lærbein, vöðva, æðar og taugar. í MIMICS er hægt að skoða
þrívíddarlíkanið út frá öllum sjónarhornum og birta og fjarlægja
mismunandi vefi að vild. Einnig var gert haldbært gipsmódel.
Við aðgerðina kom í ljós að líkanið spáði mjög vel fyrir um legu
æxlisins og kringliggjandi líffæri.
Ályktun: Þrívíddarlíkön hafa reynst gagnleg við undirbúning
ýmissa aðgerða, meðal annars á beinum. Líkangerð af mjúk-
vefjaæxlum er erfiðari og þau hafa ekki náð mikilli útbreiðslu.
Þau gætu hins vegar verið gagnleg viðbót við hefðbundna
myndgreiningu til undirbúnings aðgerða á krefjandi svæðum
þar sem sem mjúkvefir koma við sögu, svo sem í hnésbót-
inni. Þrívíddarlíkön sýna afstöðu vefja með skýrum hætti og
það er fljótlegra og auðveldara að átta sig á þeim heldur en
hefðbundinni tvívíðri framsetningu á myndgreininargögnum.
Reynslan sem fékkst með gerð þessa þrívíddarlíkans lofar góðu
og þrívíddarlíkön af mjúkvefjum geta án efa nýst í öðrum sér-
greinum.
V-03 Sjálfsprottið loftbrjóst báðum megin samtímis vegna
lungnameinvarpa eistnakrabbameins. - Sjúkratilfelli af
Landspítala
Gígja Guðbrandsdóttir', Ásgerður Sverrisdóttir2, Adolf Þráinsson3,
Guðmundur Vikar Einarsson1, Tómas Guðbjartsson4-5
'Þvagfæraskurðdeild, 2krabbameinslækningadeild, 3myndgreining-
ardeild, 4hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítala, 5læknadeild Háskóla
íslands
gigjag@hotmail.com
Inngangur: Sjálfsprottið loftbrjóst er algengur sjúkdómur sem í
2-4% tilvika getur greinst báðum megin samtímis (simultaneous
bilateral spontaneous pneumothorax, SBPS). Er þá oftast um
lífshættulegt ástand að ræða, enda langflestir þessara sjúklinga
með króníska lungnasjúkdóma, t.d. lungnaþembu og herpu-
sjúkdóma. I einstaka tilfellum getur SBPS greinst í sjúklingum
með aðra sjúkdóma í lungum, oftast krabbamein. Hér er lýst
ungum manni með SBSP vegna lungnameinvarpa eistnakrabba-
meins.
Tilfelli: 18 ára karlmaður leitaði á bráðamóttöku Landspítala
með tveggja daga sögu um mæði og brjóstverk. Hann hafði
aldrei reykt en sex mánuðum áður hafði hann greinst með
eistnakrabbamein (non-seminoma) með meinvörpum í heila,
augum, aftanskinurými og báðum lungum. Hægra eista var fjar-
lægt og gefin lyfjameðferð með bleomycin, etoposíð og cisplatin.
22 LÆKNAblaðið 2007/93