Læknablaðið : fylgirit - 01.04.2008, Blaðsíða 26

VISINDAÞING SKI/SGLI
FYLGIRIT 55
briseyjaæxli eða krabbalíki í lungum, orsakað æsavöxt með
framleiðslu á vaxtarhormónakveikju (growth hormone releas-
ing hormone, GHRH). Hér er lýst einu slíku tilfelli.
Tilfelli: 42ja ára kona greindist fyrir tilviljun með 7 cm stórt æxli
miðlægt í hægra lunga. Hún hafði aldrei reykt eða kennt sér
meins frá lungum. Tveimur árum áður hafði greinst hjá henni
hnútur í skjaldkirtli með vægri skjaldvakaofseytingu (subclini-
cal thyrotoxicosis). Hálfu ári síðar greindi einn höfunda (AJ) hjá
henni æsavöxt. Segulómun sýndi vægt stækkaðan heiladingul
og IGF-1 mældist langt yfir efri mörkum. Hafin var meðferð
með lanreótíð og síðar einnig með cabergolin. Rúmu ári eftir að
meðferð hófst var fyrirhuguð aðgerð á heiladingli en fyrir þá að-
gerð var tekin lungnamynd sem sýndi áðurnefnt æxli. Gerð var
ástimga á æxlinu og kom í ljós dæmigert krabbalíki án illkynja
frumna. í skurðaðgerð var æxlið fjarlægt ásamt mið- og neðra
lungnablaði, og voru skurðbrúnir hreinar og eitilmeinvörp ekki
til staðar. Gangur eftir aðgerð var góður og var sjúklingur út-
skrifaður viku eftir aðgerð. Sermisgildi vaxtarhormónakveikju
var 82 pg/ml (viðmiðunargildi 5-18 pg/ml) fyrir aðgerð, en 24
pg/ml nokkrum dögum eftir aðgerð. Tæpum 5 mánuðum síðar
er konan við góða heilsu og einkenni æsivaxtar hafa að hluta til
gengið til baka. S-VH gildi hafa lækkað úr 21,4ng/ml í 0,8ng/ml
(viðmiðunargildi 0,5-5 ng/ml) og IGF-1 er nú eðlilegt.
Umræða: Þetta tilfelli sýnir að æxli utan heiladinguls geta
framleitt vaxtarhormónakveikju og valdið æsavexti. Um afar
sjaldgæft fyrirbæri er að ræða og aðeins nokkrum tugum tilfella
hefur áður verið lýst. Hjá sjúklingum með æsavöxt er mikilvægt
að hafa krabbalíki í lungum í huga, sérstaklega ef niðurstöður
myndgreiningarrannsókna á heiladingli eru ekki afgerandi, og
útiloka slík æxli með rannsóknum á lunga.
V-12 Rúmmálstilfærsla og geirvörtuuppbygging við mið-
læga brjóstakrabbameinshnúta: Aðferðir og snemmkominn
árangur
Eyrún Valsdóttir', Höskuldur Kristvinsson1, Þorvaldur Jónsson1-2, Kristján
Skúli Ásgeirsson1
'Skurðlækningadeild Landspítala, 2læknadeild Háskóla íslands
eyrunv@hotmail.com
Bakgrunnur: Þekkt er að það getur verið tæknilega erfitt að
fjarlægja miðlæga brjóstakrabbameinshnúta með fleygskurði
án þess að valda verulegu lýti á brjóstinu. Vegna þessa, er brott-
nám oft ráðlagt. Með notkun aðferða sem byggja að grunni til
á brjóstaminnkun og miða að rúmmálstilfærslu á brjóstvef, má
auka vægi fleygskurða í skurðmeðferð þessara sjúklinga.
Efni og aðferðir/niðurstöður: A veggspjaldi verður fórum
tilfellum lýst þar sem þessum aðferðum hefur verið beitt á
skurðdeild Landspítala á tímabilinu september 2007 til febrúar
2008. Meðalaldur sjúklinganna var 46 ár (30-60) og allar áður
heilsuhraustar. Allar fóru í segulómskoðun fyrir aðgerð og var
meðalstærð krabbameinshnútanna 2,15 cm í mesta þvermál (1,8-
2,7 cm). Tvær konur reyndust vera með eitlajákvæðan sjúkdóm.
Allar nema ein gengust undir brjóstaminnkun á brjóstinu sem
ekki var með krabbamein. Meðalþyngd fleygskurðanna 170,5 g
(74-294 g). Þrjár fengu uppbyggingu á geirvörtu í sömu aðgerð.
Þrjár voru með æxlisfríar skurðbrúnir, en ein reyndist vera með
fjöluppsprettu ífarandi ductal krabbamein og forstigsbreyt-
ingar (DCIS) og gekkst hún eina af þessum fjórum undir heil-
brjóstabrottnám eftir aðra tilraun til útvíkkimar á fleygskurði.
Tvær fengu afmarkað brjóstfitudrep sem meðhöndlað var án
aðgerðar. I veggspjaldinu verður tilfellum þessum nánar lýst
myndrænt og í töfluformi, auk þess sem niðurstöður úr hlut-
lausu mati á útlitsútkomum birtar.
Ályktun: Aðferðimar sem verður lýst sýna að hægt er að ná
góðum snemmkomnum árangri í skurðmeðferð sjúklinga með
miðlæga brjóstakrabbameinshnúta og geta þær hlíft sumum við
brjóstabrottnámi. Erlendar rannsóknir sýna að síðkominn árang-
ur er einnig góður, bæði hvað varðar staðbundnar endurkomur
og útlitslegar. Ekki er hægt að segja til um þessar útkomur hjá
okkar sjúklingum, enda eftirfylgnitíminn stuttur.
V-13 Árangur skurðaðgerða við miðblaðsheiikenni
Jón Þorkell Einarsson1, Jónas G. Einarsson1, Helgi J. ísaksson2, Gunnar
Guðmundsson1-4, Tómas Guðbjartsson3-4
’Lungnadeild, 2rannsóknarstofu í meinafræði, 3hjarta- og lungnakurð-
deild Landspítala, 4læknadeild Háskóla íslands
jonthorkell@gmail. com
Inngangur: Miðblaðsheilkenni (MLS) er tiltölulega sjaldgæft
sjúkdómsástand sem einkennist af endurteknu og/eða viðvar-
andi samfalli á miðblaði hægra lunga. Einkenni tengjast endur-
teknum lungnasýkingum þar sem hósti, uppgangur, takverkur
og mæði eru algengust. Oftast dugar lyfjameðferð en þegar hún
gerir það ekki til er gripið til skurðaðgerðar. Tilgangur þessarar
afturskyggnu rannsóknar var að kanna árangur þessara skurð-
aðgerða hér á landi.
Efniviður og aðferðir: Rannsóknin nær til allra sjúklinga sem
gengust undir brottnám á miðblaði vegna miðblaðsheilkennis á
fslandi 1984-2006. Alls greindust 16 einstaklingar, 3 karla og 13
konur, meðalaldur 53 ár (bil 2-86 ár). Sjúklingar fundust með leit
í gagnagrunni meinafræðideildar Landspítala og í greiningar-
skrám sjúkrahúsa. Klínískar upplýsingar fengust úr sjúkra-
skrám og gögnum frá stofum lungnalækna. Skráðar voru ábend-
ingar fyrir aðgerð, fylgikvillar í og eftir aðgerð og skurðdauði
(<30 d.). Einnig voru könnuð afdrif sjúklinganna og reiknaðar
lífshorfur (hráar) í mánuðum en útreikningar miðast við 31. des-
ember 2007 og var meðaleftirfylgni 81 mánuðir.
Niðurstöður: Aðgerðimar tóku að meðaltali 86 mín. (bil 40-215
mín). Alls greindust tveir sjúklingar (12,5%) með fylgikvilla í
aðgerð en í báðum tilvikum var um blæðingar að ræða. Hjá 5
(31%) sjúklingum greindust fylgikvillar eftir aðgerð, viðvarandi
loftleki (>72 klst.) hjá tveimur og sá þriðji með samfall í neðra
lungnablaði. í einu tilfelli þurfti enduraðgerð vegna blæðingar
og loftleka. Allir sjúklingarnir lifðu af aðgerðina og útskrifuðust
heim, en miðgildi legutíma voru 9 dagar (bil 5-37 d.). í dag eru 13
af sjúklingunum á lífi en enginn hefur látist úr lungnasjúkdómi
eða sjúkdómi sem tengist aðgerðinni. Fimm ára sjúkdómsfríar
lífshorfur eru því 100% og 94% og 81% sjúklinga eru á lífi 5 og 10
árum frá aðgerð. Enginn sjúklinganna hefur þurft endurinnlögn
eftir aðgerð vegna fylgikvilla sem tengjast MLS.
26 LÆKNAblaðið 2008/94