Iðnaðarmál - 01.04.1967, Blaðsíða 7

hér lieima, ef franileiðsluna yrði að
selja á sama verði og tollfrjáls er-
lend framleiðsla væri seld á.
Hátt vinnsluvirði getur í ýmsum
tilfellum stafað af vernd, ýmist af
höftum, tollvernd eða fjarlægðar-
vernd.
Hrein tollvernd er í mörgum grein-
um meiri hér en í iðnaðarlöndum
heims. Er talið, að tollvernd og inn-
flutningshömlur séu hér verulegar í
greinum, sem ráða alls yfir 15—16%
af heildarmannafla iðnaðar.
Það er fyrst og fremst fataiðnaður-
inn, sem er mjög tollverndaður, meg-
inhluti hans um 55—85%. Um helm-
ingur trésmíða (húsgögn) er toll-
verndaður um 65—75%. Um helm-
ingur vefjariðnaður (ekki hampiðja
og netagerð ) er tollverndaður um 38
—58%. Hér er alls staðar átt við
hreina tollvernd (nettó), þar sem tek-
ið er tillit til tolla af innfluttum hrá-
efnum og hjálparefnum.
Tiltölulega lítill hluti annarra iðn-
greina er verulega tollverndaður. Inn-
an matvælaiðnaðar eru það greinarn-
ar kexgerð, sykur- og súkkulaðigerð
og smj örlíkisgerð, innan efnaiðnaðar
eru það málningargerð og sápugerð,
innan steinefnaiðnaðar er það sem-
entsgerð, innan málmsmíði er það
framleiðsla rafmagnsvara, og loks er
skinna- og leðurvörugerð.
Þessar upplýsingar um tollvernd
miðast við ástandið eins og það var
1960—’62. í fljótu bragði virðastþær
gefa til kynna, að tollvernd íslenzks
iðnaðar hafi þá ekki verið eins gífur-
leg og almennt var talið.
Hér hefur ekki verið farið út í að
reikna tollverndina til frádráttar
vinnsluvirðinu í viðkomandi iðn-
greinum, enda gerir Hagstofa Sam-
einuðu þjóðanna það ekki í alþjóða-
tölum sínum. Utkomur slíks reiknings
væru þó fróðlegar til samanburðar og
efalaust mundu einhverjar undir-
greinar þá koma út með neikvætt
vinnsluvirði!
I flestum löndum eða tollabanda-
lögum eru tollar á verulegum hluta
innfluttrar iðnaðarframleiðslu. Yfir-
leitt er hrein tollvernd í iðnaðarlönd-
unum þó töluvert lægri en hér gerist.
I þeim tilfellum gerir tollverndin ís-
lenzku vinnsluvirðistölurnar og þar
af leiðandi framleiðnitölurnar of há-
ar í samanburði við tölur erlendra
ríkja. Þegar 4. tafla er skoðuð, verður
því að hafa í huga, að íslenzku fram-
leiðnitölurnar eru ekki algildur mæli-
kvarði á samkeppnishæfni viðkom-
andi iðngreina.
Þá nýtur nokkur hluti íslenzks iðn-
aðar fjarlægðarverndar og á það
fyrst og fremst við um þjónustu- og
viðhaldsiðnaðinn. Stærsti liðurinn
þar er málmsmíði, og prentun er
einnig stór liður. Málmsmíði hér á
landi er raunar að langmestu leyti
viðgerðaþjónusta og prentunin er
staðbundin. í fyrra tilfellinu er það
hár flutningskostnaður til útlanda og
til baka aftur, sem hindrar erlenda
samkeppni, og í síðara tilfellinu er
það tungumálaleg fjarlægð, — sér-
stakt íslenzkt tungumál, sem hindrar
samkeppnina.
Með þessum fyrirvörum um vernd
verður nú tekin fyrir framleiðni í ís-
lenzkum iðnaði eins og hún kemur
fram í l.töjlu. Allar fjárupphæðir eru
taldar í íslenzkum krónum á verð-
gildi ársins 1960 eða í Bandaríkja-
dollurnum á verðgildi ársins 1958.
Vinnuframleiðni 1950
Arið 1950 var vinnuframleiðni í
íslenzkum iðnaði 80.000 krónur eða
IÐNAÐARMÁL
41