Ægir - 01.02.2003, Blaðsíða 24

24
H Ö R P U D I S K U R
Eins og staðan er núna verður
að teljast líklegra en hitt að engar
hörpudiskveiðar verði í Breiða-
firði á næstu vertíð, sem yrði
mikið reiðarslag fyrir atvinnulífið
í Stykkishólmi þar sem eru tvær
öflugar skelfiskvinnslur og út-
gerðir skelfiskbáta. Einnig eru
skelfiskbátar gerðir út frá Grund-
arfirði og þar er ein skelfisk-
vinnsla. Ákvarðanir um framhald
veiðanna verða þó ekki teknar fyrr
en niðurstöður úr stofnmælingum
Hafrannsóknastofnunarinnar í vor
og haust liggja fyrir.
Aðeins 4000 tonn
á síðustu vertíð
Skelfiskvertíðinni lauk 13. febrúar
sl. og er óhætt að segja að hún
hafi verið mjög léleg. Veiðarnar
hafa verið að dragast verulega
saman á undanförnum árum og til
marks um það skilaði síðasta ver-
tíð aðeins um 4.000 tonnum, sem
var hvorki meira né minna en um
25% samdráttur frá fyrra ári. Þeg-
ar sagan er skoðuð kemur vel í
ljós hversu mikið hrun síðustu ára
hefur verið. Árið 1986 veiddust
12.700 tonn af skel í Breiðafirði
og næstu árin var aflinn á bilinu
9-10.000 tonn. Áberandi sam-
dráttur varð árið 1993 og næstu
átta árin var aflinn rétt um 8000
tonn á ári. Síðan hefur stöðugt
sigið á ógæfuhliðina.
Vísitala veiðistofns í
sögulegu lágmarki
Í ástandsskýrslu Hafró um hörpu-
diskstofninn í Breiðafirði segir
orðrétt:
„Samkvæmt stofnmælingu í
Breiðafirði í apríl 2001 mældist
vísitala veiðistofnsins um 27%
minni miðað við þyngd og um
þriðjungi minni í fjölda skelja en
að jafnaði árin 1993-2000. Sam-
drátturinn frá árinu 2000 nam
um 21% í þyngd og 28% í
fjölda. Stofnmæling sem gerð var
á skelbát á suðursvæði Breiða-
fjarðar í nóvember 2001 staðfesti
ennfremur áframhaldandi hnign-
un stofnsins. Síðar á árinu 2001
komu ennfremur fram frekari vís-
bendingar um aukin dauðsföll
óháð veiðum, einkum á eldri
skeljum, sem greina mátti í
hækkuðu hlutfalli nýdauðra
tómra skelja samhangandi á hjör.
Þessu til viðbótar sýndi sírita-
mælir mjög háan og hækkandi
botnhita í lok ágúst á skelmiðum
við Bjarneyjar eða um 11°C. Svo
óheppilega vildi til að mælingar
náðust ekki í kjölfarið fyrr en um
viku af september er botnhiti var
aftur á niðurleið, um 10°C. Ný-
legar rannsóknir í eldisstöð Haf-
rannsóknastofnunarinnar benda
til þess að tíðni dauðsfalla á
hörpudiski frá Breiðafirði fari
vaxandi við 11°C og að meiri-
Hlýrri sjór getur haft afgerandi áhrif:
Hrun
hörpudiskstofnsins
- í Breiðafirði, Hvalfirði, Húnaflóa og fyrir vestan
„Okkur finnst mjög líklegt
að ástæðan fyrir þessu hruni
sé hækkandi hitastig sjávar,
en spurningin er eftir sem
áður á hvaða hátt hitastigið
getur haft þessi áhrif. Margt
kemur til greina í því
sambandi. Það er kannski
ekki hægt að segja að skelin
sé að drepast úr hita, en hins
vegar geta óbein áhrif af
hækkandi hitastigi sjávar
komið fram með ýmsum
hætti t.d. vegna minna
mótstöðuafls gagnvart sjúk-
dómum og sníkjudýrum,“
segir Jón Sólmundsson,
fiskifræðingur á útibúi Haf-
rannsóknastofnunarinnar í
Ólafsvík, um hrun hörpu-
diskstofnsins í Breiðafirði.