Ægir - 01.07.2009, Qupperneq 6

6
R I T S T J Ó R N A R P I S T I L L
Í lok hitasumars í pólitíkinni hér á landi liggur fyrir að við blasa
mánuðir, jafnvel ár, þar sem harkalega verður tekist á um gildi
sjávarútvegsins fyrir þjóðina og þá hagsmuni sem undir eru
þegar greinin er annars vegar. Hér er ekki einvörðungu átt við
átökin um fyrningarleiðina margumtöluðu heldur og ekki síður
aðildarumsóknina til Evrópusambandsins. Nú hefur Evrópusam-
bandið sent hingað til lands mikið flóð spurninga sem svara
verður áður en til viðræðna kemur og eðlilega snertir hluti
þeirra sjávarútveginn með beinum hætti.
Í heimsókn stækkunarstjóra Evrópusambandsins hingað til
lands á dögunum kom berlega í ljós sá tónn að Íslendingar
geti ekki átt von á neinni sérmeðferð í samningum um aðild.
Með öðrum orðum var ekki svo að skilja að Evrópusambandið
muni gefa neitt eftir þegar kemur að brýnum hagsmunamálum
á borð við sjávarútveginn. Verði þetta sú upplifun sem Íslend-
ingar koma til með að fá við samningaborðið þarf væntanlega
ekki að efast um að þá dregur hratt úr líkum á að samningur
komist á, hvað þá að hann hljóti brautargengi í þjóðaratkvæða-
greiðslu hér á landi. Telja verður harla ólíklegt að Íslendingar
séu tilbúnir að ganga beint inn í það umhverfi fyrir sjávarútveg
sem Evrópusamandið hefur mótað. Enda virðist það kerfi vera
all nokkuð gallað, ef merkja má fréttir af áhuga innan Evrópu-
sambandsins sjálfs að breyta þar til.
Miklir hagspekingar hafa tjáð sig um stöðu Íslands á undan-
förnum mánuðum í kjölfar efnahagshrunsins, bæði innlendir og
ekki síður erlendir. Til að einfalda efnisinnihald þeirrar umræðu
má segja að rauði þráðurinn sé að Ísland búi yfir auðlindum
umfram margar þjóðir, auðlindum sem þjóðin geti spilað þannig
úr að upprisan úr brunarústum efnahagslífsins verði undra-
skjót. Megi þeir spámenn hafa rétt fyrir sér. En þessi viðhorf
undirstrika fyrst og fremst að sjávarútvegurinn er meðal dýr-
mætustu auðlinda þjóðarinnar og afleikur með það fjöregg yrði
dýrkeyptur.
Gangi áætlanir eftir má búast við að aðildarviðræður hefjist
á næsta ári og enginn veit hversu skamman eða langan tíma
þær taka. Á hinn bóginn verður að gera þá skýlausu kröfu að
mjög verði vandað til verka í aðdraganda aðildarviðræðna og
þeir sem setjist við borðið fyrir Íslands hönd hafi skýrt umboð
og markmið í öllum þáttum. Umræðan um aðildarviðræður hef-
ur mjög einskorðast af tvenns kona nálgun, þ.e. annars vegar
hvers Íslendingar krefjist eða hvað okkur standi til boða af
hálfu Evrópusambandsins. Hvernig sem fólk kýs að nálgast
þetta mál þá snýst það einfaldlega um að það liggi fyrir með
samningum hvernig staða landsins og einstakra atvinnugreina
verði innan Evrópusambandsins eftir inngöngu þannig að hægt
sé að bera þá stöðu saman við hinn valkostinn, þ.e. að hafna
aðild. Fiskveiðiþjóðin Ísland, altént mjög stór hluti hennar,
mun horfa mjög stíft á afdrif sjávarútvegsins við aðild að Evr-
ópusambandinu. Og skyldi engan undra. Við höfum nefnilega
hvorki áhuga, né efni, á neinum afleikjum.
Sjávar-
útvegurinn
og Evrópa
Strandveiðar færðu líf í hafnirnar
Það er þó samdóma álit allra sem til þekkja að strandveið-
arnar hafi orðið sjávarplássunum lyftistöng, enda færðist
mikið líf í hafnir landsins í sumar. Þess sáust skýr merki þeg-
ar á fyrstu dögum eftir að veiðarnar hófust. Bryggjur þar sem
vart hafði sést maður – hvað þá fiskur - árum saman iðuðu
nú skyndilega af lífi. Aftur heyrðist vélahljóð báta í fjörðum
kvölds og morgna, fólk að fylgjast með löndunum og sprik-
landi fiskur í körum. ... En svo mikið er víst, að strandveið-
arnar færðu líf í hafnir landsins – þær glæddu atvinnu og
höfðu í alla staði jákvæð áhrif á mannlíf í sjávarbyggðum.
Loksins, eftir langa mæðu, fengu íbúar við sjávarsíðuna að
upplifa eitthvað sem líkja má við eðlilegt ástand – einhvers-
konar frelsi eða opnun á því niðurnjörvaða kvótakerfi þar
sem mönnum hefur verið meinaður aðgangur að fiskimiðun-
um við strendur landsins nema þeir gerðust leiguliðar hjá
útgerðum eða keyptu sér kvóta dýru verði.
Ólína Þorvarðardóttir, alþingismaður, í grein á vefsíðunni www.bb.is
Sjávarútvegurinn var talaður niður
Það er örugglega engri þjóð hollt að ein atvinnugrein megi
vera svo mikilvæg að ekkert megi út af bregða ... mér fannst
menn vera farnir að tala sjávarútveginn svolítið niður sem
hallærislega og gamaldags atvinnugrein. Það vildi enginn
setja í þetta pening á undanförnum árum en þess í stað voru
miklir fjármunir færðir úr sjávarútvegi í aðrar atvinnugreinar,
meðal annars fjármálamarkaðinn. ... Menn báru svo sannar-
lega ekki hlýjan hug til sjávarútvegsins en ég vona nú að
hann komi okkur til bjargar eina ferðina enn þegar við erum
með allt annað niður um okkur.
Björn Valur Gíslason, alþingismaður og skipstjóri á vefnum www.dv.is
U M M Æ L I