Tímarit Máls og menningar - 01.03.1978, Page 123

og eru margar hverjar í skötulíki, sbr.
frásögnina af því þegar stíflan brestur
(10.—11. kafli).
Af 200 vinnandi karlmönnum staðar-
ins held ég að aðeins fjórir séu nafn-
greindir. Þeir vinna myrkranna á milli,
en óttalega litið samband virðist vera á
milli þeirra. Þegar þeir eru inni við
horfa þeir á sjónvarp, og ef ekkert er í
sjónvarpinu, þá er horft á gamlar mynd-
ir af myndsegulbandi. Kaffið er þeirra
lífselexír: menn „skola niður stórri
könnu af kaffi án þess að gefa sér tíma
til að setjast" (86) og „drekka hafsjói af
kaffi" án þess að mæla orð og eru rokn-
ir á svipstundu. — Konurnar sitja hins
vegar við hannyrðir á kvöldin og ræða
um karlmenn.
Þessum vinnandi mönnum kynnist
lesandinn sem sagt ekki við störf, held-
ur einkum á kaffistofunni, þegjandi við
kaffiþamb og sjónvarpsgláp. Skyldi lífið
ganga þannig fyrir sig á stöðum eins og
Búrfelli og Sigöldu? Skyldu menn þar
almennt aldrei ræða saman, aldrei gera
sér dagamun með smáveisluhöldum?
Er þetta hin vinnandi alþýða, „venjulegt
fólk" í augum Snjólaugar eða ætlar hún
að notfæra sér þetta svið á ódýran hátt
til að „slá í gegn“ eins og piltarnir sem
sungu: „Þegar vann ég við Sigöldu /
meyjarnar mig völdu / til þess að stjórna
sxnum draumum"? Hvað sem því líður,
þá er augljóst að lífsmynd þessara
tveggja verka fellur engan veginn sam-
an.
Ekki verður annað séð en að þessi bók
sverji sig í ætt við aðrar ástarsögur í
hópi dægurbókmennta: konunni er „hin
eina sanna ást“ það eina sem gefur líf-
inu gildi. — En það er ljóst af þeim
viðtökum sem bækur Snjólaugar hafa
hlotið að þær svara raunverulegum bók-
Umsagnir um- bœkur
menntalegum þörfum. Lestur slíkra bóka
getur verkað sem hversdagsdóp fyrir þær
konur sem finnst þær lifa innihalds-
lausu lífi. Sú kona sem trúir á stundina
stóru, ástina einu og sönnu, getur e. t. v.
þraukað í leiðinlegri skrifstofuvinnu,
við tilgangslausan uppþvott, ótrygg vin-
áttusambönd, óvistlega blokk í Breið-
holtinu. Þeirri samfélagsskipan, sem
gerir hversdagslífið grátt og tilbreyting-
arsnautt, ótryggt og tilgangslaust, er
mjög í hag að þegnar þess trúi á stund-
ina stóru, Astina miklu sem skyndilega
kemur yfir þá og færir þeim lífsfyll-
ingu og hamingju á svipstundu. Það er
miklu hagstæðara heldur en þeir fari að
krefjast þess að samfélagið sjálft veiti
þeim ánægju og öryggi.
Jóhanna Sveinsdóttir.
LÍTIL ATHUGASEMD
VIÐ SÉRSTÆÐA AÐDRÓTTUN
Helga Kress sýnir mér þann óverðskuld-
aða sóma að geta mín í þörfum og fróð-
legum formála fyrir úrvali af sögum
kvenna, sem hún tók saman á liðnu ári
og gaf út undir heitinu „Draumur um
veruleika“. Hún rekur lykilorð „bók-
menntastofnunarinnar", sem hún nefnir
svo, um bókmenntir kvenna, „kellinga-
bækur“, til greinarkorns eftir mig frá
árinu 1964. Telur hún þetta tiltekna
orð bæði til marks um lítilsvirðingu
mína á konum, „og þá sérstaklega göml-
um“, og sýna „opnari andstöðu gegn
kvennabókmenntum en áður mátti sjá“.
Minna mátti það ekki vera! Alyktun
lektorsins er satt að segja dálítið hvat-
vísleg með tilliti til þess að í Morgun-
blaðinu 22. desember 1964 birti ég all-
langa grein í ritdeilu við Helga Sæ-
109