Tímarit Máls og menningar - 01.11.1985, Blaðsíða 108

Tímarit Máls og menningar
um ástfólgnust allra íslenskra leikrita. Oll þessi verk fengum við að sjá á s. 1.
vetri, eitt í sjónvarpinu og tvö í Þjóðleikhúsinu. Auðvitað á leikhúsið að
setja þessi verk upp svo að hver kynslóð fái að njóta þeirra en hvort
nauðsynlegt er að pakka tveim þeirra á sama leikárið er annað mál. Allra síst
þegar vitað er að það þriðja kemur líka fyrir augu landsmanna þótt í öðrum
miðli sé.
Þó að hér sé enginn vettvangur til að fjalla um einstakar uppsetningar get
ég ekki stillt mig um að nefna eitt atriði í sambandi við þessi tvö leikrit.
Sagan um Skugga-Svein er þjóðsaga og á henni er leikritið byggt, ævintýrið
um útilegumennina er það sem heillar í leikverkinu. Persónur eru dregnar
fremur einföldum dráttum og framvinda sögunnar hefur ekki áhrif út fyrir
einstaklingana.
Islandsklukkan er byggð á skáldsögu þar sem fléttast saman ástarsaga og
samfélagslegar og stjórnmálalegar sviftingar, kafað er í sálir einstaklinganna
í sögunni og tematískur vettvangur hennar er framtíð og örlög þjóðar.
Mér virtist þessu snúið ónotalega við í uppsetningum Þjóðleikhússins.
Pólitík ráðandi í Skugga-Sveini og ástarsagan í lslandsklukkunni. Báðar
sýningarnar urðu blæbrigðasnauðar og blóðlausar og er það skaði.
Þó er Þjóðleikhúsinu nokkur vorkunn því það hefur ekki efni á að halda
dramatúrg sem hverju leikhúsi er nauðsynlegur. I tilfelli þessara tveggja
sýninga hefði trúi ég verið þörf á einum slíkum.
Barnaleikritið að þessu sinni var skemmtilegt og sígilt, en að mér hvíslaði
einhver gárunginn að það hefðu verið síðustu forvöð að nota gömlu Karde-
mommubæjarleikmyndina áður en hún eyðilegðist. Þessari sögu vil ég ekki
trúa, en mér finnst samt ástæða til að spyrja hvort ekki megi leika sér
svolítið meira með þetta ágæta verk.
Önnur verk leikhússins s. 1. vetur voru öll bitastæð en verkefnavalið í
heildina séð þykir mér of tilviljanakennt, hugmyndafræðileg stefna leikhúss-
ins, ef einhver er, vel falin. Sömuleiðis er erfitt að finna orðum Þjóðleik-
hússtjóra um örvun íslenskrar leikritunar stað, þar sem sýningar nýrra
íslenskra verka hafa dregist mjög saman, einkum eftir að hætt var við að
sýna slík verk á litla sviðinu.
Verkefnaskrá Leikfélags Reykjavíkur s. 1. leikár skiftist að segja má í þrjár
greinar. I Austurbæjarbíói heldur Leikfélagið stefnu sinni með miðnætur-
sýningum á försum, að þessu sinni verki eftir Dario Fo, sem þrátt fyrir
gamanið og sprellið er bitastæðara en mörg verk sem sýnd hafa verið á
miðnætursýningum. Við förum sjálfsagt bráðum að verða búin að sjá
megnið af því sem sá góði maður hefur skrifað, svo mikill fjöldi verka hans
hefur verið sýndur hér í gegnum árin, og er síst undan því að kvarta.
506