Dagrenning - 01.08.1948, Blaðsíða 8

Af þeirri ástæðu er þeim ekki vel við neitt
það, er miðar að efnahagsbótum vestursvæð-
anna, því eftir því sem velmegun þeina eykst,
eftir því eru þau ólíklegri til þess að aðhyll-
ast kommúnisma. Til þess að skapa mót-
vægi gegn þessari viðleitni eru Rússar nú
að gera sitt hersetusvæði að ríki undir komm-
únistastjóm, vonandi það, að sá dagur komi,
að það ríki geti einnig gleypt Vestur-Þýzka-
land. Til þess að bæta afstöðu sína til þessa
áforms er Rússum kappsmál að koma hin-
um vestrænu bandamönnum burt úr Berlín,
svo að þeir geti gert hana að höfuðborg hins
austur-þýzka ríkis. Leitast því Rússar við að
gera Vesturveldunum sem allra erfiðast fyrir,
bæði með því að hindra samgöngur þeirra
og með því að gera einhliða ráðstafanir gagn-
vart Þjóðverjum, án samráðs við bandamenn
sína, og lýsa Berlínarborg hluta rússneska
hemámssvæðisins.
Vera má að Berlín sé ekki höfuðborg
Þýzkalands, að sama skapi og París er mið-
depill Frakklands, eða jafnvel ekki eins og
London er miðdepill Bretlands. Eigi að
síður líta þó Þjóðverjar á hana sem höfuð-
borg sína og ef Rússum heppnaðist áform
sitt, kynni það af þeirri ástæðu, að hafa áhrif
á óskir þjóðarinnar.
Ef litið er um öxl til Potsdamsamþykktar-
innar, virðist svo nú sem betra hefði verið, að
við hefðum aldrei sett okkur í þessa óþægi-
legu aðstöðu — úti á þessum skanka, ef svo
mætti að orði kveða, 160 km. inn á rússneska
svæðinu, með samgöngur okkar alveg á valdi
Rússa. En þetta er nú speki sem hver maður
getur stært sig af eftir á. í júní 1945 vonuð-
umst við öll eftir góðu samkomulagi við
Rússa og að Rússar rnundu koma fram af
drengskap gagnvart bandamönnum sínum,
eins og þeir höfðu gert í styrjöldinni. Fáir
eða engir sáu það fyrir 3945 að samkomu-
lagið mundi fara svo hræðilega út um þúf-
ur eins og raun hefir orðið á.
Það hefir líka komið í ljós, að Berlín ligg-
ur illa við til þess að stjóma þaðan Vestur-
Þýzkalandi svo að vel sé. Hersetustjómin
er í of lauslegu sambandi við fólkið á svæði
því, er hún á að stjóma, og einnig við full-
trúa sína á staðnum.
Þrátt fyrir þetta er það þó höfuðnauðsyn að
amerísku, frönsku og brezku herstjómimar
haldi áfram að vera í Berlín. Undir stöðu
okkar þar, er komin staða okkar í Evrópu.
Ef við verðum reknir út þaðan, mundi það
verða okkur álitshnekkir í augum alls heims-
ins; í augum Vestur-Evrópu þjóðanna, sem
við erum að leitast við að tengja saman; í
augum Þjóðverja; og í augum vina okkar
austan jámtjaldsins — og enn eigum við þar
vini. — Ennfremur er það, að á svæði Ame-
ríkumanna, Frakka og Breta í Berlín búa
tvær miljónir manna. Þeim höfum við sagt
að við mundum hvergi þoka, og í trausti á
þetta heit okkar hafa þeir með hugrekki veitt
Rússum viðnám og ekki látið kúgast. Við
megum ekki bregðast þessum mönnum með
því að afhenda þá góðsemi kommúnista-
stjórnar. Þess vegna verðum við að sitja sem
fastast í Berlín og verjast sem bezt öllum
tilraunum Rússa til þess að reka okkur út.
Af því kann að vísu að leiða þriðju heimstyrj-
öldina, en það er sú hætta, sem við verðum
að horfast í augu við.“
Þannig farast hinum brezka flugmark-
skálki orð og má af þeim ætla að ekki verði
látið undan kröfum Rússa um að Vestur-
veldin víki úr Berlín.
Þó er bezt að taka allar slíkar yfirlýsingar
hemaðaryfirvalda með nokkurri gætni því
það eru ekki herforingjamir heldur stjóm-
málamennimir, sem þama ráða mestu.
IV.
Rússar hafa nú gripið til þeirra tveggja ráða
sem áhrifamest hlutu að reynast — að und-
anteknum beinum hemaðaraðgerðum — til
6 dagrenning