Dagrenning - 01.08.1948, Blaðsíða 16

JÓNAS GUÐMUNDSSON:
„SAGA ÍSRAELSÞJÓÐARINNAR".
- BÓKAR GETIÐ -
I.
Á s. 1. vori kom út hér í Reykjavík bók,
sem nefnist Saga ísraelsþjóðarinnar, og er
eftir próf. Ásmund Guðmundsson. Bók þessi
er allmikið rit, 364 bls., í venjulegu 8 blaða
broti.
Dagrenningu var send bókin og þess þá
eflaust vænzt að hennar yrði rninnst hér í
ritinu. Þetta hefir þó dregizt vegna fjarveru
rninnar og annríkis.
Ég skal játa, að ég opnaði bók þessa með
nokkurri eftirvæntingu. Ég lét mér koma sú
heimska í hug, að e. t. v. sæist þess einhver
vottur í þessari bók, sem samkvæmt formáls-
orðunum á að verða kennslubók handa
guðfræðinemum Háskólans og fleiri, að
farið væri að rofa til í því moldviðri mis-
skilnings og hleypidóma, sem um margar ald-
ir hafa umvafið sögu þessarar merkilegu þjóð-
ar. Ég lét mér detta í hug, að e. t. v. ætti það
að verða hlutskipti Háskóla íslands að ryðja
brautina á þessu sviði og var það sannarlega
verkefni, sem var samboðið æðstu mennta-
stofnun „söguþjóðarinnar" gömlu, og —
e. t. v. var fyrsta lífsmerkið í þessari bók.
En eins og vænta mátti varð ég þar fyrir
vonbrigðum. Það vottar hvergi fyrir ljósglætu
í þessari bók hvað snertir það, sem kalla
mætti hinn nýja skiling á sögu ísraelsþjóð-
arinnar. Hér kennir nákvæmlega sama mis-
skilningsins sem gætt hefir alla tíð síðan
katólska kirkjan sölsaði undir sig hlutverk
ísraelsþjóðarinnar og hóf að kenna þá regin-
villu, að ísrael væri glataður en „kirkjan"
ætti að koma í hans stað.
II.
Um bókina í heild sinni má segja, að hún
sé fremur fjörlega skrifuð og sumar ályktanir
höf. og tilgátur réttar. Þannig er það vafa-
laust rétt að sumsstaðar, t. d. í Mósebókun-
um, þar sem talað er um einstaklinga sé átt
við kynflokka, og er nauðsynlegt fyrir hvern
þann, sem lesa vill af skilningi frásagnir Biblí-
unnar að gera sér þetta ljóst. Þess ber þó að
gæta vel, að ættflokkar þessir hafa líklega
æfinlega átt að ættföður mann, sem bar
ættarnafnið og frá honum er það runnið.
Það er greinilegt, að höf. trúir ekki að
kraftaverk geti gerst. Hann fylgir þar stefnu
hinnar þýzku nýguðfræði, að reyna að skýra
þau sem venjuleg náttúmfyrirbæri. Segir höf.
t. d. svo um förina yfir Jordan:
„Gangan yfir farveg Jordanar þurrum fót-
um hefir löngum verið talin helgisögn ein,
hugarsmíð í sambandi við björgunina við
Akaba. En tvenn góð vöð voru þá á Jordan
gegnt Jeriko, svo að ekki þurfti þessvegna
kraftaverk til að koma ísrael yfir. Fyrir því
ætla ýmsir fræðimenn nú, að raunverulegir
atburðir liggi til grundvallar eins og förinni
yfir Rauðahafið og skírskota til skriðuhlaupa
í ána nokkru norðar, er stífli hana stöku
sinnum gersamlega. Þar hafi ísraelsmenn
farið yfir.“
Förin yfir Rauðahafið er einnig að dómi
14 DAGRENNING