Dagrenning - 01.08.1948, Blaðsíða 13

einingu hafa verið hrædd til þess að hverfa
frá hinni einu stefnu, sem hefði í senn getað
tryggt friðinn og varðveitt virðingu þeirra
fyrir sjálfum sér. En þegar einræðisríkið hefir
ávarpað þau með hroka og rembingi hafa
þau svarað á þann hátt, að sýnt hefir verið
að þau voru hrædd.“
Spakari og spámannlegri orð munu vart
hafa töluð verið en þessi, né orð sögð sem
lýsa betur núverandi ástandi þessarra ríkja
allra, einnig nú á dögum.
Allir geta viðurkennt að Bretum og Frökk-
um sé nokkur vorkunn. Þessar þjóðir eru
nýkomnar úr ægilegri styrjöld, gjaldþrota og
niðurbeygðar, og atvinnulíf þeirra meira og
minna í rústum. Franska þjóðin auk þess
sjálfri sér sundurþykk svo tæpast má milli
sjá hvor stefnan má sín meira, sú sem vill
innlima Frakkland í Sóvietríkin eða hin,
sem vill halda vestrænum stjómarháttum
og halda sambandi við hin engilsaxnesku
stórveldi. En þótt þessar afsakanir séu fyrir
hendi er eitt víst, og það er að lífi sínu og
tilveru bjarga þessar þjóðir því aðeins, að
þær taki upp ákveðnari stefnu gegn yfir-
gangi og útþenslu Sóvietríkjanna, sem nú
em í óða önn að leggja alla Evrópu undir
sig og neyta til þess allra bragða. Nokkra af-
sökun eiga þau einnig í hinni frámunalega
löðurmannlegu afstöðu smáríkjanna, sérstak-
lega þó í afstöðu Norðurlanda. En auðvitað
tjáir ekki fyrir hin vestrænu stórveldi að horfa
í hið svokallaða frelsi þeirra. Ef ríkisstjómir
og þing þessarra þjóða ekki vilja taka skil-
yrðislausa afstöðu gegn hinni rússnesku út-
þenslustefnu og leggja lóð sitt á vogarskál-
ina til þess hún verði stöðvuð og stefnunni
þar með breytt, verður að láta þessi ríki sigla
sinn sjó og láta skeika að sköpuðu um örlög
þeirra. Þau hafa þá engum um að kenna
nema sjálfum sér.
Það er opinbert leyndarmál að það er Sví-
þjóð, sem í Norðurlandahópnum stendur
fastast á hlutleysisstefnunni og reynir að
teyma hinar þjóðimar með sér út í þá ófæru.
Auðvitað eiga þessar þjóðir sjálfar að bera
ábyrgð gerða sinna og ef þær endilega vilja
tapa sál sinni og metnaði með því að skríða
fyrir einræðisstórveldinu í austri verða þær
að fá að tortíma sér sjálfar með þeim hætti.
Að því hlýtur að koma, að þessar þjóðir eins
og allar aðrar verði að velja milli hins aust-
ræna einræðis og vestræns lýðræðis.
Svíþjóð hefir raunar þegar valið. Hún
hefir hafnað samstarfi um landvamir við
önnur Norðurlönd og beinlínis hindrað bæði
Dani og Norðmenn í því, að taka upp náið
hemaðarlegt samstarf við Breta. Svíþjóð
virðist því hafa sagt skilið við hinar
vestrænu þjóðir og er ekkert við því að segja.
Svíar verða sjálfir að fá að ráða örlögum
sínum.
Þar að hlýtur og að koma, að íslendingar
verða að Jiætta tvístigi sínu og taka hreina
afstöðu sem þjóð. Vilji þjóðin liafna allri
samvinnu og allri vernd hinna vestrænu stór-
velda verður hún að fá það, en það verður
að gera henni ljóst, að hún hlýtur sjálf að
bera ábyrgðina. Núverandi ríkisstjórn ætti
að láta fara fram þjóðaratkvæði um það hvort
þjóðin æskir samstarfs og vemdar þessara
ríkja eða hún æskir þess sjálfstæðis, sem
hinir hálf-kommúnistisku prófessorar Há-
skólans hafa verið að gylla fyrir fólkinu.
Þá gefst þeim enn einu sinni kostur á að
láta Ijós sitt skína frammi fyrir alþjóð.
íslendingar geta ekki lengur skákað í því
skjóli, að fjarlægðin vemdi þá. Þeim er líka
ósamboðinn sá lágkúrulegi hugsunarháttur,
að ljá engum beinan stuðning, en vænta þess
að Bretar eða Bandaríkjamenn „verði fvrri
til“ að hernema landið ef til ófriðar kemur.
Sá hugsunarháttur er hugsunarháttur aum-
ingjans. Þá er afstaða Svía þó skárri, þar
sem þeir hafna hinni vestrænu samvinnu,
til að þóknast Rússum.
DAGRENNING 11