Dagrenning - 01.12.1958, Qupperneq 25

fremstir í fyrirsvari: Stefán Jóhann Stef-
ánsson, Haraldur Guðmundsson, Stefán
Pétnrsson, Jón Axel Pétursson, Helgi
Hannesson og margir aðrir, sem hér
verða ekki taldir, en horfnir úr stjórn
flokksins og munu sumir hverjir ekki
skifta sér rneira af stjórnmálum. Hanni-
bal Valdemarsson, sem stóð fyrir bylting-
unni hrökklaðist einnig úr flokknum
sem eins konar fórnarlamb nýkommún-
ista í þessum átökum, því hin eldri,
sósialdemokratisku öfl voru enn svo
sterk í röðum flokksmanna, að sýnilegt
var að Alþýðuflokkurinn mundi þurrk-
ast út, ef slíkt hraðbyri yrði siglt inn í
kommúnismann sem Hannibal vildi.
#
Vorið 1956 brutust hin nýkommún-
istisku öfl út í Framsóknarflokknum.
Þeim leiðtogum flokksins, sem vildu vest-
rænt. samstarf, svo sem Steingrími Stein-
þórssyni forsætisráðherra, Vilhjálmi Þór,
forstjóra Sambands ísl. samvinnufélaga
og mörgum fleiri áhrifamönnum flokks-
ins, var vikið til hliðar en nýkommúnist-
isk stefna undir forustu Hermanns Jón-
assonar náði yfirráðum í flokknum. Kraf-
an um brottrekstur varnarliðsins í Kefla-
vík varð sameiningartákn nýkommúnist-
anna. 1 Alþýðuflokknum dönsuðu marg-
ir nauðugir og kom það greinilega fram
í alþingiskosningunnm 1956, en miklu
greinilegar þó í bæjarstjórnarkosningun-
um veturinn 1958, þar sem fylgi flokks-
ins hafði hrakað svo, að hann hefði eng-
um þingmanni komið að hjálparlaust á
Jjví atkvæðamagni, sem hann fékk þá.
Á því var nú einnig farið að bera í Al-
þýðuflokknum, sem var greinileg bend-
ing um hnignun hans, sem sé því, að
hann var tekinn að kvika mjög frá ýms-
um gömlum stefnumálum, s. s. kjör-
dæmamálinu og ýmsum réttlætismálum
öðrum, sem hann hafði verið málsvari
fyrir áratugum saman. Samband flokks-
ins við verkalýðshreyfinguna var og orð-
ið mjög slakt, svo ekki sé meira sagt.
Allt benti þetta til hnignunar og hruns,
enda kom nú og greinilegar í ljós, eftir
því sem lengra leið, að sumir leiðtogar
Framsóknar litu ekki á Alþýðuflokkinn
sem sjálfstæðan stjórnmálaflokk, held-
ur sem fylgifé Framsóknar, sem bæri að
haga sér í hverju ntáli eins og fyrir hann
væri lagt. Hann átti ekki aðeins að vera
Framsóknarhækja heldur einnig komm-
únistahækja þegar þess þurfti með.
Hann átti að vera hækja fyrir Hannibal
og Alfreð Gíslason, sem höfðu svikið
flokkinn og reynt að eyðileggja hann.
Kosningarnar 1956 og 1958 sýndu greini-
lega að fólkið í landinu var andvígt ný-
kommúnisma og hinni svokölluðu
„vinstri stefnu“ sem kommúnistar höfðu
meiri og meiri áhrif á, og mótuðu að
sínum geðþótta, eftir því sem lengra
leið. Það fylkti sér um Sjálfstæðisflokk-
inn til |>ess að sýna andúð sína á ný-
kommúnismanum og vinstri stefnunni.
Sigur Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík í
bæjarstjórnarkosningunnm 1958 varð
meiri en nokkur dæmi eru til um áður.
Þeir fengu kosna tíu af fimmtán bæjar-
fulltrúum. Svipuð varð útkoman víðast
hvar annars staðar. í Aljoýðuflokknum
og Framsókn fór nú að bera meira og
meira á óánægju með „vinstri stjórn-
ina“, enda fóru umsvif kommúnista Jjar
sívaxandi, en hinir máttn sín Jieim mun
minna. Hermann Jónasson mun loks
hafa séð að tilraun hans hafði mistekist.
Honum tókst ekki með aðstoð Hanni-
bals, Finnboga Rúts og Alfreðs Gíslason-
araðsprengja kommúnistaflokkinn. Lúð-
vík Jósefsson reyndist enginn nýkomm-
DAGRENNING 23