Dagrenning - 01.12.1958, Blaðsíða 44

en þar hafa þeir einmitt náð yfirráð-
um í verkalýðssamtökunum. Svipað
gerðist, þegar þeir voru öflugastir í
Mexico fyrir um það bil 10 árum, þá
náðu þeir yfirráðum í iðnfélögunum.
Á hinn bóginn nefnir prófessorinn
mörg dæmi um það, hve gersamlega
herrarnir í Moskvu hafa vanmetið og
misskilið vandamál Suður-Ameríku-
manna. Rangar baráttuaðferðir og
ókunnugleiki hafa oft valdið því, að
hinar þjálfuðu forustusveitir kommún-
ista í Suður-Ameríku hafa þurft að
gera öfugt við það, sem ætlað var. Sem
dæmi má nefna, þegar kommúnista-
flokkurinn í Mexico fékk skipun um að
hætta andstöðunni við Calles og snúast
gegn Cardenas, síðan gegn honum aft-
ur og með Calles, en báðir þessir for-
setar voru taldir of framfarasinnaðir
til þess að kommúnistar gætu haft hag
af valdatöku þeirra.
í Chile, Perú og Venezuela stunduðu
kommúnistar svipaða leikfimi í póli-
tísku samstarfi, til þess að reyna að
vera þeim megin, sem þeir töldu vin-
sælla, en endirinn varð sá, að þeir
„veðjuðu á vitlausan hest“. Á seinni ár-
um bendir margt til þess, að herrarnir
í Moskvu séu nú farnir að virða Suður-
Ameríkuríkin meira og hafi nú sér-
fræðinga fyrir hvert svæði, sem meta
með nákvæmni þann mun, sem er á
vandamálum í Suður-Ameríku og ann-
arra svæða, sem eru á eftir tímanum.
Prófessor Alexander hefir athugað
gaumgæfilega sambandið milli komm-
únista og hersins, sem skiptir miklu
máli, vegna þeirra örlagaríku og oft
skaðlegu áhrifa, sem afskipti hersins af
st j órnmálum Suður-Ameríkuríkj anna
hafa í för með sér. Hann bendir á, að
þótt sumar þessar hersveitir séu ekki
sjálfar eða þurfi ekki að vera hættu-
legar eða bein ógnun við þjóðfélagslegt
öryggi, geti kommúnistar komið þar
svo ár sinni fyrir borð, að þær verði
þeim til framdráttar. Herinn vill alltaf
hafa völd, og reynir stöðugt að ná þeim
og þar af leiðandi verða oft árekstrar
milli hans og stjórnmálaflokkanna, en
slíkir árekstrar eru ágætt vatn á myllu
kommúnista. Þegar þjarmað er að, eins
og gert var í Guatemala, getur ástand-
ið orðið svo alvarlegt, að herinn þurfi
að koma til skjalanna.
Prófessor Alexander endar bók sína
á fjórum grundvallaratriðum, sem vert
sé að festa í minni:
1. Kommúnistar í Suður-Ameríku
eru ekki „umbótamenn í landbúnaðar-
málum“, þeir eru ekki „frjálslyndir"
eða „innlendir byltingasinnar“. Þeir eru
vel þjálfuð sveit rétttrúarkommúnista.
2. Aðalhættan af kommúnistum í
Suður-Ameríku er fyrst og fremst
stjórnmálalegs fremur en hernaðarlegs
eðlis.
3. Kommúnistar í Suður-Ameríku
starfa í meginatriðum við nákvæmlega
sömu skilyrði og í öðrum löndum, sem
eru á eftir í tækniþróuninni, þar sem
þeir sjá fram á stórstígar breytingar
af völdum iðnvæðingarinnar.
4. Öflugustu andstæðingar komm-
únista í Suður-Ameríku eru lýðræðis-
sinnar, frjálslyndir flokkar, sem vinna
að þjóðfélagslegum umbótum með lýð-
ræðislegum og friðsamlegum aðferðum.
Til viðbótar hinum greinagóðu niður-
stöðum prófessorsins, vill sá, er þetta
ritar, bæta við fimmta atriðinu, sem
kemur skýrt fram í bók prófessors Al-
exanders:
Ástandið í Suður-Ameríku bendir
ótvírætt til þess, að það sé ekki fátækt-
42 DAGRENNING