Morgunblaðið - 17.02.2015, Blaðsíða 14

14
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 17. FEBRÚAR 2015
ÁLÞAKRENNUR
Viðhaldslitlar
Þegar hús eru klædd með „viðhaldsfrírri“ klæðningu
er nauðsynlegt að nota „viðhaldsfríar“ þakrennur
Rennurnar frá Grövík Verk í Noregi eru gerðar úr 0.9 mm áli og tærast ekki,
ryðga né brotna. Fyrsta rennan var framleidd árið 1956 og er enn í notkun.
Litir til á lager: Svartar, hvítar, gráar, rauðbrúnar og ólitaðar.
Seljum einnig varmaskiptasamstæður, loftræstistokka og tengistykki.
Smiðjuvegi 4C
Box 281 202 Kópavogur
Sími 587 2202
Fax 587 2203
hagblikk@hagblikk.is
www.hagblikk.is
HAGBLIKK ehf.
Guðm. Sv. Hermannsson
gummi@mbl.is
Sakborningar í Al Thani-málinu svonefnda
kröfðust þess, bæði sameiginlega og hver í sínu
lagi, að málinu yrði vísað frá dómi eða að hér-
aðsdómur, sem kveðinn var upp í desember
2013, yrði ómerktur. Hæstiréttur hafnaði öll-
um þessum kröfum í dómi, sem féll í síðustu
viku.
Í fyrsta lagi kröfðust sakborningarnir fjórir
þess að málinu yrði vísað frá dómi á þeirri for-
sendu að brotinn hefði verið á þeim réttur, sem
þeim væri tryggður með stjórnarskrá Íslands
og mannréttindasáttmála Evrópu, til að fá að-
gang að gögnum undir rannsókn lögreglu á
málinu og við meðferð þess fyrir dómi.
Í annan stað vísuðu sakborningarnir til þess
að lögregla hefði á fyrri hluta árs 2010 tekið
upp símtöl einhverra þeirra og í þeim upptök-
um hefðu m.a. verið samtöl, sem tveir þeirra
áttu við verjendur sína. Á þennan hátt hefði
verið skertur réttur sakborninganna til trún-
aðar um samtöl sín við verjanda.
Loks vísuðu sakborningarnir til þess að
ákæruvaldið hefði lagt fram greinargerð rann-
sakenda sem bæri þess skýr merki að lögregla
hefði ekki gætt þeirrar hlutlægni við rannsókn
málsins sem henni hefði borið samkvæmt
stjórnarskrá. Í greinargerðinni væri að finna
ítrekaðar og fyrirvaralausar fullyrðingar sem
væru óhagfelldar ákærðu um flesta þætti máls-
ins og yrði af því ráðið að meðan á rannsókn
stæði hefði hugur rannsakenda verið fullmót-
aður.
Ekki gegn stjórnarskrá
Um fyrstu málsástæðuna segir Hæstiréttur
að fjórmenningarnir hafi krafðist þess í þing-
haldi 27. apríl 2012 að sérstökum saksóknara
yrði gert að afhenda þeim „eintak atburðar-
skrár (log-skrár) um tengingar milli símtala,
eða önnur þau gögn sem kunna að hafa orðið til
við rannsókn málsins hjá embætti sérstaks
saksóknara og hafa að geyma yfirlit yfir símtöl
sem hlustuð voru á grundvelli úrskurða um
hlustanir í málinu.“ Þá kröfðust þeir þess einn-
ig, að þeim yrði „afhent afrit allra tölvupósta
sem fóru um netföng þeirra og voru haldlögð af
embætti sérstaks saksóknara við rannsókn
málsins“.
Þá kröfðust þeir þess í þinghaldi í Héraðs-
dómi Reykjavíkur í mars 2013, að þeim yrði af-
hent aðallega „yfirlit yfir öll gögn sem aflað
hefur verið af lögreglu og ekki hafa verið lögð
fram í málinu.“ Þessu synjaði héraðsdómur.
Hæstiréttur segir að sakborningunum hafi
staðið til boða að fá aðgang að þeim heildar-
söfnum gagna, sem þeir kröfðust 27. apríl 2012
að fá afhent afrit af, til að kynna sér þau og
velja úr þeim einstök gögn til að fá lögð fram
við meðferð málsins fyrir dómi. Eins og málið
liggi fyrir sé ekki ljóst í hverjum mæli ákærðu
hafi nýtt sér þetta boð. Ákærðu hafi ekki verið
neitað um fá aðgang að einhverjum tilteknum
gögnum, heldur hafi verið hafnað kröfum
þeirra um að fá afhent eintak af umfangsmiklu
heildarsafni gagna, sem þeim stóð til boða að fá
aðgang að hjá lögreglu, og um að lögregla
leysti af hendi vinnu í þeirra þágu við skráar-
gerð.
„Ekki er unnt að líta svo á að niðurstöður um
þessar kröfur hafi takmarkað þann rétt, sem
ákærðu bar að njóta til aðgangs að gögnum eft-
ir 1. mgr. 70. gr. stjórnarskrárinnar og 6. gr.
mannréttindasáttmála Evrópu,“ segir Hæsti-
réttur þegar hann hafnaði þessari málsástæðu.
Engin áhrif á rannsókn
Um aðra málsástæðu sakborninganna segir
Hæstiréttur, að engin rök hafi verið færð fyrir
því í málinu að upptökur, sem viðurkennt sé að
hafi orðið til af símtölum við verjanda Hreiðars
Más Sigurðssonar, fyrrverandi forstjóra
Kaupþings, hafi í reynd haft áhrif á rannsókn
málsins eða að raunhæf hætta geti hafa verið á
því.
Um þriðju ástæðuna segir að af greinargerð
rannsakenda, sem gerð var við lok rannsóknar,
verði ekki dregnar ályktanir um viðhorf rann-
sakenda til sakarefnis meðan aðgerðir við hana
stóðu yfir. Þessar röksemdir fyrir frávísun
málsins séu því haldlausar.
Ekki frávísun vegna eftirlýsingar
Sigurður Einarsson, fyrrverandi stjórnar-
formaður Kaupþings, krafðist frávísunar máls-
ins vegna þess að lögregla hefði staðið rang-
lega að verki þegar hún leitaði eftir og fékk því
framgengt að alþjóðalögreglan Interpol lýsti
eftir honum í maí 2010 þegar hann var staddur
í Bretlandi. Hæstiréttur hafnaði þessum rök-
semdum.
Magnús Guðmundsson, fyrrverandi forstjóri
Kaupþings í Lúxemborg, krafðist frávísunar á
þeirri forsendu að íslenska ríkið hefði ekki lög-
sögu yfir honum þar sem hann var búsettur í
Lúxemborg þegar þeir atburðir gerðust sem
Al Thani-málið byggðist á. Sigurður og Ólafur
Ólafsson, stjórnarformaður Samskipa, báru
því sama við. Hæstiréttur taldi hins vegar að
efnisskilyrðum almennra hegningarlaga fyrir
lögsögu íslenska ríkisins yfir mönnunum væri
fullnægt.
Hæfur sem meðdómandi
Sakborningarnir kröfðust þess allir til vara
að dómur héraðsdóms yrði ómerktur. Þá kröfu
byggðu þeir m.a. á því að draga hefði mátt í efa
óhlutdrægni eins meðdómandans í Héraðs-
dómi Reykjavíkur, Magnúsar Benediktssonar.
Í ljós hefði komið að Magnús hefði átt í um-
fangsmiklum lánsviðskiptum við Kaupþing
banka og SPRON fyrir bankahrunið og tvö
einkahlutafélög, sem hann var stjórnarmaður
í, hafi verið tekin til gjaldþrotaskipta.
Bentu sakborningarnir á að sakarefni Al
Thani-málsins lyti að viðskiptum Kaupþings og
meðal ákærðra væru fyrrverandi forstjóri
bankans og stjórnarformaður auk forstjóra er-
lends dótturfélags. Fall íslensku viðskipta-
bankanna hefði haft gríðarleg áhrif á efnahags-
líf hér landi, fjárhagsstöðu manna og rekstur
margra fyrirtækja en stjórnendur bankanna
virtust í huga margra eiga þar mesta sök.
Hæstiréttur taldi þetta hins vegar ekki hald-
bær rök fyrir ómerkingu dómsins og tengsl
Magnúsar við tvö félög sem tekin hefðu verið
til gjaldþrotaskipta, væru ekki þess eðlis að
hann hefði ekki fullnægt almennum hæfisskil-
yrðum laga til að taka sæti meðdómsmanns.
Loks kröfðust sakborningarnir ómerkingar
héraðsdóms á þeirri forsendu að draga mætti í
efa trúverðugleika nafngreindra vitna sem
komu fyrir dóminn. Hæstiréttur taldi hins veg-
ar ekkert tilefni til að verða við kröfu sakborn-
inganna af þessari ástæðu.
Stiklað á stóru í Al Thani-málinu
Árið 2005: Ólafur
Ólafsson kynnist
frændunum Sheikh
Sultan Bin Jassim Al
Thani og Mohammed
Al Thani frá Katar.
Júlí 2008: Sheikh
Sultan Bin Jassim Al
Thani kom til Íslands
og sótti kynningar-
fund um Kaupþing.
27.-28. ágúst 2008:
Sigurður og Ólafur eru
við skotveiðar á Englandi
ásamt Sheikh Sultan
Bin Jassim Al Thani og
Mohammed Al Thani.
Að sögn Ólafs fyrir dómi
lýsti MohammedAl Thani
hrifningu á Kaupþingi.
September 2008: Samkomulag
gert milli Kaupþings og Moham-
meds Al Thani um þrenns konar
viðskipti. Hreiðar Már bar fyrir dómi,
að m.a. hefði verið samkomulag
um að Al Thani myndi kaupa hlut í
bankanum og bankinn myndi veita
lán fyrir kaupverðinu í heild.
22. september 2008: Tilkynn-
ing frá Kaupþingi var birt í
Kauphöll Íslands ummorguninn
um að félagið Q Iceland Finance
ehf., dótturfélag Q Iceland
Holding ehf. sem væri í eigu
Mohammeds Al Thani hefði
keypt 5,01% hlutabréfa í
Kaupþingi fyrir sem næmi 690
krónum á hvern hlut í bankanum.
6. október 2008:Alþingi
setur neyðarlög um
víðtækar heimildir íslen-
skra stjórnvalda um inngrip
íslenskra stjórnvalda á
fjármálamarkaði. Kaupþing
fær 500 milljóna evra lán
hjá Seðlabanka Íslands.
Sumarið 2008: Hreiðar Már
Sigurðsson, Sigurður og Ólafur áttu
fund með forsætisráðherra Katar
um að „olíusjóður Katar“ keypti
20% hlut í Kaupþingi. Fram kemur í
dómi Hæstaréttar, að olíusjóðurinn
lagði til, eftir áreiðanleikakönnun, að
kaupverðið yrði 399 krónur á hvern
hlut í bankanum. Ekki varð af þessum
viðskiptum.
8. október 2008:
Fjármálaeftirlitið
yfirtekur Kaupþing.
Haustið 2007: Sigurður Ein-
arsson átti fund í Bandaríkj-
unummeð fjármálaráðherra
Katar sem lýsti áhuga á að
Qatar National Bank eignaðist
„verulegan hlut“ í Kaupþingi
banka hf., en viðræður um
það báru ekki árangur.
9. desember 2008: Bankastjóri
Seðlabanka Íslands sendir
ríkislögreglustjóra stutta sam-
antekt um viðskipti Kaupþings
og Al Thani. Ríkislögreglustjóri
sendi samantektina samdægurs
til Fjármálaeftirlitsins sem 13.
mars 2009 sendi kæru til em-
bættis sérstaks saksóknara.
6. maí 2010: Hreiðar
Már og Magnús
Guðmundsson
handteknir eftir að hafa
mætt til yfirheyrslu og
í kjölfarið úrskurðaðir í
gæsluvarðhald.
11. maí 2010:
Alþjóðalögreglan Interpol
gaf út handtökuskipun á
hendur Sigurði að ósk em-
bættis sérstaks saksóknara.
Sigurður kom til landsins í
ágúst og var yfirheyrður en
ekki handtekinn.
16. febrúar
2012: Sérstakur
saksóknari
gefur út ákæru í
Al Thani-málinu
á hendur fjórum
mönnum fyrir
markaðsmisnotkun
og umboðssvik.
12. febrúar
2015:
Dómur fellur
í Hæstarétti.
12. desember 2013:
Dómur fellur í
Héraðsdómi Reykjavíkur.
Öllum kröfum um frávísun og ómerk-
ingu dóms í Al Thani-máli hafnað
Morgunblaðið/Ómar Óskarsson
Kaupþing Höfuðstöðvar Kaupþings við Borg-
artún í Reykjavík. Bankinn féll haustið 2008.
Hátt í fimm hundruð grunnskóla-
kennarar í Reykjavík hafa skráð
sig á ráðstefnu á Hilton Nordica 18.
febrúar n.k, en yfirskrift hennar er
að þessu sinni Til móts við framtíð-
ina – um fagmennsku og virðingu
kennarastarfsins. Ráðstefnan er
stærsti fagvettvangur kennara í
landinu og hefst hún klukkan 13.
Aðalfyrirlesarar eru dr. Toby
Salt, sérfræðingur hjá Ormiston
Academies Trust í Bretlandi og
fyrrverandi ráðgjafi skólayfirvalda
um forystu og þróun, og dr. Anna
Kristín Sigurðardóttir, dósent við
Menntavísindasvið HÍ.
Dr. Toby Salt kallar erindi sitt
The Teaching Profession – Lead-
ing the Future en yfirskrift erindis
Önnu Kristínar er Þetta er á valdi
kennarans; staðreynd eða goð-
sögn?
Síðari hluti ráðstefnunnar er
tileinkaður umræðum um fag-
mennsku og virðingu kennara-
starfsins
Ráðstefna um
fagmennsku og
virðingu kennara
Dómur í Al Thani-málinu