Morgunblaðið - 18.02.2015, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 2015
Ámorgun 19. febrúar gefur Íslandspóstur út fjórar
frímerkjaraðir sem tileinkaðar eru íslenskri skartgripa-
hönnun, tónlistarhátíðinni Iceland Airwaves og reiðhjólinu,
en í ár eru 125 ár frá því að reiðhjól sáust fyrst á götum
Reykjavíkur. Fjórða frímerkjaröðin eru ferðamannafrímerki
sem sýna íslenskt landslag.
Fyrstadagsumslög fást á helstu pósthúsum.
Einnig er hægt að panta þau hjá
Frímerkjasölunni. Sími: 580 1050.
Netfang: stamps@stamps.is
Heimasíða: www.stamps.is
facebook.com/icelandicstamps
Safnaðu litlum listaverkum
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
Fjarfluga (dróni) kemur að góðum
notum við rannsóknir á kelfandi jök-
ulsporði Breiðamerkurjökuls. Hann
er einn af stærri skriðjöklum Vatna-
jökuls og kelfir í Jökulsárlón á
Breiðamerkursandi. Í fréttabréfi
Jöklarannsóknafélagsins segir að í
Jökulsárlóni sé einstaklega auðvelt
aðgengi að kelfandi jökulsporði, sem
sé fágætt á heimsvísu. Jöklahópur
Jarðvísindastofnunar mun nýta mæl-
ingarnar við rannsóknir til að auka
skilning á kelfingu og við þróun
reiknilíkana sem lýsa henni.
Alexander H. Jarosch, jöklafræð-
ingur og fræðimaður við Jarðvísinda-
stofnun Háskóla Íslands, fékk styrk
úr Eggertssjóði til að kaupa flygildið.
Það er að miklu leyti úr frauðplasti og
hreyfillinn er knúinn rafmagni frá
rafgeymi. Alexander setti í það staf-
ræna Ricoh GR-myndavél með stórri
myndflögu og fastri 21 mm linsu,
staðsetningartæki og tölvu eða sjálf-
stýringu (auto pilot) sem stýrir flyg-
ildinu á milli fyrirfram ákveðinna
GPS-punkta. Með því að fljúga alltaf
sömu flugleiðina fæst góður saman-
burður á breytingum sem verða á
jöklinum á tilteknum tíma.
Fljúga á mánaðarfresti
„Við byrjuðum á þessu í fyrrasum-
ar,“ sagði Alexander. Fyrsta mæling-
in var gerð í september 2014 og var
flogið fram í nóvember sl. Hugmynd-
in er að fljúga á mánaðarfresti yfir
jökulinn og skrá breytingar á honum
með háskerpuljósmyndum. Flug
hefst líklega aftur í lok mars eða apríl
þegar birtan er aftur orðin nógu mik-
il.
Flygildið hefur 30-40 km flugdrægi
í hverri ferð og getur verið allt að 40
mínútur á lofti. Það tekur 600-1.000
ljósmyndir í hverri flugferð. Hægt er
að setja myndirnar saman í risastóra
loftmynd í mjög góðri upplausn.
Einnig er hægt að nota þær til að út-
búa hæðarlíkan af jöklinum. Svo verð-
ur hægt að bera saman loftmyndirnar
í tímaröð til að sjá breytingarnar á
jöklinum. Hugmyndin er sú að safna
myndum af Breiðamerkurjökli og
Jökulsárlóni til lengri tíma í þágu
rannsóknarinnar. Hingað til hefur að-
allega verið stuðst við gervitungla-
myndir, en þær berast ekki jafn
reglulega og hægt er að taka myndir
með flygildinu.
Flygildi notað við rannsókn á
kelfingu Breiðamerkurjökuls
Ljósmynd/Sverrir Guðmundsson
Flugtak undirbúið Alexander Jarosch fer yfir búnaðinn áður en flygildið fer á loft til að mynda Breiðamerkurjökul.
 Tekur 600-1.000 ljósmyndir í hverri ferð  Sjálfstýring á milli fastra punkta
Námsmenn á Ís-
landi sem eru
lántakendur hjá
Lánasjóði ís-
lenskra náms-
manna voru með
rúmlega 1,3
milljónir kr. í
árstekjur að
meðaltali á sein-
asta námsári. Tekjur námsmanna
erlendis voru mun lægri eða um
813 þúsund að jafnaði á námsárinu
2013 til 2014. Þetta kemur fram í
svari mennta- og menningar-
málaráðherra við fyrirspurn Jó-
hönnu Maríu Sigmundsdóttur,
þingmanns Framsóknarflokksins, á
Alþingi.
Sjá má af svarinu, þar sem sýnd
er tekjudreifing lánþega með ein-
falt frítekjumark, að alls voru 1.983
námsmenn hér á landi og erlendis
með minna en 500 þúsund kr. í
tekjur á árinu eða 21,9% allra lán-
þeganna. Hátt í helmingur allra
lánþega erlendis eða rúm 43%
þeirra voru með minna en 500 þús-
und kr. í tekjur.
Einn með tæpar tíu millj.
Tekjudreifingu námsmannanna
er skipt niður á 50 þúsund kr. bil og
kemur fram að 54 lánþegar voru
með meira en fimm milljónir kr. í
árstekjur og einn lánþegi var með
heildartekjur á bilinu 9.650.000 til
9.700.000 kr.
1.983 lán-
þegar undir
500 þús. kr
tekjum
Hegningarlagabrot í janúar voru
590 og fækkaði þeim um 11% sam-
anborið við janúarmánuð síðustu
þriggja ára. Þjófnaðartilkynn-
ingum fækkaði um 18% og ofbeld-
isbrotum um 9% miðað við sama
tímabil. Þetta er meðal þess sem
fram kemur í afbrotatölfræði lög-
reglustjórans á höfuðborgarsvæð-
inu fyrir janúarmánuð 2015. Í
skýrslunni eru teknar saman upp-
lýsingar um helstu afbrot sem hafa
verið tilkynnt til lögreglu.
Þá fækkaði afbrotum í 12 af 14
afbrotaflokkum ef tekið er mið af
síðustu þremur mánuðum þar á
undan. Mest fækkaði tilkynningum
um ölvunarakstur en 36% færri
ökumenn voru gripnir við ölvunar-
akstur.
Fleiri kynferðisbrot
Innbrot í janúar voru 25% færri
en meðaltalstölur síðustu þriggja
ára þar á undan. Þau voru þó jafn-
mörg og árið 2014. Þegar horft er
til innbrota í heild þá fækkaði þeim
um 16% en um 25% þegar eingöngu
eru skoðaðar innbrotstölur á heim-
ili ef miðað er við meðaltal síðustu
þriggja mánaða þar á undan.
Tilkynnt var um 12 kynferðisbrot
í janúar og er það aukning ef tekið
er mið af desember í fyrra þegar
níu kynferðisbrot voru tilkynnt.
Þeim fækkaði þó um sex ef miðað
er við janúar árið 2014.
vidar@mbl.is
Blása 36% færri voru teknir við ölvunar-
akstur í janúar en þrjá mánuði þar á undan.
Afbrotum fækkaði
í janúar þegar horft
er til meðaltals
Morgunblaðið/Júlíus
Agnes Bragadóttir
agnes@mbl.is
Brynjar Níelsson, varaformaður
stjórnskipunar- og eftirlitsnefndar
Alþingis, kynnti nefndinni á fundi
hennar í gærmorgun úttekt sína á
ásökunum Víglundar Þorsteins-
sonar, um stór-
felld lögbrot í
endurreisn
stjórnvalda á
bankakerfinu eft-
ir hrun. Helstu
niðurstöðu sína
segir Brynjar
vera þá, að það
þurfi að endur-
skoða alla laga-
umgjörðina um
fjármálafyrirtæki, en hann neitar
því að stórfelld lögbrot hafi verið
framin og hann hafnar þannig alvar-
legustu ásökunum Víglundar.
„Það þarf að skoða alla lagaum-
gjörðina, ekki síst kaflann í lögum
um fjármálafyrirtæki, sem snýr að
slitabúum,“ sagði Brynjar í samtali
við Morgunblaðið í gær.
„Menn voru vitanlega í mikilli
óvissu í þessum aðgerðum sínum eft-
ir hrun. Það þarf að fara sérstaklega
yfir þessar stærstu ákvarðanir sem
teknar voru og hvort þær voru tekn-
ar á málefnalegum og eðlilegum
grundvelli,“ sagði Brynjar.
Hann segist ekki taka undir það
með Víglundi að beitt hafi verið
blekkingum og svikum, til hagsbóta
fyrir erlenda kröfuhafa. „Hins vegar
má segja, að það sem er að-
finnsluvert við það sem gert var, er
að fyrir samningum sem gerðir voru
við kröfuhafa Arion banka og Ís-
landsbanka, þegar hlutur ríkisins í
þeim bönkum var afhentur kröfuhöf-
unum, var engin skýr lagaheimild.
Hún var sótt eftir að samningarnir
voru gerðir í desember 2009, sem
menn hljóta að gera athugasemdir
við. Menn áttuðu sig á því eftir á, að
þeir yrðu að hafa heimild í lögum
fyrir því að ráðstafa eignum ríkisins
með þessum hætti og þeir bara sóttu
hana,“ sagði Brynjar.
Brynjar segir að nefndin hafi í
fyrra falið honum að gera úttekt á
ásökunum Víglundar og nú muni
nefndin skoða málið áfram til þess
að komast að niðurstöðu um það
hvað nákvæmlega eigi að gera.
Leggur til að lögin
verði endurskoðuð
Brynjar
Níelsson
Morgunblaðið/Ómar
Alþingi Stjórnskipunar- og eftirlits-
nefnd fjallar áfram um málið.
 Tekur ekki
undir ásakanir um
blekkingar og svik
Greint er frá rannsókn Alexanders
Jarosch í fréttabréfi Jöklarann-
sóknafélags Íslands. Þar segir m.a.
að í nýjustu skýrslu Sameinuðu
þjóðanna um loftslagsbreytingar
sé framlag kelfandi jökla til hækk-
unar sjávaryfirborðs ekki vel skil-
greint. Kelfandi jöklar eru þeir sem
ganga fram í sjó eða lón og ís sem
brotnar af jökuljaðrinum bráðnar
þar.
Talið er að kelfing orsaki stóran
hluta massataps bæði Grænlands
og Suðurskautslandsins og að
hlutur kelfingar muni fara vaxandi
í framtíðinni.
Talið að kelfing muni vaxa
FRAMLAG KELFANDI JÖKLA TIL HÆKKUNAR SJÁVARBORÐS