Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.02.2015, Blaðsíða 25

14.2. 2015 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 25
EIN TAFLA Á DAG SYKURLAUSAR ÍSLENSK FRAMLEIÐSLA
FÆST Í APÓTEKUM
KEMUR HEILSUNNI Í LAG
með bíl og nota heldur leigubíl
þegar maður þarf á honum að
halda endrum og sinnum.“
Sigrún Helga var ein þeirra
sem héldu erindi um áhrif borg-
arumhverfis á hamingju á fundi á
vegum Reykjavíkurborgar sem
haldinn var á Kjarvalsstöðum í
vikunni. Í erindi hennar kom
fram að ferðamáti og vegalengdir
hafa bein áhrif á hamingju og
heilsu. Helstu punktarnir í er-
indinu eru teknir saman hér til
hliðar.
Líklegri til að skilja
Sérstaklega áhugverður er punkt-
urinn um að fólk sem er lengur
en 45 mínútur á leið til vinnu sé
40% líklegra til að skilja. „Það er
kona sem er landfræðingur í
Umeå sem gerði þessa rannsókn
en hún byggist á sænskum göng-
um. Þetta þýðir að þú ert farinn
að eyða minni tíma í samvistir
með fjölskyldunni. Annar makinn
er þá yfirleitt nær heimilinu og
það veldur ójafnvægi í hjónaband-
inu,“ segir hún enda ekkert hægt
að skjótast í skólann eða leikskól-
ann ef eitthvað kemur upp á
þegar vinnustaðurinn er svona
langt frá. „Aðilinn sem er nær er
oft launalægri og tekur á sig
meiri málamiðlanir og það er oft-
ast konan. Þetta eykur líka
kynjamisrétti,“ segir hún.
„Við erum ekki komin í þennan
veruleika en oft í stórum borgum
í útlöndum er ferðatíminn mjög
langur. Það eru kannski ekki
margir í þeirri stöðu hér en
þetta er líka spurningin um
hvaða stefnu við ætlum að taka.
Ætlum við að halda áfram að
þenja út borgina og lengja ferða-
tímann eða reyna að þétta inn á
við og gera fólki kleift að komast
milli staða með öðrum leiðum?
Með nýja aðalskipulagi Reykjavík-
urborgar er vendipunktur og ver-
ið að fara að byggja meira inn á
við. Fólki finnst það oft vera
mótsögn að byggja þar sem traf-
fíkin sé mest og að hún hljóti þá
að verða enn verri,“ segir hún og
útskýrir að það sé lífseigur mis-
skilningur að það að takmarka
einkabílinn búi til umferðarteppur.
„Í Bogoto var farin mjög rót-
tæk leið, ég er ekki að segja að
það eigi að fara þessa leið í
Reykjavík. En þar var bönnuð
bílaumferð á ákveðnum dögum og
sett upp hraðstrætókerfi. Ferða-
tíminn styttist og bílaumferðin
minnkaði. Einkabíllinn hefur svo
litla burðargetu og afkastar svo
lítilli umferð á meðan hjólreiðar,
ganga og strætó hafa svo mikla
burðargetu,“ segir hún.
Sjálfstæðari hverfi
„Annað mjög gott varðandi að-
alskipulagið er að það á ekki
endilega að láta alla búa í mið-
bænum heldur á að gera hverfin
sjálfstæðari,“ segir Sigrún Helga
og útskýrir að það sé mikilvægt
að hafa góða þjónustu í hverfum
til að koma í veg fyrir að þau
verði svefnhverfi og öll erindi séu
farin í bíl. Í þessum bílaháðu
hverfum verði snertipunktarnir
við nágrannana og samfélagið líka
færri.
„Ég bý í Vesturbænum en þar
er hvað hæsta hlutfall fólks sem
gengur og notar aðrar samgöngu-
leiðir en einkabílinn. Það hefur
áhrif á andrúmsloftið í hverfinu.
Það skapar trauststilfinningu að
þekkja nágranna sína og eykur á
samskipti og fleira.“
Borgarumhverfið hefur því
sannarlega áhrif en það er margt
sem við getum sjálf gert.
„Til dæmis að reyna að hjóla
oftar í vinnuna, labba með börnin
í leikskólann og skólann í stað
þess að keyra þau, og hjálpa
þeim þannig að byggja upp góða
vana. Það er eitthvað sem við
getum gert sjálf og hjálpar okkur
sjálfum að líða betur, minnka
streitu og bæta okkar eigin
heilsu.“
Þessi litlu skref skipta máli.
„Mjög margir foreldrar eru með
börn í leikskóla nálægt heimilinu
þó að þeir vinni fjær. Þessi stund
að labba með barnið á leikskól-
ann getur verið mjög notaleg
samverustund.“
Einnig kom fram í erindi henn-
ar að umferðarteppur hafi ekki
góð áhrif á heilsu ökumanna.
„Þegar þú ert að keyra fastur í
umferðarteppu finnst þér þú ekki
hafa stjórn á aðstæðum. Það hef-
ur verið bakkað upp með rann-
sóknum, streituhormónin hjá fólki
sem er fast í umferðarteppu á
háannatíma eru eins og hjá orr-
ustuflugmönnum og óeirða-
lögreglumönnum á meðan þeir
sem ganga eða hjóla upplifa ekki
þessa streitu,“ segir hún en allt
hefur þetta áhrif á heilsuna.
Hún mælir með því að fólk
sníði sér stakk eftir vexti. „Það
eru ekki allir að fara að hjóla 20
kílómetra til og frá vinnu en
langflest okkar geta stigið skref í
þessa átt. Margir hjóla í vinnu á
sumrin en keyra á veturna. Líka
í hverfinu sínu, vera duglegri að
labba og versla hjá kaupmann-
inum á horninu ef eitthvað vant-
ar,“ segir hún en þetta telur allt
sem skref í átt að betri heilsu og
vellíðan.
Morgunblaðið/Ómar
Heilbrigðisyfirvöld í Bretlandi hafa beðið leik- og grunnskóla í landinu að
fylgjast vel með einkennum skarlatssóttar hjá nemendum sínum. Mikill
fjöldi tilfella hefur greinst í landinu að undanförnu, mun fleiri en venjulega á
þessum árstíma. 300 tilfelli voru tilkynnt í síðustu viku.
Skarlatssótt í Englandi* Ef við hættum að leita ham-ingjunnar í sífellu myndumvið skemmta okkur ágætlega.
Edith Wharton
Sigrún Helga gengur ekki að-
eins og hjólar heldur æfir af
kappi brasilískt jiu jitsu hjá
Mjölni. „Ég byrjaði fyrir rúmum
þremur árum, haustið 2011,“
segir hún og játar því aðspurð
að hún hafi fallið kylliflöt fyrir
íþróttinni. „Þetta var eldheitt
ástarsamband frá fyrstu mín-
útu!“
Hún náði þeim góða árangri
að verða Evrópumeistari í sín-
um flokki í lok janúar. „Hópur
Íslendinga keppti á Evrópu-
meistaramótinu í brasilísku jiu
jitsu sem haldið var í Lissabon í
Portúgal. Ég varð Evrópumeist-
ari bæði í mínum þyngdarflokki
og opnum flokki. Það er keppt
eftir beltum og ég var að keppa
í flokki fjólublábeltinga 30 ára
og eldri,“ segir hún.
„Íslendingunum gekk ofboðs-
lega vel og sérstaklega kven-
fólkinu. Stelpurnar náðu fjórum
gullum, tveimur silfrum og einu
bronsi,“ segir hún.
Sigrún Helga er jafnframt ný-
lega tekin við sem formaður
BJJ-sambands Íslands, BJÍ.
„BJJ er stundað úti um allt
land, á Ísafirði, Akureyri, Egils-
stöðum, Selfossi, Suðurnesj-
unum og á öllu höfuðborg-
arsvæðinu,“ segir hún en iðk-
endum fjölgar stöðugt.
„Þetta er mjög vaxandi
íþrótt. Þetta er íþrótt sem fáir
þekkja en hún er mjög skyld
júdói. Þó að þetta sé bardaga-
íþrótt má hvorki kýla né
sparka. Við segjum oft að þetta
sé íþrótt fyrir knúsfíkla,“ segir
hún og hlær.
Nánari upplýsingar má finna
á bji.is.
EVRÓPUMEISTARI Í BRASILÍSKU JIU JITSU
Íþrótt fyrir knúsfíkla
Með Pétri Jónassyni á alþjóðlegu
meistaramóti í Róm árið 2013 þar
sem þau unnu bæði til gull-
verðlauna.
Á verðlaunapalli á Evrópumótinu í Lissabon í janúar.
Sigrún Helga Lund segir
borgarumhverfið hafa áhrif
á hamingju. Hún er doktor í
tölfræði og kennir við
læknadeild Háskóla Íslands.