Morgunblaðið - Sunnudagur - 15.02.2015, Blaðsíða 57

14.2. 2015 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 57
Myndlistarmaðurin Einar
Hákonarson og Ingiberg
Magnússon sýningarstjóri
ræða á sunnudag klukan 15
við gesti á áhugaverðri yfirlitssýningu
Einars, Púls tímans, sem nú stendur
yfir á Kjarvalsstöðum.
2
Sýning Einars Garíbalda
Eiríkssonar, Impression,
verður opnuð í safnaðar-
heimili Neskirkju á morgun,
sunnudag, að lokinni messu sem
hefst klukan 11. Fyrirmyndir verk-
anna er að finna á götukorti af
Reykjavík, en þar hafa nokkrir áhuga-
verðir staðir í borginni verið dregnir
fram með lítilli þrívíddarmynd.
4
Nú er um að gera að skella
sér í kvikmyndahús að sjá
kvikmyndir sem tilnefndar
eru til Óskarsverðlauna en
Birdman, Ida, Whiplash, Boyhood,
Imitation Game og American Sniper
eru m.a. á hvíta tjaldinu í Reykjavík.
5
Boðið verður upp á fjöl-
skylduleiðsögn á sunnudag
klukkan 14 um sýningu
Heklu Daggar Jónsdóttur,
Framköllun, í Hafnarborg.
Börnum og fullorðnum verður fylgt
um sýninguna þar sem sýningar-
salnum hefur verið breytt í kvik-
myndasýningarsal, upptöku- og
vinnslurými þar sem 16 mm kvik-
mynd er unnin, sett saman og sýnd.
3
Nýr íslenskur söngleikur fyrir
börn eftir Elínu Gunnlaugs-
dóttur og Þórarin Eldjárn,
Björt í Sumarhúsi, var
frumsýndur á dögunum við góðar
viðtökur. Aukasýning verður á verk-
inu í Tjarnarbíói kl. 15 á laugardag.
MÆLT MEÐ
1
tveir hlutar verksins „Átt“ sem Kristinn hef-
ur áhuga á að dreifa sem víðast. „Þetta eru í
allt 32 áttir úr áttavita. Ef ein átt er sett
niður og vísar rétt er kominn áttaviti,“ segir
Kristinn. Og á veggnum er stórt dálkskipt
textaverk þar sem sjá má útleggingar orða
yfir áttir.
„Hér fremst er landnámsáttavitinn eins og
hann var og síðan verða til milliáttir sem
gera hann nákvæmari. Svo fer þetta smám
saman í rugl með tímanum.“ Hann bendir á
dæmi um það í áttinni haf-landsuður, sem
samkvæmt orðanna hljóðan bendir bæði til
hafs og lands.
„Svo er líka til haf-útsuður, en haf og út
hefur sömu merkingu, hvorttveggja vest-
urátt. Þetta er sérviska sem hefur þróast
hér og þar og helgast eflaust af landáttum á
hverjum stað. Gott dæmi eru áttaheiti úr
Öræfum. Þar notuðu menn ellefu áttir, sem
er auðvitað stórskrýtið, og flestar þeirra
norðaustlægar. Þetta finnst mér fallegt og
lýsandi fyrir tengsl tungumálsins við landið.“
Það er forvitnilegt að rýna í þetta en við
hlið þessa verks, þar sem Kristinn býður
gestum að skrifa inn á vitneskju sem þeir
búa yfir um áttirnar, er tillaga Páls Hall-
dórssonar, þáverandi skólastjóra Stýri-
mannaskólans (1870-1955), að þýðingu á
enskum áttavita sem hann gerði og vildi að
sjómenn tileinkuðu sér.
„Hann fann að þetta áttarugl var orðið
hættulegt og gerði tillögu um þessi áttaheiti.
En það var eins og við manninn mælt, þetta
leystist upp í ritdeilu um íslenskt mál og átt-
irnar voru aldrei notaðar. Það er forvitnilegt
að skoða þessa sögu og þá sérstaklega
breytinguna frá því að binda áttavitann við
landið og til þess að setja hann í rökrænt
mælitæki. Það er mun meiri bragur yfir átt-
um með sitt heiti, heldur en gráðum í töl-
um,“ segir Kristinn.
Áhugavert að sjá nýja fleti
Sýninguna kallar hann Á veglausu hafi og
segir það vera óbeina tilvísun í ljóð eftir Sig-
urð Pálsson skáld, sem talar um að vera á
vegleysum hafsins.
„Sýningin snýst um það að leita, að vera á
ókunnugu svæði. Það finnst mér áhugavert
og misskilningur á hlutunum er líka leit.
Þegar menn fara inn á ný svæði eru þeir á
vegleysum, það er ekki búið að kortleggja
svæðið og þá er þar heimur sem hægt er að
stækka með list og þekkingu. Ég held að
listin eigi alltaf að vera á slíku svæði, þó að
hún taki alltaf eitthvað með sér úr þeim
veruleika sem við þekkjum.“
Bogasalurinn var í áratugi einn helsti sýn-
ingarstaður nýrrar myndlistar á Íslandi en
nú gerist það ekki oft að samtímalistamenn
setji þar upp sýningar.
„Safnið er ekki bara safn um gripi, það er
líka um hugmyndir. Hugmyndir búa í hlut-
um,“ segir hann um vinnu sína innan Þjóð-
minjasafnsins. „Söfn eru nú farin að gera
meira af því en áður að skoða hugmyndirnar
að baki safneigninni. Það samtal getur verið
áhugavert og ég held að mun fleiri sjónarmið
megi koma fram í safni sem þessu en hefð-
bundin safnasjónamið. Listamenn geta nálg-
ast hugmyndir á annan hátt en fræðimenn
og opnað fyrir ferska og nýja samræðu.“
Á sýningunni koma saman verk eftir
Kristin og pælingar sem hann hefur unnið
að og með mörg undanfarin ár.
„Já, mér sýnist það vera tilhneiging hjá
mér eins og fleirum að leita aftur í tímann
og skoða aðra heimsmynd en þá sem við
þekkjum. Ég hef lengi sótt í þennan brunn,
hann er djúpur og áhugaverður, enda erum
við ekkert að hugsa um merkilegri hluti í
dag en menn gerðu áður fyrr. Við vitum lík-
lega aðeins meira um þá – en við vitum líka
betur en fyrri tíða menn hvað við vitum lítið.
Í grunninn erum við listamenn, og jafnvel
allt mannkyn, stöðugt að fjalla um sömu
hlutina, um staðinn sem við erum á í ein-
hverju kosmísku stóru samhengi. Það hefur
alltaf verið áhugavert að sjá nýja fleti á
þesslags hugrenningum.
Ég fór snemma að velta þessu fyrir mér;
sem strákur í sjávarplássi fyrir norðan velti
ég sjóndeildarhringnum fyrir mér, hvað
hann er, og hugsaði um það hvar ég væri
staddur í heiminum. Ég er enn að velta
þessum eilífðarspurningum fyrir mér.“
Frekar eltast við fegurðina
Ekki er hægt að kveðja Kristin og Bogasal-
inn án þess að spyrja hann út í dómsmálið
sem annar listarmaður, Ásmundur Ásmunds-
son, höfðaði gegn honum, en hann kærði
Kristin fyrir meiðyrði. Kristinn hafði sigur á
báðum dómstigum og hristir höfuðið og er
ekki skemmt yfir að rifja þetta upp.
„Við skulum frekar eltast við fegurðina en
heimskuna. Látum þetta liggja.“
„Ég hef lengi sótt í þennan brunn, hann er djúpur og áhugaverður, enda erum við ekkert að hugsa um merkilegri hluti í dag en menn gerðu áður fyrr,“
segir Kristinn. Hann er hér í stjörnuskoðunarturni sínum, við verk þar sem tunglið og stórstreymi eru viðfangsefnið.
Morgunblaðið/Einar Falur