Morgunblaðið - 16.04.2015, Blaðsíða 10

10 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 2015
Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Þ
rjú verk eftir listakon-
una Gabríelu Friðriks-
dóttur prýða takmark-
að upplag innkaupa-
poka úr bómull sem
Dísa Anderiman, tölvufræðingur og
frístundabóndi, átti hugmyndina að
og lét sauma fyrir sig í Bretlandi.
„Við notum listina til að bæta
og fegra umhverfið. Pokarnir verða
sannkölluð bæjar- og borgarprýði,“
segir Dísa. Gabríela tekur í sama
streng og segir skemmtilega til-
breytingu fyrir þá sem hafa áhuga
á listum að kaupa listaverk til að
ganga með frekar en að hengja
upp á vegg.
Það er þó ekki einungis vegna
óbærilegs ljótleika plastpokanna
sem margir nota daglega undir
innkaupin að Dísa og Gabríela
hönnuðu í sameiningu og létu
framleiða fyrir sig fyrrnefnda bóm-
ullarpoka, listpoka eins og þær
kalla þá. „Með framtakinu viljum
við taka þátt í að vernda jörðina
með listrænum hætti og gera fólki
kleift að sýna stuðning sinn við
umhverfisverndarsjónarmið,“ segir
Dísa.
Plast í matarkistunni
Plastpokar hafa lengi verið
þyrnir í augum hennar. Fyrir
tveimur árum stofnaði hún vefsíð-
una plastpokalaus.com ásamt fleira
áhugafólki um umhverfismál sem
birti þar opið bréf til Íslendinga
um að nota ekki plastpoka á laug-
ardögum. Tiltækið átti rætur að
rekja til niðurstaðna könnunnar
sem hún gerði og leiddu í ljós að
Íslendingar notuðu 50 milljónir
burðarplastpoka (annað umbúða-
plast var ekki talið með) árið 2013;
plastpoka sem hvorki brotna niður
né eyðast í náttúrunni.
„Þeir molna á afar löngum
tíma í smáar einingar sem verða að
plastryki sem endar í sjónum og
blandast fæðu fugla og fiska. Og
kemst þar af leiðandi í matarkist-
una okkar,“ segir Dísa, sem árum
saman hefur talað fyrir notkun tau-
poka í stað plastpoka. Og raunar
ýmsu öðru sem lýtur að umhverf-
isvernd ef því er að skipta. Hún
hefur í hyggju er fram líða stundir
að biðja fleiri listamenn að fá henni
listaverk sín til afnota á taupoka.
Listpokar í tak-
mörkuðu upplagi
Animalia 2014.
Melancholie’s first visit 2002. The Dust Collector 2008.
Barátta Dísu Anderiman gegn notkun plastpoka tók á sig listrænan blæ þegar
hún fékk listakonuna og vinkonu sína, Gabríelu Friðriksdóttur, til að mynd-
skreyta fyrir sig fjölnota innkaupapoka úr lífrænu bómullarefni.
Hljóðasmiðja Lubba er nýtt kennslu-
efni sem snýr að hljóðavitund og
málörvun barna eftir talmeinafræð-
ingana dr. Þóru Másdóttur og Eyrúnu
Ísfold Gísladóttur. Kennsluefnið
samanstendur af fjórum öskjum með
margs konar verkefnum auk 80
síðna handbókar um hugmynda-
fræðilegan grunn og notkunarmögu-
leika. Árið 2009 sendu þær frá sér
bókina Lubbi finnur málbein þar sem
íslensku málhljóðin eru í brennidepli.
Bókin var valin besta fræðibókin fyr-
ir börn 2010 og er hugsuð til málörv-
unar og hljóðanáms fyrir 2ja til 7 ára
börn.
Hljóðasmiðja Lubba hentar enn
breiðari aldurshópi, frá mjög ungum
börnum í formi snemmtækrar íhlut-
unar til nemenda á eldri stigum
grunnskóla sem glíma við lestrar- og
stafsetningarvanda. Hljóðanám
barna er sem fyrr í öndvegi en aukin
áhersla er lögð á styrkingu hljóð-
kerfis- og hljóðavitundar. Í Hljóð-
asmiðju Lubba er umfjöllun tekin
lengra og er henni skipt upp í fjórar
undirsmiðjur; 1, 2, 3 og 4. Í fyrstu
smiðjunni er fjallað um táknrænar
hreyfingar fyrir hvert málhljóð sem
byggja á hugmyndafræðilegri nálgun
höfunda sem þær nefna „hljóðanám
í þrívídd“, í annarri einingunni eru
örsögur og verkefni sem styðja við
hljóða- og hljóðkerfisvitund, þriðja
einingin inniheldur hljóðstöðumyndir
og lýsingu á myndun hljóðanna og
sú fjórða hefur að geyma vinnuborð
Lubba ásamt málbeinum og hringj-
um sem smella má niður í vinnu-
borðið og raða saman á ýmsa lund
til að æfa hljóðtengingu.
Verkefnin byggjast á áralöngum
rannsóknum og samstarfi þeirra
Þóru og Eyrúnar. Í tengslum við
doktorsritgerð sína gerði Þóra um-
fangsmiklar rannsóknir á hljóðþróun
íslenskra barna og Eyrún var braut-
ryðjandi í notkun Tákna með talin
hér á landi. Hún þróaði aðferðina
áfram á þann veg að laða megi fram
meiri hljóðmyndun og skýrari fram-
burð með táknrænum hreyfingum.
Með því að samþætta sjón- heyrnar-
og hreyfi-/snertiskyn eru hljóðin
gerð sýnileg og áþreifanleg. Lubbi er
hugarsmíð beggja höfunda og segja
þær börn sýna honum mikinn áhuga.
T.d. sé auðvelt að ná athygli þeirra
þegar Lubbavísurnar eru sungnar og
Lubbatáknin útfærð samhliða. Í
Hljóðasmiðju Lubba þurfa börnin að
leysa ýmsar þrautir sem miða að því
að auka orðaforða, bæta framburð,
og stíga fyrstu skrefin í lestri og rit-
un. Um er að ræða lestur og ritun á
grunni hljóðanáms.
Til að gera verkefnið að veruleika
fengu þær ýmsa í lið með sér, t.d
Freydísi Kristjánsdóttur til að teikna
Lubba samkvæmt hugmyndum sín-
um og Þórarin Eldjárn til að semja
Lubbavísurnar, sem Skólakór Kárs-
ness syngur á mynddiski með bók-
inni. Til að fagna útgáfunni verður
efnt til útgáfuteitis í kvöld í búð For-
lagsins við Fiskislóð kl. 16 til 18.
Vefsíðan www.lubbi.is
Morgunblaðið/Kristinn
Talmeinafræðingar Eyrún Ísfold Gísladóttir og dr. Þóra Másdóttir.
Lubbi fer nýjar leiðir í
hljóðanámi, lestri og ritun
Fjarðarkaup
Gildir 16. - 18. apr verð nú áður mælie. verð
Svínakótilettur úr kjötborði ............................... 1.098 1.598 1.098 kr. kg
Lambaprime úr kjötborði.................................. 3.098 3.640 3.098 kr. kg
Ali grísabógur pakkaður ................................... 598 898 598 kr. kg
Fjallalambs lambahryggur frosinn ..................... 1.798 1.998 1.798 kr. kg
Fjallalambs hangiframpartur í bitum ................. 998 1.349 998 kr. kg
Prins póló kassi 28x50 g.................................. 1.198 2.998 71 kr. stk.
Froosh smoothie 250 ml.................................. 298 338 298 kr. stk.
Popcorners heilsusnakk ................................... 298 332 298 kr. stk.
Pampers bleyjur Jumbo kassi+kaupauki............ 2.498 0 2.498 kr. pk.
Kellogǵs Frozen ............................................... 658 0 658 kr. stk.
Helgartilboð
Þjóðleikur 2014-2015 fer nú fram í
fjórða sinn og hafa á þriðja tug leik-
hópa ungs fólks hvaðanæva af land-
inu skráð sig til þátttöku.
Leikskáldin Bergur Ebbi Bene-
diktsson og Björk Jakobsdóttir, sem
voru ráðin til að skrifa leikrit fyrir
hátíðina, skiluðu handritum í lok árs
2014. Verk Bergs ber titilinn
Hlauptu, týnstu! og Bjarkar Útskrift-
arferðin. Bæði verkin voru skrifuð
með leikara á aldrinum 13-20 ára í
huga.
Leikhópar um allt land hafa valið
sér annað þessara verka til upp-
setningar og æft stíft frá áramótum
auk þess sem boðið var upp á nám-
skeið og unnið að uppfærslum sýn-
inga í heimabyggð.
Lokahátíð Þjóðleiks á Austurlandi
verður haldin í Sláturhúsinu í Menn-
ingarmiðstöð Fljótsdalshéraðs
föstudaginn 17. apríl og laugardag-
inn 18. apríl. Uppfærslurnar verða
níu en þó alls 18 sýningar því hver
hópur sýnir tvisvar. Hægt er að
kaupa armband sem gildir á allar
sýningarnar.
Níu uppfærslur á glænýjum íslenskum leikverkum
Lokahátíð
Þjóðleiks á
Austurlandi
BjörkBergur Ebbi
Skannaðu kóðann
til að lesa
Askalind 3 • 201 Kópavogur • Sími: 562 1500 • friform.is
Opið:Mán. - föst. kl. 09-18
Laugardaga kl. 11-15
INNRÉTTINGAR
DANSKAR
Í ÖLLHERBERGIHEIMILISINS
FJÖLBREYTTÚRVALAFHURÐUM,
FRAMHLIÐUM,KLÆÐNINGUMOGEININGUM,
GEFAÞÉR ENDALAUSAMÖGULEIKAÁ
AÐSETJASAMANÞITTEIGIÐRÝMI.
STERKAR OG GLÆSILEGAR