Morgunblaðið - 16.04.2015, Blaðsíða 19

FRÉTTIR 19Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 2015
Innihurðir
í öllum stærðum
og gerðum!
Trésmiðja GKS ehf, Funahöfða 19, sími 577 1600, gks@gks.is, gks.is
Gæði - Kunnátta - Sveigjanleiki
Lei
tið
tilb
oða
hjá
fag
mö
nnu
m o
kka
r
• Hvítar innihurðir
• Spónlagðar innihurðir
• Eldvarnarhurðir
• Hljóðvistarhurðir
• Hótelhurðir
• Rennihurðir
• Með og án gerefta
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Niðurstöður úr togararalli benda til
að ástand helstu botnfiska sé gott og
að bæði þorskárgangur og ýsuár-
gangur 2014 séu stórir. Stofnvísitala
þorsks mældist sú hæsta frá upphafi
rannsóknanna árið 1985 og er nú
tvöfalt hærri en árin 2002-2008, en
svipuð og hún var 2012. „Fyrsta mat
á 2014-árgangi þorsks bendir til að
hann sé meðal stærstu árganga frá
1985, svipaður og árgangar 2008,
2009 og 2011,“ segir m.a. um þorsk-
inn í frétt frá Hafrannsóknastofnun.
Um ýsuna segir að lengdardreif-
ing og aldursgreiningar bendi til að
árgangurinn frá 2014 sé stór eftir
röð sex lítilla áranga. Ýsan veiddist á
landgrunninu allt í kringum land, en
meira fékkst af ýsu fyrir norðan land
en sunnan. Árin 1985-1999 fékkst
alltaf mun meira af ýsu við sunnan-
vert landið, en þessi breyting hefur
átt sér stað undanfarinn áratug.
Tillögur um aflamark í júní
Stofnmæling botnfiska á Íslands-
miðum, öðru nafni marsrall eða tog-
ararall, fór nú fram í 31. sinn 25.
febrúar til 22. mars. Niðurstöður eru
mikilvægur þáttur árlegrar úttektar
Hafrannsóknastofnunar á ástandi
nytjastofna við landið. Lokaúttekt á
niðurstöðum og tillögur um afla-
mark fyrir næsta fiskveiðiár verða
kynntar í fyrri hluta júní.
Fjögur skip tóku þátt í verkefn-
inu; rannsóknaskipin Árni Frið-
riksson og Bjarni Sæmundsson og
togararnir Bjartur NK og Ljósafell
SU. Togað var með botnvörpu á
tæplega 600 stöðvum allt í kringum
landið. Helstu markmið rallsins eru
að fylgjast með breytingum á stærð,
útbreiðslu og líffræðilegu ástandi
botnlægra fiskistofna auk breytinga
á hitastigi sjávar á landgrunninu.
Útbreiðsla þorsks var meiri en í
mörgum fyrri stofnmælingum í
mars og góður afli fékkst á stöðvum
allt í kringum landið. Hækkun stofn-
vísitölu þorsks má einkum rekja til
aukins magns af stórum þorski. Í ár
var vísitala allra lengdarflokka
stærri en 60 cm yfir meðaltali tíma-
bilsins, en minna mældist af 50-60
cm þorski, sem rekja má til lélegs
árgangs frá 2010.
Meðalþyngd 5 ára þorsks og eldri
hefur farið vaxandi undanfarin ár og
er nú yfir meðaltali rannsóknatím-
ans, en meðalþyngd 3 og 4 ára
þorsks er hins vegar nokkuð undir
meðaltali. Magn fæðu í þorski var
minna en árin 2010-2014. Loðnan
var langmikilvægasta bráð þorsks-
ins eins og ávallt á þessum árstíma.
Af annarri fæðu má helst nefna síld,
kolmunna, ísrækju og ýmsar teg-
undir fiska.
Stór ýsuárgangur
eftir röð sex lítilla
Stofnvísitala ýsu hækkaði veru-
lega 2002-2006 í kjölfar góðrar nýlið-
unar, en fór ört lækkandi næstu
fjögur árin þar á eftir. Vísitalan í ár
er svipuð því sem verið hefur í mars-
ralli frá 2010. Lengdardreifing ýs-
unnar sýnir að ýsa minni en 58 cm er
undir meðaltali í fjölda, en stærri
ýsa er yfir meðaltali. Lengdardreif-
ing og aldursgreiningar benda til að
árgangurinn frá 2014 sé stór eftir
röð sex lítilla áranga.
Meðalþyngd ýsu yngri en sjö ára
hefur farið vaxandi undanfarin þrjú
ár og er nú yfir meðaltali rann-
sóknatímans. Hins vegar er með-
alþyngd átta ára ýsu og eldri enn
undir meðallagi. Mælt magn fæðu í
ýsumögum var svipað og undanfarin
ár og var loðna rúmlega helmingur
fæðunnar. Af annarri fæðu má helst
nefna slöngustjörnur og bursta-
orma, en minna var af ljósátu en áð-
ur líkt og í þorski.
Meðal stærstu árganga þorsks
 Stofnvísitala þorsks sú hæsta frá upphafi rannsóknanna árið 1985  Aukið magn af stórum þorski
 Bæði þorsk- og ýsuárgangur 2014 stórir  Meira fékkst af ýsu fyrir norðan land en sunnan
Stofnvísitala þorsks
Mælingar í marsralli 1985-2015 og haustralli 1996-2014. Skyggða svæðið sýnir staðalfrávik í mati á vísitölum.
Stofnvísitala
(þyngd)
1985 1990 1995 2000 2005 2010 2015
800
600
400
200
0
Heimild: Hafró
Marsrall Haustrall
„Það eru frá-
bær tíðindi að
sterkir árgang-
ar séu á leiðinni
og í samræmi
við væntingar
okkar,“ segir
Jóhann Sigur-
jónsson, for-
stjóri Hafrann-
sóknastofnunar, um niðurstöður
mælinga á þorski í togararalli.
Hann segir að síðasta haust hafi
verið vísbendingar um að góður
árgangur þorsks gæti verið í far-
vatninu og nú virðist það hafa
verið staðfest.
„Það er langhlaup að byggja
þorskstofninn upp og forsendur
eru meðal annars vægari sókn
þannig að fiskurinn fái að
stækka og bæta við sig þyngd.
Við höfum sagt að fyrr en fleiri
sterkir árgangar bætist við
stofninn verði ekki hægt að auka
veiðarnar verulega. Stór hrygn-
ingarfiskur er talinn auka líkur á
góðum árgöngum og nú er
árangur að nást í þeim efnum.
2014-árgangurinn virðist vera
mjög sterkur sem er frábært og
sýnir að virkilegur árangur er að
nást,“ segir Jóhann.
Virkilegur ár-
angur að nást
LANGHLAUP AÐ BYGGJA
ÞORSKSTOFNINN UPP
Jóhann
Sigurjónsson
Útbreiðsla ýsu í marsralli
Heimild: Hafró
Vísitala gullkarfa í marsralli hefur
farið hækkandi eftir 2008 og mæl-
ingar síðustu sex ára hafa verið þær
hæstu frá 1985, að því er segir í frétt
Hafrannsóknastofnunar. Lítið hefur
hins vegar fengist undanfarin ár af
smákarfa undir 30 cm.
Stofnvísitala steinbíts var í lág-
marki árið 2010 en hefur síðan farið
hægt vaxandi. Lítið fékkst af 20-60
cm steinbít miðað við fyrri ár, en
magn steinbíts stærri en 65 cm var
hins vegar yfir meðallagi.
Vísitala lúðu í stofnmælingunni
lækkaði hratt 1986-1990 og hefur
haldist lág síðan. Vísitalan í ár
hækkaði frá fyrra ári og er nú svipuð
og árin 2002-2007.
Stofnvísitala skarkola var svipuð
og verið hefur undanfarinn áratug,
eftir að hafa mælst í lágmarki á ár-
unum 1997-2002. Vísitalan nú er um
þriðjungur þess sem hún var að
meðaltali fyrstu fjögur ár mælingar-
innar.
Stofnvísitala ufsa breyttist lítið
frá fyrra ári og er nú svipuð og að
meðaltali undanfarinn áratug. Um
ufsann segir að taka þurfi vísitölum
ufsa með þeim fyrirvara að þær ráð-
ist oft af miklum afla í stökum togum
og staðalfrávik mælinganna séu þá
há. Ekkert stórt ufsahal fékkst í ár.
Vísitala löngu hækkaði 2003-2007
eftir að hafa verið í lágmarki áratug-
inn þar á undan. Stofnvísitalan 2015
er sú þriðja hæsta frá 1985, en lítið
mældist af löngu undir 40 cm.
Vísitala keilu hefur haldist há frá
árinu 2004, líkt og var 1985-1992.
Svipað magn fékkst af skötusel og
undanfarin þrjú ár, minna en árin
2005-2011, en mun meira en fyrstu
tvo áratugi stofnmælingarinnar.
Háar vísitölur gull-
karfa, löngu og keilu
Hitastig sjávar við botn mældist
að meðaltali hátt líkt og undan-
farin ár, en þó um einni gráðu
lægra en í stofnmælingunni
2013. Í hlýsjónum við sunnan-
og suðvestanvert landið var
hitastig við botn í lægri kant-
inum miðað við árin 2003-2014.
Við Vestfirði var hitastig svip-
að og í fyrra, en lægra en fjögur
ár þar á undan. Við norðan- og
norðaustanvert landið var botn-
hiti nærri meðallagi hlýju ár-
anna frá 1996.
Heldur
kaldara
HITASTIG SJÁVAR