Fréttablaðið - 09.07.2015, Blaðsíða 21

FIMMTUDAGUR 9. júlí 2015 | SKOÐUN | 21
Það var einhver jólin laust eftir
1950 að jólaskreyting á heim-
ili foreldra minna fuðraði upp
og stóð skyndilega í björtu báli.
Hannibal Valdimarsson, félagi
föður míns í Alþýðuflokknum,
var meðal gesta, þreif brenn-
andi skreytinguna upp af
borði og bar hana út úr hús-
inu. Móðir mín taldi að trúlega
hefði Hannibal með snarræði
sínu forðað húsinu frá því að
brenna til kaldra kola. Þegar
ég sagði Ólafi Hannibalssyni
félaga mínum þessa sögu hálfri
öld síðar sagði hann: Bærinn
brann ofan af fjölskyldu Hanni-
bals þegar Hannibal var ungur
drengur.
Frelsi fjölmiðla
Ég kynntist Ólafi Hannibals-
syni ekki að ráði fyrr en í Þjóð-
arhreyfingunni sem Ólafur
stofnaði ásamt öðrum 2004 og
var talsmaður fyrir. Þá stóðu
harðar deilur um tilraun ríkis-
stjórnar Sjálfstæðisflokks og
Framsóknarflokks til að koma
illræmdum fjölmiðlalögum
gegnum Alþingi. Lögunum var
bersýnilega stefnt gegn Stöð 2
og Fréttablaðinu og ætlað að
tryggja RÚV og Morgunblaðinu
og þá um leið Sjálfstæðisflokkn-
um ráðandi stöðu í innlendri
fjölmiðlun. Ólafur, sem var fv.
varaþingmaður Sjálfstæðis-
flokksins, barðist af hörku gegn
frumvarpinu á vettvangi Þjóð-
arhreyfingarinnar og einnig á
leiðarasíðu Fréttablaðsins þar
sem hann birti fjölbreytta pistla
sína á laugardögum og einnig
í mörgum beittum greinum í
Morgunblaðinu. Lesendur Ólafs
nutu þess að hann var ekki bara
þrautreyndur blaðamaður, rit-
stjóri og rithöfundur, heldur var
hann með afbrigðum vel að sér
um stjórnmál og sögu og eftir
því fundvís á fyrirmyndir, rök
og hliðstæður. Hann setti aðför
ríkisstjórnarinnar að frelsi fjöl-
miðla í samhengi við reynsluna
utan úr heimi og rakti hvern-
ig áþekkum árásum þar hefði
verið hrundið. Ályktunarorð
Ólafs í einni af greinum hans
um málið voru þessi: „Það á
ekki að vera hægt hér fremur
en í Bandaríkjunum að setja lög
á fölskum forsendum, sem bein-
ast að því að knésetja einhver
fyrirtæki bara af því að stjórn-
völd telja þau sér fjandsamleg.“
Þjóðarhreyfingin
Fjölmiðlamálinu lauk með
fullum sigri sjónarmiða Ólafs
Hannibalssonar þegar forseti
Íslands beitti málskotsrétti
sínum skv. stjórnarskránni til
að synja lögunum staðfestingar
2004 og ríkisstjórnin kaus að
brjóta stjórnarskrána frekar en
að halda þjóðaratkvæðagreiðslu
um málið. Að loknum sigri ein-
setti Þjóðarhreyfingin sér undir
forustu Ólafs að vinna áfram
að virkara lýðræði á Íslandi
með því m.a. „að koma á fram-
færi viðhorfum almennings til
stjórnarskrármálefna, sem mik-
ill samhugur er um meðal þjóð-
arinnar, en eiga ekki alltaf upp
á pallborðið hjá ósveigjanlegu
ríkisvaldi“ og „berjast fyrir
rétti þjóðarinnar til þess að
njóta áfram þess málskotsrétt-
ar, sem þjóðkjörinn forseti fer
með samkvæmt 26. gr. stjórnar-
skrárinnar“, eins og segir í yfir-
lýsingu Þjóðarhreyfingarinnar
frá 2005.
Í yfirlýsingunni segir enn
fremur: „Auk þessara grund-
vallaratriða mun hreyfing-
in vinna að fleiri málum í
tengslum við endurskoðun
stjórnarskrárinnar. … (1) Mikil-
vægt er að undirbúa löggjöf um
þjóðaratkvæðagreiðslur til þess
að efla beint lýðræði. (2) Brýnt
er að tryggja sem best skip-
un æðstu embættismanna og
dómara án óeðlilegra pólitískra
afskipta til þess að auka traust
almennings á hornsteinum lýð-
ræðis í landinu. Breytingar á
stjórnarskránni skal bera undir
kjósendur í sérstakri þjóðar-
atkvæðagreiðslu, þar sem ein-
göngu stjórnarskrármálið er á
dagskrá.“ Öll þessi atriði er að
finna í nýju stjórnarskránni sem
2/3 hlutar kjósenda samþykktu í
þjóðaratkvæðagreiðslunni 2012.
Það kom í hlut Guðrúnar Péturs-
dóttur lífeðlisfræðings, eigin-
konu Ólafs, að stýra stjórnlaga-
nefndinni sem lagði grunninn
að nýju stjórnarskránni. Henni
fórst verkið afar vel úr hendi að
allra dómi sem til þekkja.
Óli bróðir
Ólafur Hannibalsson markaði
djúp spor. Þegar ég kom einu
sinni sem oftar upptendraður
heim af fundi hans og félaga
okkar í Þjóðarhreyfingunni
var sagt við mig: Hvað eruð þið
Hannibalssynir að bralla núna?
Eftir það kallaði ég Ólaf Hanni-
balsson helzt ekki annað en Óla
bróður. Hann svaraði í sömu
mynt og við hlógum.
Ólafur
Hannibalsson
Í DAG
Þorvaldur
Gylfason
hagfræðiprófessor
Lesendur Ólafs nutu
þess að hann var ekki
bara þrautreyndur blaða-
maður, ritstjóri og rithöf-
undur, heldur var hann með
afbrigðum vel að sér um
stjórnmál og sögu og eftir
því fundvís á fyrirmyndir, rök
og hliðstæður.
REIKNAÐU
DÆMIÐ
á 365.is
365.is Sími 1817
Yrði það ekki þjóðþrifaráð?
Sá sem hér heldur á penna
hefur þó nokkrum sinnum
reifað þessi mál í fjölmiðl-
um. Ég hef t.a.m. stungið
upp á því að þingmönnum
yrði fækkað um tuttugu,
ef ekki meira. Auðsætt
er að það yrði ekki fram-
kvæmanlegt nema með
meiriháttar byltingu allr-
ar íslensku þjóðarinnar.
Engum núverandi þing-
manni væri treystandi til
þess að eiga frumkvæði í slíkri
meiriháttar umbyltingu í skipan
Alþingis. Eins og ég hef sagt áður
yrði hann úthrópaður ef ekki alveg
útskúfaður af öllum starfsfélögum
sínum. Slíkt og annað eins myndi
jafngilda algjörri pólitískri sjálfs-
tortímingu, þess vegna væri það
alveg óhjákvæmilegt að leita til
annarra stórhuga og kjarkmikilla
Íslendinga sem vita hvað þjóðinni
er fyrir bestu og þeir hugsjóna-
menn eru til meðal okkar. Ekki
trúi ég öðru.
Ástæðan fyrir því að ég geri
þetta enn einu sinni að umræðu-
efni er einfaldlega sú að ég hef
aflað mér nýrra og sérlega gagn-
legra upplýsinga varðandi utan-
ríkisþjónustuna okkar og sér í
lagi þann óhemju kostnað sem hún
steypir okkur í. Hefur þú, lesandi
góður, nokkra hugmynd um hver
er raunverulegur fjöldi íslenskra
sendiráða hjá erlendum þjóðum?
Þau eru hvorki meira en tuttugu
og tvö og í ofanálag eru níu manns
sem gegna sendiherrastörfum, en
eru hins vegar búsettir hér á landi.
Ótrúlegt, en satt.
Fínt fólk
Og hvað haldið þið að
þeir fái í mánaðarlaun?
Hvorki meira né minna
en rúmar 715.000 krónur
og hvarflar víst aldrei að
þessu fína fólki að fara í
verkfall. Ekki má heldur
gleyma sendifulltrúun-
um og öðru aðstoðarfólki
sem vinnur í sendiráðum
erlendis. Sendiherraemb-
ættin eru nú sem sagt
þrjátíu og eitt talsins.
Mætti ekki beita niðurskurðar-
hnífnum á þetta óheyrilega bákn
eða með öðrum orðum sagt fækka
sendiherrum t.d. um fimmtán?
Í beinu framhaldi af þessu
sakar ekki að geta þess enn einu
sinni að fyrrverandi þingmenn
hafa einlægt verið látnir sitja
fyrir öðrum í sambandi við emb-
ættisveitingar til sendiherra.
Þessi ósiður hefur því miður við-
gengist alltof lengi. Auðsætt er að
Alþingi sér um sína menn!
Sjá ekki allir raunsannir menn
að ef draumurinn minn um þess-
ar tvennar fækkanir myndi ræt-
ast, hvílíkt fé myndi þá sparast,
sem hægt væri að verja til ákaf-
lega brýnna mála eins og t.d. til
heilbrigðisþjónustunnar um allt
land, víðtækrar vegagerðar líka
um allt landið, bráðnauðsynlegra
umbóta á öllum ferðamannastöð-
um. Vel á minnst hvert fara allir
þeir peningar sem ríkið hirðir af
erlendum ferðamönnum? Um það
spurði Óli Björn Kárason pistla-
höfundur í Mbl. nýlega.
Mér finnst það liggja í augum
uppi að Sjálfstæðisflokkurinn
vilji helst einkavæða heilbrigðis-
þjónustuna að bandarískri fyr-
irmynd. Nú að lokum, lesandi
góður, ein spurning.
Hvernig kemur þér Kristján
Þór Júlíusson heilbrigðisráðherra
fyrir sjónir, sitjandi á Alþingi við
hliðina á Bjarna Benediktssyni
fjármálaráðherra? Það hef ég
vitanlega enga hugmynd um, en
sjálfum finnst mér hann vera eins
og þægur hundur, liggur mér við
að segja. Er þetta kannski helst
til ótuktarlegt af mér og þó ekki.
Heimildir:
Utanríkisráðuneytið
Kjararáð
P.s. Ég hvet eða ráðlegg öllum
hugsandi Íslendingum, sem vilja
vera vel upplýstir, að lesa mánu-
dagspistla Guðmundar Andra
Thorssonar rithöfundar í Frétta-
blaðinu. Hann hefur undantekn-
ingarlaust eitthvað gagnlegt,
skemmtilegt, skynsamlegt og
menningarlegt til málanna að
leggja, sama hvort hann skrifar
um bókmenntir og listir, stjórn-
mál bæði innlend og erlend
o.s.frv.
Ekki brást honum bogalistin
eða réttara sagt pennalistin
þegar hann fjallaði um frammi-
stöðu Steingríms Ara Arason-
ar, forstjóra Sjúkratrygginga
Íslands, í Kastljósviðtali en hann
virðist vera frekar hlynntur
einkavæðingu heilbrigðisþjón-
ustu hér á landi.
Guðmundur Andri, þú ert á
réttri braut og hún gæti í raun
ekki verið réttari að mínu viti.
Fækkum alþingismönnunum
og sendiráðum og það talsvert
FJÁRMÁL
Halldór
Þorsteinsson
fv. skólastjóri
Málaskóla Halldórs
FLUGELDASÝNING
FM BELFAST
BALL MEÐ SÁLINNI HANS JÓNS MÍNS
OG INGÓ OG VEÐURGUÐUNUM
MIÐASALA Á DALURINN.IS
#DALURINN
KOMDU OG
UPPLIFÐU
SMELLTU ÞÉR Á
LAUGARDAGSPASSA
ÞJÓÐHÁTÍÐ
JÚNÍUS MEYVANT · AMABADAMA
NÝDÖNSK · JÓN JÓNSSON · MAUS
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
6
9
9
6
0
9
0
3
-1
2
-2
0
1
5
2
3
:0
0
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
3
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
2
4
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
7
5
7
-5
D
0
C
1
7
5
7
-5
B
D
0
1
7
5
7
-5
A
9
4
1
7
5
7
-5
9
5
8
2
8
0
X
4
0
0
8
A

F
B
0
5
6
s
_
8
_
7
_
2
0
1
5
C
M
Y
K