Dagblaðið Vísir - DV - 30.01.2009, Page 24

Seðlabanki Íslands hefur enn og aftur gefið út hughreystandi spá um þróun efnahagsmála á Íslandi. Hann spáir því að
verðbólgan fari í 2,5% eftir ár. Svo
heppilega vill til að það er einmitt
verðbólgumarkmið Seðlabankans.
Davíð Oddsson og félagar spá því sem
sagt að þeim muni takast ætlunar-
verk sitt, sem þeim hefur ekki tekist í
áraraðir.
Meira að segja Eurovision-söngvakeppnin er þróað-ari en íslensk efnahags-stjórnun. Enginn myndi
taka mark á því ef Friðrik Ómar og
Regína Ósk hefðu spáð fyrir um eigin
gengi í keppninni. Til þess eru óháðir
aðilar sem spá fyrir um niðurstöður
keppninnar og hafa enga persónulega
eða stofnanalega hagsmuni í því. En
við eigum að trúa því að Seðlabank-
inn spái rétt um árangur eigin verka.
Eðlilegri forspár má finna á heimasíðu
Lottó, lotto.is, þar sem tölfræðireikn-
ingar eru birtir um hversu líklegt sé að
talan 38 komi upp, eða að Liverpool
vinni Wigan Athletic.
Spá Seðlabankans um þróun verð-bólgu er svipuð og spá Arons
Pálma Ágústssonar
um eigin velgengni
í Idol-Stjörnuleit.
„Ég á eftir að vinna
þetta,“ sagði Aron
Pálmi áður en
hann
hóf þátttöku. „Að ári gæti verðbólga
verið komin niður í u.þ.b. 2½%,“ segir
orðrétt í nýjustu spá Seðlabankans.
Munurinn er sá að Aron Pálmi virtist
vera að grínast. Davíð og félagar eru
vonandi ekki að grínast, því velferð
þjóðarinnar veltur á þeirra aðgerðum.
„Tíminn líður hratt á gervihnattaöld,“
sagði Davíð reyndar sposkur á svip
þegar hann hækkaði stýrivextina um
sex prósent eftir að hafa lækkað þá um
þrjú og hálft prósent nokkrum dögum
áður. Kannski þetta sé bara spé.
Nú og hvernig ætli Seðla-bankinn spái fyrir um verð-bólguna? Jú, fyrst og fremst með því að spá fyrir um
árangur sinn í að viðhalda gengi krón-
unnar. Og hvernig getur hann það? Jú,
honum finnst ólíklegt að honum mis-
takist. „Hún mun því hjaðna hratt um
leið og krónan styrkist og gæti horfið
að mestu leyti á árinu,“ segir bankinn
um verðbólguna.
Seðlabankinn spáir líka fyrir um hversu háir stýrivextir hans verða. Í lok ársins 2007 spáði hann 4% stýrivöxtum á árinu
2009. Þá spáði hann því að verðbólga
myndi mest geta farið í 6%, en minnst
í 0% árið 2010. Nú í haust átti
verðbólgan að sigla þægilega
inn í 2,5% markmið Seðla-
bankans.
Árið 2004 spáði Seðlabankinn undraverðum eigin árangri.
„Með hækkun stýri-
vaxta sem kynnt var
hér að framan hefur
bankinn þegar tekið
skref í átt til þess að
verðbólga verði
minni en
felst
í spánni.“ Þá spáði bankinn því að
honum tækist að halda verðbólgunni
í 4%. Seðlabankinn spáir alltaf bestu
mögulegu niðurstöðu, enda væri
býsna furðulegt ef hann spáði fyrir um
eigin mistök.
En hver varð raunin? Seðla-bankanum mistókst. Þegar hann hækkaði stýrivexti flæddu peningar inn í íslenskt
efnahagslíf, vegna þess hve góðir
vextir fengust hérlendis í samanburði
við önnur lönd. Kaupþing Edge og
Icesave ollu fjármagnsflóði yfir landið,
gríðarlegri skuldsetningu og ógur-
legri verðbólgu. Seðlabankinn rústaði
íslenskt efnahagslíf. Og nú þegar við
megum alls ekki við því að meiri pen-
ingar fari úr landi vilja vitringarnir þrír
sem stjórna Seðlabankanum lækka
stýrivextina, sem myndi leiða til þess
að sparifjáreigendur hefðu enn minni
ástæðu til að halda peningunum hér.
Vitringarnir þrír þykjast vita betur en
hagfræðingar bankans, eins og þegar
Glitnir var þjóðnýttur. Þeir þykjast líka
vita betur en Alþjóðagjaldeyrissjóður-
inn. En svo vill til að tilkoma gjaldeyr-
issjóðsins í íslenskri efnahagsstjórnun
er staðfesting á vanhæfni bankans og
stjórnvalda.
Kannski er það bara óskamm-feilni, en gæti verið að það hefði borgað sig að hafa ein-hvers konar Þjóðhagsstofn-
un, sem væri óháð? Þannig að Seðla-
bankinn þyrfti ekki að spá fyrir um
eigin árangur, með augljós-
lega lélegum árangri?
Öðrum kosti væri
allt eins gott
að gera Aron
Pálma að
seðla-
banka-
stjóra.
föstudagur 30. janúar 200924 Umræða
Davíð og aron Pálmi
svarthöfði
spurningin
„Hver er eiginlega
þessi Grétar Mar?“
Grétar Mar
Jónsson,
þingmaður
frjálslynda
flokksins í
suðurkjördæmi,
sakar Einar Bárð-
arson,
aðstoðarmann
Kjartans Ólafssonar þingmanns, um
sýndarmennsku vegna þess að Einar
hefur afþakkað laun næstu mánuði.
Ertu mEð skíta-
móral yfir um-
mælum grétars?
sandkorn
n Flestir reikna með því að
komandi prófkjörsbarátta verði
með þeim sóðalegri frá upphafi
lýðveldis á Íslandi. Tekið er eftir
því að endalausar sögur berast
nú úr smiðju skrímsladeildar
Sjálfstæðis-
flokksins um
þá fram-
bjóðend-
ur. Sérstak-
lega virðist
stjórnend-
um deildar-
innar vera
uppsigað
við Þorgerði Katrínu Gunnars-
dóttur, varaformann Sjálfstæð-
isflokksins, og óhróðurinn um
hana streymir fram sem elfur.
Sjálf mun hún vera hin brattasta
og íhugar formannsframboð
eða að minnsta kosti að verja
vígi sitt sem varaformaður.
n Stóra spurningin innan Sjálf-
stæðisflokksins er sú hvort límið
í flokknum haldi eða klofningur
brjótist fram. Helstu fylgismenn
Davíðs Oddssonar, fráfarandi
seðlabankastjóra, mega ekki til
þess hugsa að Þorgerður Katr-
ín, sem ein hefur staðið uppi í
hári leiðtogans, verði formað-
ur. Aftur á móti mun hluti ná-
hirðarinnar geta sætt sig við að
Bjarni Benediktsson alþingis-
maður hreppi hnossið. Hann
gæti því verið maðurinn sem
sameinar stríðandi fylkingar.
n Umfjöllun Kastljóssins um
meint risalán KB-banka upp á
300 milljarða króna til Bretans
Robert Tchenguiz hefur fengið
blendin viðbrögð. Yfirlýsingar
hafa streymt fram um rang-
hermi og að málið standist ekki.
Athygli vekur að Kastljósið og
Fréttastofa RÚV láta nægja að
reifa mótmælin við sannleiks-
gildinu. Þórhallur Gunnarsson
og félagar segjast hvorki standa
við umfjöllunina né biðjast af-
sökunar á ranghermi. Frétta-
stofa RÚV hefur samkvæmt
mælingum mikið traust lands-
manna þótt það nái ekki sömu
hæðum og hjá Landsbankanum
fyrir hrun.
n Ríkisstjórn Jóhönnu Sigurð-
ardóttur mun fá óskabyr. Þjóðin
hefur tröllatrú á forsætisráð-
herranum verðandi og það mun
fleyta nýrri stjórn talsvert. Sú
hugmynd að gera Jóhönnu að
forsætisráðherra kom mörg-
um á óvart, enda talið að Össur
Skarphéðinsson
væri sjálfsagð-
ur í skarð
Ingibjargar
Sólrúnar
Gísladótt-
ur. Honum
var enda
boðið hlut-
verkið en af-
þakkaði það
af alræmdum
pólitískum
klókindum og
stakk upp á
Jóhönnu
í sinn
stað.
LyngháLs 5, 110 Reykjavík
Útgáfufélag: Útgáfufélagið Birtíngur ehf.
Stjórnarformaður: hreinn Loftsson
framkvæmdaStjóri: elín Ragnarsdóttir
ritStjórar:
jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
fréttaStjórar:
Brynjólfur Þór guðmundsson, brynjolfur@dv.is
og Þórarinn Þórarinsson, toti@dv.is
auglýSingaStjóri:
ásmundur helgason, asi@birtingur.is
dv á nEtinu: dv.is
aðalnúmEr: 512 7000, ritstjÓrn: 512 7010,
ásKriftarsími: 512 7080, auglýsingar: 515 70 50.
Umbrot: dv. Prentvinnsla: landsprent. Dreifing: árvakur.
dv áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu
formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
„Viðtal eftir
viðtal,
tölvupóst-
ur eftir
tölvupóst.“
n Heimir Karlsson útvarpsmað-
ur um þá gríðarlegu athygli sem þátturinn Í bítið
hefur fengið í Bretlandi eftir að hafa safnað
lopafatnaði fyrir kalda eldri borgara. – DV.
„Það var
skrúfað
fyrir allan
aðgang að
fjármagni.“
n Guðmundur Steingrímsson um að
einkavæðing bankanna hafi bitnað illa á
norðvesturkjördæmi. – DV.
„Það er auðvitað skrítið að
einn maður sé hengdur
fyrir eitthvað sem allir 30
starfsmenn lagnadeildar-
innar hafa vitað í tvö ár.“
n Ónafngreindur pípari sem segir Sigurð
Ragnarsson, forstjóra BYKO, hafa vitað af
bjórsmygli í fyrirtækinu.
„Mér finnst
þetta nú
vera dálítil
sýndar-
mennska.“
n Grétar Mar Jónsson um
að Einar Bárðarson ætli ekki að
þiggja laun sem aðstoðarmaður þingmanns fram
að kosningum. – DV.
„Þetta eru frábærir tímar
fyrir listina.“
n Sjónvarpsstjarnan Pacas sem opnar
myndlistarsýningu um helgina. – Fréttablaðið
Meðbyr Jóhönnu
Leiðari
Þjóðin virðist almennt fagna vænt-anlegri ríkisstjórn Samfylkingar og vinstri grænna einhuga, sama hvar í flokki menn standa. Á þeim tím-
um kreppu og svartsýni er fyrsta skrefið í átt-
ina að jafnvægi á ný fólgið í breyttu hugar-
ástandi. Undanfarnar vikur og mánuðir hafa
einkennst af bölsýni sem sprottið er af að-
gerðaleysi síðustu ríkisstjórnar og auðvitað
fjárhegskreppu sem skellur á næstum hverju
heimili og fyrirtæki í landinu. Við þessar að-
stæður er nauðsynlegt að einhver sólarglæta
nái að brjóta sér leið í gegnum sortann. Þar
liggur galdur Jóhönnu Sigurðardóttur, verð-
andi forsætisráðherra. Hún hefur alla sína
tíð sem stjórnmálamaður notið fádæma
hylli, sérstaklega hjá alþýðufólki. Hún hefur
yfir sér þá áru að vera laus við þá spillingu
og valdafíkn sem gegnsýrt hefur samfélag-
ið á mörgum undanförnum árum. Hún er
ekki aðili að samtryggingu valdablokkanna
á Íslandi. Fráleitt er að hún muni af annar-
legum ástæðum skipa vini sína eða hand-
bendi í embætti eins og lenska hefur ver-
ið hjá ákveðnum ráðherrum. En það mun
reyna á nýja ríkisstjórn á næstu vikum. Til að
snúa baki við vonarvölinni verður að sýna
ábyrgð í fjármálum. Jóhanna er sökuð
um að hafa verið útgjaldapólitíkus. Sem
forsætisráðherra verður hún að kveða
niður þá ímynd. Hún verður að taka
erfiðar ákvarðandir um gríðarlegan
niðurskurð og aðhald. Styrkur hennar
felst þá í því að hafa fólkið í landinu með
sér. En jafnframt er ljóst að ef hún held-
ur ekki rétt á spilunum hrynur goðsögn-
in um heilaga Jóhönnu. Í andrúmsloftinu
sem nú er meðal þjóðarinnar er örmjó lína
á milli vinsælda og óbeitar. Jóhanna verður
því að nýta sér meðbyrinn til þess að vinna
þau verk sem þurfa að koma til svo Ísland rísi
úr öskunni. Hreinsunarstarfið þarf að vera í
öndvegi þann tíma sem er til kosninga. Það
þarf að fjarlægja spillta, óhæfa embættis-
menn og huga að hag heimila og fyrirtækja
samhliða því að skera niður í ríkisrekstri.
Takist það mun stjórnarflokkunum farnast
vel í komandi kosningum.
rEynir traustason ritstjóri skrifar. Það þarf að fjarlægja spillta, óhæfa embættismenn.
bókstafLega