Læknablaðið - 01.09.2015, Blaðsíða 28

416 LÆKNAblaðið 2015/101
U M F J Ö l l U n O G G R E i n a R
Segja má um Örvar Gunnarsson sér-
fræðing í krabbameinslækningum að
hann sé staðfesting þess að nokkur við-
snúningur hafi átt sér stað á Landspítala
eftir að læknar gerðu nýjan kjarasamn-
ing um síðustu áramót. Örvar er einn
þeirra ungu sérfræðimenntuðu lækna
sem snúið hafa heim á síðustu mánuðum
eftir langt og strangt sérnám erlendis en
ein helsta röksemd lækna í kjarabaráttu
þeirra var að ungir sérfræðingar fengjust
ekki til að flytja heima vegna lakra kjara.
Spennandi og skemmtileg sérgrein
Örvar verður reyndar hálfvandræðalegur
þegar þetta ber á góma í samtali okkar og
segir að hann hafi alltaf ætlað sér að búa
og starfa á Íslandi. Hann útskrifaðist úr
læknadeild HÍ vorið 2005 og eftir kandí-
datsárið hóf hann nám í lyflæknisfræði við
lyflækningadeild Landspítala. Hann hélt
síðan til Bandaríkjanna í framhaldsnám
í almennum lyflækningum við Boston
University Medical Center og eftir þrjú ár
þar flutti hann sig yfir til Hospital of the
University of Pennsylvania og sérhæfði sig
í lyflækningum krabbameina í önnur þrjú
ár. Hann hóf síðan störf á krabbameins-
deild Landspítala í júní síðastliðnum.
Hann segist hafa hneigst smám saman til
að velja sérgreinina og krabbameinslækn-
ingar séu bæði spennandi og skemmtileg
grein.
„Sjúklingarnir eru sannarlega mjög
alvarlega veikir flestir en það er afskaplega
margt sem hægt er að gera fyrir þá og í
krabbameinslækningunum er ekki verið
að eyða tímanum í smámuni. Þetta eru
oftast alvarlegustu veikindin sem fólk
stendur frammi fyrir á lífsleiðinni og
það er afskaplega gefandi að hjálpa fólki
í gegnum þau eða að lífslokum, eftir því
hvernig sjúkdómurinn þróast. Hvert ein-
asta tilfelli er bæði gefandi og lærdómsríkt
og þetta er mjög skemmtileg vinna hversu
undarlega sem það kann að hljóma.“
Í sérnámi sínu lagði Örvar sérstaka
áherslu á meðferð krabbameina í þvag-
færum og segir deildina á háskólasjúkra-
húsinu í Fíladelfíu hafa hvatt til þess. „Ég
hafði þó alltaf í huga að ég væri á leiðinni
heim til Íslands eftir námið og því væri
kostur að hafa breiðari þekkingu. Það er
kannski einn mesti munurinn á því að
starfa hér heima og á stórri krabbameins-
deild á stóru háskólasjúkrahúsi í Banda-
ríkjunum. Þar eru sérfræðingar sem fást
einungis við eina tegund krabbameina en
hér verður maður að geta fengist við fleiri
tegundir og það er skemmtilegra en einnig
mun erfiðara. Það er einfaldlega erfiðara
að vera góður í mörgu en einhverju einu
afmörkuðu og ég finn það að ég á eftir
að læra svo óendanlega margt ennþá. Þá
kemur samstarfsfólkið sér vel sem hefur
mikla reynslu og alltaf hægt að leita til
með hvaðeina.”
Hér mætist besta þekking tveggja heimsálfa
Hann segir samanburðinn milli háskóla-
sjúkrahússins í Fíladelfíu og Landspítala
vera bæði ósanngjarnan og óraunhæfan.
„Landspítali er í rauninni mjög lítill spítali
í þeim samanburði og krabbameins-
deildin hér er engin undantekning frá
því. Það segir hins vegar ekkert um gæði
lækninganna og læknisfræðin sem hér er
stunduð stenst samanburð við það besta
hvar sem er í veröldinni og hér eru starf-
andi frábærlega vel menntaðir og vel þjálf-
aðir sérfræðingar. Einn helsti kosturinn
við íslenska sérfræðilækna er að þeir hafa
sótt menntun sína til bestu háskólasjúkra-
húsa í Evrópu og Bandaríkjunum og hér á
Landspítala skapast því mjög frjósamt um-
hverfi þar sem þekkingin mætist og bland-
ast. Það eru einnig sterkustu rökin fyrir
því að hringrásin megi ekki rofna, ungu
sérfræðingarnir verða að skila sér heim
svo nýjasta þekkingin sé ávallt til staðar í
bland við reynsluna og þekkinguna sem
fyrir er. Í mínum huga er þetta það sem
gerir það hvað eftirsóknarverðast að starfa
hér heima.“
Hann nefnir fleiri kosti við að starfa í
íslenska umhverfinu. „Hér þekkjast allir
og boðleiðir eru stuttar og óformlegar. Það
er einfalt og fljótlegt að bera sig upp við
kollegana og öll samskipti eru einfaldari
og þægilegri. Það er líka allt önnur tilvera
að vera starfandi læknir á stóru sjúkra-
húsi erlendis þar sem félagsleg tengsl
utan vinnu eru miklu grynnri og stopulli
heldur en hér heima. Ræturnar hér liggja
einfaldlega miklu dýpra. Ég fór út einn og
vildi ekki festa ráð mitt erlendis heldur
hafa frjálsar hendur með að flytja heim
aftur.“
Talið berst aftur að sérgreininni
krabbameinslækningum og Örvar segir
engan vafa í sínum huga um að þetta
sé ein mest spennandi greinin í læknis-
fræðinni í dag. „Það er gríðarlega mikið að
gerast varðandi ný lyf sem hafa verið að
koma fram á seinustu árum og eiga eftir
að hafa mikil áhrif. Þessi nýju lyf byggja
á því að beita ónæmiskerfi líkamans sjálfs
til að vinna á krabbameinsfrumum og
það eru bundnar miklar vonir við rann-
sóknir á þessu sviði og lyfin sem eiga eftir
að koma fram í viðbót við þau sem fyrir
eru. Nýju lyfin eru öflugri og valda minni
aukaverkunum en þó verða eldri lyfin sem
gefið hafa góða raun að sjálfsögðu notuð
áfram.“
Hann segir að breytingar á lífsstíl og
umhverfi hafi áhrif á þróun krabbameina
en það gerist þó mjög hægt og taki áratugi
að kortleggja slíkt. „Það er þó alveg ljóst
að með minnkandi reykingum dregur úr
nýgengi lungnakrabbameina en við erum
í rauninni að fást mest við þessar algeng-
ustu tegundir krabbameina í lungum,
brjóstum, ristli og blöðruhálskirtli. Það er
mjög erfitt að sjá fyrir hver þróunin verður
en skimun fyrir ákveðnum tegundum
krabbameina er tvímælalaust öflugasta
forvörnin og síðan að halda upp stöðugri
fræðslu um áhættuþætti eins og reykingar
Ræturnar hér liggja mun dýpra
- segir Örvar Gunnarsson sem sneri nýverið
heim eftir sex ára sérnám í Bandaríkjunum
■ ■ ■ Hávar Sigurjónsson