Dagblaðið Vísir - DV - 08.01.2010, Blaðsíða 17

Pétur Blöndal
„Hótanir og ofbeldi hafa
fylgt Icesave frá byrjun
hrunsins. Uppgjöf og
nauðung af hálfu Alþjóða-
gjaldeyrissjóðsins og
Evrópusambandsins hafa
fylgt þessu sömuleiðis...
Það er talað um frostavet-
ur og sá eini sem vill segja ríkisstjórnina
frá er hæstvirtur forsætisráðherra sem
hótar stöðugt að segja af sér. Hótanir og
ofbeldi fylgja Icesave sem sagt áfram.“
Ragnheiður E. Árnadóttir
„Við getum enn þá staðið
í lappirnar. Við getum enn
þá sýnt viðsemjendum
okkar að við getum staðið
saman á ögurstundu.
Fellum þennan samning.“
Ragnheiður Ríkarðsdóttir
„Ég hef aldrei, hæstvirtur
utanríkisráðherra, komið
mér hjá ábyrgð, ég geri
það ekki nú, ég ber
ábyrgð á því sem mér ber,
en á þessum samningum
ber ég ekki ábyrgð...“
Tryggvi Þór Herbertsson
„Mál þetta setur efnahagslegt sjálfstæði
þjóðarinnar í hættu og ógnar lífskjörum
á Íslandi um langan tíma. Undir-
liggjandi samningur er minnisvarði
um vankunnáttu og einfeldni og er
hlutaðeigandi til ævarandi
skammar. Ábyrgð þeirra
háttvirtra þingmanna sem
veita málinu brautargengi
er mikil...“
Unnur Brá Konráðsdóttir
„Þetta mál er nátengt Evrópusambands-
aðildarumsókninni sem
hér liggur inni af hálfu
þessarar ríkisstjórnar. Og
hafið þessi orð mín til
marks að spunameistarar
Samfylkingarinnar munu
þegar í stað að lokinni
þessari atkvæðagreiðslu
fara að planta því inn að nú verðum við
að ganga í ESB til að fá þessa skuldbind-
ingu fellda niður. Ég segi nei, nei, NEI.“
Birkir Jón Jónsson
„Ég veit að almenn-
ingur mun við næstu
alþingiskosningar ekki
treysta þessum tveimur
stjórnmálaflokkum til að
leiða sín mikilvægustu
mál til lykta. Við þurfum
að breyta þessu máli, við
þurfum að fara fram sem
ein heild og ræða við Breta og Hollend-
inga um að taka þessa samninga upp
að nýju.“
Eygló Harðardóttir
„Ég get ekki séð hvernig
við eigum að standa undir
þeim skuldbindingum
sem við höfum þegar
tekið á okkur þannig
að ég skil ekki hvernig í
ósköpunum við eigum að
geta bætt þessu við...“
Gunnar Bragi Sveinsson
„Ég verð að segja, frú
forseti, að í ljósi þess að
sjá það og vita hversu ná-
tengdur þessi samningur
er Evrópusambandinu og
þeirri kúgun sem kemur
frá því batteríi er þessi
atkvæðagreiðsla mjög
sérstök...“
Höskuldur Þórhallsson
„Það er eitt samt sem ég sé eftir og
það er að ég skyldi ekki hafa varað fólk
meira við hættunni af því að samþykkja
Icesave, varað þjóðina við því að nú
væri verið að leggja
skuldir einkafyrirtækis,
skuldir útrásarvíkinganna,
á komandi kynslóðir...
Það er sú ábyrgð sem
núverandi ríkisstjórn
verður að axla og það er
sorglegt að hugsa til þess
að sumir þingmenn taka
afstöðu eingöngu út frá því að þetta
mál er nátengt Evrópusambandsaðild.“
Sigmundur Davíð Gunnlaugsson
„En vonbrigðin eru þeim
mun meiri með Vinstri
hreyfinguna – grænt
framboð. Ég átti ekki von
á þessu af þeim flokki.
Ég er hreinlega farinn að
velta því fyrir mér eftir að
hafa fylgst með þessari
ríkisstjórn til hvers sá
flokkur eiginlega er. Hann hefur svikið
allt sem hann lofaði.“
Sigurður Ingi Jóhannsson
„Ég bið þingheim um að
hlusta í fimm sekúndur.
Hér úti er þjóðin byrjuð
að greiða atkvæði með
fótunum. Það er ríkis-
stjórninni til háborinnar
skammar hvernig hún
hefur staðið að þessu og
sundrað þjóðinni.“
Siv Friðleifsdóttir
„Það er mín skoðun að
lokinni þessari umræðu
að bæði stjórnarliðar og
stjórnarandstæðingar hafi
verið að gera sitt besta.
Þótt okkur greini á hafa
báðir þessir hópar verið
að gera það sem þeir telja
réttast.“
Vigdís Hauksdóttir
„Í kvöld gengur vinstri
norræna velferðarstjórn-
in fram með frumvarp
sem leggur himinháar
skuldir einkaaðila á
komandi kynslóðir að
uppskrift Alþjóðagjald-
eyrissjóðsins... Ég hafna
fjárkúgunum og ofbeldi
Breta og Hollendinga. Ég hafna þessum
þrælasamningum.“
FRÉTTIR 8. janúar 2010 FÖSTUDAGUR 17
Bjarni Benediktsson: „Það er mikill misskilning-
ur hjá hæstvirtum þingmönnum stjórnarflokk-
anna að þeir geti ekki borið ábyrgð á þessu máli
og líka sent það til þjóðarinnar. Í því liggur mikill
misskilningur.“
Á aðeins örfáum dögum virðist hafa
orðið umtalsverður viðsnúningur í
Icesave-málinu, rétt eins og niður-
stöður nýrrar Capacent-Gallupkönn-
unar sýna. Þeim hefur fjölgað ört sem
ekki eru fylgjandi synjun forsetans.
Það er að minnsta kosti mat Stein-
gríms J. Sigfússonar fjármálaráðherra
sem ræðir nú við starfsbræður sína
á Norðurlöndum í því augnamiði að
útskýra málstað Íslendinga í Icesave-
deilunni. Hann er gramur stjórnar-
andstæðingum sem hann sakar um
að leika tveimur skjöldum í málinu
með skaðvænlegum áhrifum gagn-
vart erlendum þjóðum:
„Nú heyrist mér að fleiri og fleiri
séu farnir að tala um það að þeir hafi
aldrei verið að tala um annað en að
við ætlum að borga og að við ætl-
um að standa við okkar skuldbind-
ingar og ég fagna því. Það er kom-
inn tími á að þeir sem þannig tala,
en tala um leið gegn þessum samn-
ingum, að þeir útskýri hvað þeir eigi
við. Eru þeir að tala um að við eigum
að borga lágmarkstrygginguna upp
á 20.887 evrur? Gott, þá liggur það
fyrir. Og þá er þetta bara spurning-
in um hvernig. Þannig að nú mæli
ég með því að fjölmiðlar og aðrir fari
að spyrja stjórnarandstöðuna, InDe-
fence-menn og fleiri: „Hvað eigið þið
við þegar þið segið að við eigum ekki
að hlaupast frá okkar skuldbinding-
um? Þegar þið segið að við ætlum að
borga en bara ekki svona?“
Hvað vilja framsóknarmenn?
Stjórnarandstaðan hefur haldið sig
til hlés gagnvart ríkisstjórninni eft-
ir að Ólafur Ragnar Grímsson for-
seti varð við óskum um að synja nýju
Ice save-lögunum staðfestingar. Sig-
mundur Davíð Gunnlaugsson, for-
maður Framsóknarflokksins, segist
ekki ætla að fara gegn ríkisstjórninni
í krafti ákvörðunar forsetans en sé
reiðubúinn til að starfa í ríkisstjórn.
En hvað eiga framsóknarmenn
við með að standa við lágmarks-
skuldbindingar? „Það er mín skoð-
un að ríkið sé ekki skuldbundið að
lögum til að ábyrgjast Icesave-inn-
stæðurnar. Það þýðir ekki að menn
eigi ekki að fá greidda þessa upphæð
en þeir eiga kröfu í þrotabú Lands-
bankans. Í því eiga að vera til næg-
ir peningar til að standa undir þess-
um kröfum. Eigendur sparifjár á
Icesave-reikningunum eiga allir þá
kröfu, en það er ekki skylda ríkisins
að ábyrgjast hana.“
Sigmundur segir það tilraunar-
innar virði að kanna hvort allir flokk-
ar geti náð að skilgreina skuldbind-
ingarnar í sameiningu. „En ég vil
endilega stefna áfram að þjóðarat-
kvæðagreiðslunni.“
Hvað vilja sjálfstæðismenn?
Forysta Sjálfstæðisflokksins kall-
ar eftir samstöðu um Icesave, segir
forsetann hafa verið samkvæman
sjálfum sér en í grundvallaratrið-
um. Bjarni Benediktsson, formaður
flokksins, hefur þó lýst sig mótfall-
inn pólitískum afskiptum forsetans.
En hvað á flokkurinn við þegar for-
ystumenn flokksins tala nú um að
Íslendingar eigi þrátt fyrir allt að
standa við skuldbindingar sínar?
„Það er mótsögn hjá fjármála-
ráðherra þegar hann talar um að
ábyrgjast skuldbindingar Icesave en
bindur það í lög um leið að þessar
sömu lagalegu skuldbindingar séu
véfengdar. Þetta þarf hann sjálfur
að útskýra,“ segir Bjarni. „Hann ger-
ir ráð fyrir að fá leiðréttingu síðar ef
úr óvissunni fæst skorið. Ég hef sagt
að við viljum leggja mikið á okkur til
að leysa málið. Það á ekki að nálgast
það með þeim hætti að sjálfgefið sé
að ábyrgjast 20.887 evru lágmarkið á
hverjum sparifjárreikningi Ice save.
Það eru stóru mistök ríkisstjórnar-
innar að undirgangast lágmarks-
trygginguna að fullu með vöxtum og
óbilgjörnum skilmálum.“
Bjarni gerir ekki athugasemd-
ir við fyrirhugaða þjóðaratkvæða-
greiðslu. Til þess að fara aðra leið og
jafnvel fram hjá henni þurfi að nást
samstaða innanlands um forsendur
nýrra samningaviðræðna. Auk þess
séu slíkar viðræður vitanlega háðar
vilja viðsemjenda til að hefja nýjar
viðræður. „Ég tel hyggilegt að staldra
við og að við veltum fyrir okkur öðr-
um möguleikum og nýtum tækifær-
ið til að leiða fram lausn
sem víðtækari sátt get-
ur náðst um en þau
lög sem vísað hefur
verið til þjóðarinnar.“
Fjármálaráðherrann
„Eru þeir að tala um að
við eigum að borga
lágmarkstrygginguna
upp á 20.887 evrur?
Gott, þá liggur það fyrir.
Og þá er þetta
bara spurn-
ingin um
hvernig.“
Þingmenn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks viðra nú
hugmyndir um að sneiða hjá þjóðaratkvæðagreiðslu. Stjórn-
arliðar saka þá um að leika tveimur skjöldum.
HVAÐ VILJA ÞAU
NÁKVÆMLEGA?
Skuldbindingarnar
„Það er mín skoðun
að ríkið sé ekki
skuldbundið
að lögum til
að ábyrgjast
Icesave-inn-
stæðurnar,“
segir Sig-
mundur Davíð
Gunnlaugsson.
Nálgunin „Það
á ekki að nálgast
það með þeim
hætti að sjálfgefið
sé að ábyrgjast
20.887 evru
lágmarkið
á hverjum
sparifjár-
reikningi
Icesave,“
segir
Bjarni
Bene-
dikts-
son.
HÆSTÁNÆGÐUR FORSETI
„Það, sem hann kallar
vangaveltur embættis-
manna, var yfirfarið af
þeim manni sem mest-
ur trúnaður hefur verið
sýndur í peningamál-
um þjóðarinnar.“
Almenningsálit og
almannahagsmunir
Ljóst er að með því að senda forset-
anum minnisblað á síðustu stundu
vildi ríkisstjórnin undirstrika hvaða
efnislegu almannahagsmunir væru
í húfi með undirritun Icesave- lag-
anna. Kjarni yfirlýsingar forsetans og
rökstuðningur með því að vísa mál-
inu til þjóðarinnar hefur ekki tilvísun
til efnisatriða Icesave-samningsins
heldur til almenningsálitsins, skoð-
anakannana, áskorana og álitamála
um meirihlutavilja þingsins til þjóð-
aratkvæðagreiðslu um málið.
Ólafur Ragnar svaraði þessu
svo að réttur kjósenda til þjóðarat-
kvæðagreiðslu væri - enn sem kom-
ið er - í gegnum málskotsrétt forset-
ans. „Ég er sannfærður um það þótt
deila megi um
einhver pró-
sent til
eða frá að
um fjórð-
ungur
atkvæð-
isbærra
manna
í landinu
var á bak
við þessa
áskorun. Það er mun hærri tala en
notuð hefur verið sem viðmið í til-
lögum og stefnuyfirlýsingum stjórn-
málaflokka á undanförnum árum
og áratugum... Þannig að hinn lýð-
ræðislegi vilji var í þessu máli, að
mínum dómi, ótvíræður ef menn á
annað borð vilja taka tillit til kring-
umstæðna þar sem fólkið í landinu
vill hafa sinn rétt.“
Ólafur bætti við að ákvörðunin
hefði verið flókin og því hefði hann
átt viðtöl við ráðherrana. „Þetta voru
spádómar og vangaveltur um það
sem kynni að gerast. Sumt kann að
vera rétt... Enn sem komið er hefur
það ekki ræst, sem betur fer.
Grundvallarafstaða mín hefur
verið, og er sú, að ef velja eigi á milli
markaðar annars vegar og fjárhags-
legra hagsmuna og svo lýðræðisins
hins vegar - þetta tvenns konar val
sem þú nefndir í þinni spurningu -
þá hlýtur forsetinn að velja lýðræð-
ið. Vegna þess að við búum við sam-
félagsgerð þar sem lýðræðið er æðra
markaðnum eða fjárhagslegum
hagsmunum.“
Ánægður með viðbrögð
erlendis
Ólafur Ragnar fagnaði því að leiðara-
höfundur Financial Times hefði lýst
stuðningi við ákvörðun hans og ekk-
ert hefði gerst á undaförnum dögum
annað en að skilningur á málstað Ís-
lendinga hefði aukist og væri meiri
en hann hefði búist við.
Borin voru undir hann þau orð
Uffe Elleman Jensens, fyrrverandi
utanríkisráðherra Dana, í grein í
Berlingske Tidende að „Þegar forseti
Íslands synjaði lögum staðfestingar
sem skuldbinda Íslendinga til þess
að tryggja innstæður útlendinga í
íslenskum bönkum er það ekki að-
eins atlaga gegn fulltrúalýðræðinu í
landinu. Það er einnig tilraun til þess
að skrá Ísland út úr samfélagi þjóð-
anna.“
Taldi Óafur Ragnar Uffe Ellem-
an minni spámann en leiðarahöf-
und Financial Times og að dansk-
ir stjórnmálamenn hefðu stundum
kveinkað sér undan þjóðaratkvæða-
greiðslum.
Utanríkisráðherrann „Mér þykir
miður að forsetinn geri lítið úr grein-
argerð ríkisstjórnarinnar,“ segir Össur
Skarphéðinsson utanríkisráðherra.