Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2010, Blaðsíða 3

FRÉTTIR 17. maí 2010 MÁNUDAGUR 3
FENGU 300 MILLJÓNIR
Á ERLENDA REIKNINGA
falið að kaupa upp stofnfjárhluti þar
til meirihluta hefði verið náð í stjórn
Sparisjóðs Hafnarfjarðar. A-Holding
hafði sett upp 25 milljónir króna fyrir
hvern einstakan hlut. Hver stofnfjár-
eigandi átti tvo hluti og gat því selt fyrir
50 milljónir króna að undangengnum
lagabreytingum þar að lútandi sem
Alþingi gerði árið 2005. Þeir sem önn-
uðust uppkaupin settu andvirði inn á
vörslureikning og greiddu seljendum
stofnfjárhlutanna í reiðufé þó ekki fyrr
en tryggð höfðu verið uppkaup sem
dugðu fyrir hallarbyltingu og nýjum
meirihluta í stjórn Sparisjóðs Hafnar-
fjarðar. Þannig lagði A-Holding fram fé
til Lögmanna Laugardal, það er Karls
Georgs og Björns Þorra, til þess að
greiða stofnfjáreigendum fyrir bréf sín
þegar öllum markmiðum væri náð.
A-Holding seldi bréfin áfram til val-
inna kaupenda fyrir 45 milljónir króna
og er að sjá sem eignarhaldsfélagið
hafi litið á mismuninn milli 25 millj-
óna kaupverðs og 45 milljóna sölu-
verðs sem þóknun sér til handa vegna
viðskiptanna. Þannig fékk A-Holding
90 milljónir fyrir hvert tvöfalt stofn-
fjárbréf þegar þau voru seld áfram.
Þessu undi Sigurður Þórðarson
fyrrverandi ríkisendurskoðandi ekki
en hann var meðal stofnfjáreigenda
í Sparisjóði Hafnarfjarðar. Eftir
að A-Holding hafði náð mark-
miðum sínum og meirihluta í
Sparisjóði Hafnarfjarðar hafði
Sigurður ekki selt sína stofn-
fjárhluti. Þegar yfirtakan var um
garð gengin fór því Sigurður fyrir
hópi manna sem kröfðust þess að
fá 90 milljónir en ekki 50 fyrir stofn-
fjárhluti sína. Í þeim hópi voru með-
al annarra Sigurbergur Sveinsson
í Fjarðarkaupum, Jónas Hall-
grímsson læknir og Hörður
Zophoníasson, fyrrverandi
bæjarstjórarmaður í Hafn-
arfirði.
Áform um stórfelld
uppkaup
Upphaflega ráðagerðin gekk
út á að Páll Pálsson, fyrrverandi
stjórnarformaður sparisjóðsins,
byði sig fram í stjórn Sparisjóðs
Hafnarfjarðar í ársbyrjun 2005, en
þá lá fyrir að til stæði að fella sitj-
andi stjórn. Karl Georg og Sigurður
G. Guðjónsson hæstaréttarlögmað-
ur voru ráðnir til þess að kaupa upp
nægilegan fjölda stofnfjárbréfa og
aðstoða við undirbúning aðalfundar
sjóðsins.
Aðalfundur Sparisjóðs Hafnar-
fjarðar var haldinn 20. apríl 2005 og
náði sá hópur yfirhöndinni í sjóðnum
sem Páll, Stefán Hilmar, Karl Georg,
Magnús Ægir, Jón Auðunn og Þorlákur
Ómar höfðu unnið fyrir. Samþykktum
sjóðsins var jafnframt breytt á þeim
fundi. Vildi nýi meirihlutinn meðal
annars tryggja að leyfð yrðu viðskipti
með stofnfjárbréf í sjóðnum. Magnús
Ægir var ráðinn sparisjóðsstjóri af nýja
meirihlutanum og tryggði hann fram-
gang þess að hægt yrði að stunda við-
skipti með stofnfjárbréfin.
Karl Georg var sýknaður í Hæsta-
rétti seint í mars síðastliðnum af kröf-
um ákæruvaldsins enda var var ekki
sýnt fram á að hann hefði ráðið neinu
um verð það sem boðið var fyrir stofn-
fjárhlutina í sparisjóði Hafnarfjarð-
ar á sínum tíma. Virðist A-Holding
hafa ráðið því einhliða að eigendum
voru boðnar 25 milljónir króna í hvert
stofnbréf.
Magnús Ægir varð síðar forstjóri
Byrs ásamt Ragnari Z. Guðjónssyni
en Sparisjóði Hafnarfjarðar var rennt
inn í bankann. Magnús
lét af störfum eft-
ir bankahrun.
Hann hafði 3,2
milljónir króna
í laun á mán-
uði sem for-
stjóri Byrs.
Á fundi bæjarráðs Hafnarfjarðar í
síðustu viku var samþykkt að leggja
tillögu fyrir bæjarstjórn Hafnar-
fjarðar um að leita eftir því við emb-
ætti sérstaks saksóknara að tekin
verði til skoðunar og rannsóknar
sala á eignarhlutum í Sparisjóði
Hafnarfjarðar, yfirtaka Byrs á eig-
um SPH og meðferð eignarhluta.
Tillagan tekur einnig til varasjóðs
vegna lífeyrisskuldbindinga og
annarra þeirra þátta sem tengjast
sérstaklega hagsmunum Hafnar-
fjarðarbæjar, íbúum Hafnarfjarðar
og fyrrverandi starfsmönnum SPH.
Í tillögunni er þess óskað að rann-
sókn verði hraðað.
Sjóðir tæmdir
Bæjarráðið lét ekki staðar numið
við þetta heldur vill það að upp-
haf og tilurð laga um breytt starfs-
umhverfi sparisjóða verði rannsök-
uð og hverjir hafi hagnast á þeim
breytingum. Lúðvík Geirsson, bæj-
arstjóri Hafnarfjarðar, segir að jafn-
framt sé óskað eftir upplýsing-
um um samskipti Eftirlaunasjóðs
starfsmanna Hafnarfjarðar við Byr
sparisjóð varðandi lífeyrisskuld-
bindingar, en Sparisjóður Hafnar-
fjarðar var grunneining í stofnun
Byrs.
„Það hefur lítið verið hugað að
samfélagslegu hlutverki sparisjóð-
anna og hvernig sjóðir þeirra voru
tæmdir. Það ríkir enn mikil reiði
meðal íbúa hér í Hafnarfirði vegna
örlaga sparisjóðsins og hvernig
sjóðir hans voru tæmdir,“ segir Lúð-
vík.
Þess ber að geta að á málefn-
um sparisjóða og afdrifum þeirra
er ekki sérstaklega tekið í skýrslu
rannsóknarnefndar Alþingis.
Hlutur íbúa fyrir borð borinn
Í grein í kosningariti Samfylkingar-
innar í Hafnarfirði eru örlög Spari-
sjóðs Hafnarfjarðar rakin. Þar segir
meðal annars að með lagabreyting-
um árið 2001 hafi löggjafinn ógn-
að tilvist sparisjóðaformsins en
breytingarnar fólu í sér að ábyrgð-
armenn sjóðanna gátu kosið alla
stjórnarmenn. Um leið hafi fulltrú-
um íbúanna sjálfra verið ýtt til hlið-
ar.
Mestar breytingar urðu þó árið
2005 þegar heimilað var að selja
sparisjóðina. „Fremstur í flokki
þeirra sem börðust fyrir því að
heimila ábyrgðarmönnum að selja
sparisjóðina var þingmaðurinn
Pétur H. Blöndal sem fór mikinn
í þeirri umræðu undir slagorðinu
„fé án hirðis“. Barátta Péturs skilaði
loks árangri árið 2005 þegar Fjár-
málaeftirlitið og síðar löggjafinn
létu undan pólitískum þrýstingi og
sneru við yfir hundrað ára gamalli
lagatúlkun og heimiluðu frjáls við-
skipti með stofnfé og þar með yf-
irráð yfir almannaeignum,“ segir í
greininni.
Byr í öndunarvél
Eftir hallarbyltinguna í sjóðnum
undir forystu Páls Pálssonar og
manna frá A-Holding fyrri hluta
árs 2005 hófst nýtt tímabil í sögu
Sparisjóðs Hafnarfjarðar „þar sem
hagsmunir þeirra sem tekið höfðu
sér bólfestu í sjóðnum voru sett-
ir í algjöran forgang en hagsmunir
bæjarbúa í Hafnarfirði og annarra
hagsmunaaðila algjörlega virtir að
vettugi.
Á aðeins rúmum tveimur árum
var varasjóðurinn tæmdur, meðal
annars með risavöxnum arðgreiðsl-
um til stofnfjáreigenda og óheft-
um útlánum til þeirra sem héldu
um stjórnartaumana. Niðurstaðan
varð á endanum greiðsluþrot og tók
Fjármálaeftirlitið yfir stjórn sjóðs-
ins undir lok apríl síðastliðins“ seg-
ir í greininni.
Í greininni kemur fram að árið
1973 hafi Sparisjóður Hafnarfjarð-
ar fengið aðild að eftirlaunasjóði
starfsmanna Hafnarfjarðarkaup-
staðar fyrir starfsfólk sitt. Fjármun-
ir voru lagðir í sérstakan varasjóð
til að mæta áföllnum lífeyrisskuld-
bindingum til starfsmanna. „Sjóð-
urinn var fluttur inn í eignasafn
Byrs við samruna Byrs og SPH og
samkvæmt ársreikningum Byrs
fyrir árið 2008 voru 1,4 milljarðar í
varasjóðnum. Við gjaldþrot Byrs er
ljóst að nokkur óvissa er um stöðu
eftirlaunamála, enda búið að hirða
milljarða úr sjóðnum með arð-
greiðslum til þeirra sem náðu und-
ir sig eignarhaldi á sjóðnum,“ segir
jafnframt í umræddri grein.
VILL RANNSÓKN Á
SPARISJÓÐNUM
Bæjarráð Hafnarfjarðar vill að málefni Sparisjóðs Hafnarfjarðar
og örlög hans verði rannsökuð sem mögulegt refsimál af sérstök-
um saksóknara. Lúðvík Geirsson bæjarstjóri segir að hiti sé í
bæjarbúum vegna sparisjóðsmálsins. Sparisjóður Hafnarfjarðar
rann saman við Byr en hann var yfirtekinn af ríkinu fyrir þrem-
ur vikum eftir að samningar við kröfuhafa runnu út í sandinn.Fyrrverandi sparisjóðsstjóri Magnús Ægir Magnússon tók þátt í hallarbylting-
unni í Sparisjóði Hafnarfjarðar og varð síðan sparisjóðsstjóri þar og síðar í Byr.
Ríkisendurskoðand-
inn fyrrverandi Sig-
urður Þórðarson gekk
frá sölu stofnfjárbréfa
sinna og afhenti Karli
Georg Sigurbjörnssyni
lögmanni bréfin á
skrifstofu sinni hjá
Ríkisendurskoðun.
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Það ríkir enn mikil reiði meðal íbúa
hér í Hafnarfirði vegna
örlaga sparisjóðsins.
Vilja rannsókn
sem fyrst Sjóðir
voru tæmdir og
samfélagslegt hlut-
verk sparisjóðanna
var hundsað að
mati Lúðvíks Geirs-
sonar, bæjarstjóra
Hafnarfjarðar.
Liðinn tími Byr og Sparisjóður
Keflavíkur eru nú komnir í öndunarvél
hjá Fjármálaeftirlitinu og óvíst um sjóði
sem eitt sinn voru í vörslu Sparisjóðs
Hafnarfjarðar.