Dagblaðið Vísir - DV - 25.08.2010, Blaðsíða 13

miðvikudagur 25. ágúst 2010 fréttir 13
Sagan hefst á deilum Flóka við org-
anistann, Jón Stefánsson, í Lang-
holtskirkju. Deilurnar voru tilkomn-
ar vegna orgels sem organistinn vildi
koma fyrir beint aftan við altarið. Flóki
var því mótfallinn og vildi hafa orgel-
ið annars staðar í kirkjunni. Þá blönd-
uðu aðdáendur Jóns sér í deilurnar,
þeir Ólafur Skúlason þáverandi bisk-
up og Sigurður Haukur Guðjónsson
prestur. „Ég hef það staðfest að Ólafur
hvatti Jón til þess að taka sumarfrí yfir
jólin og fram í febrúar. Hann á að hafa
sagt: „Láttu hann standa einan við alt-
arið, kórlausan og allslausan, og hann
mun ekki standa lengi.“ Í kjölfarið setti
hann fólk í það að vakta mig en það
gátu allir séð að ég var ekkert að bogna
undan þessu. Ég hélt mínu striki.“
Flóki gerir ráð fyrir því að það hafi
verið þess vegna sem Sigrún Pálína
leitaði til hans. „Ég þekkti hana ekkert.
En hún hafði þá þegar leitað til tveggja
presta og trúað þeim fyrir reynslu
sinni en þeir höfðu ekkert gert til þess
að hjálpa henni. Það var meira að
segja þannig að þessi prestur í Graf-
arvogskirkjusókn virtist ætla að hjálpa
henni en steig síðan fram og lýsti yfir
sérstökum stuðningi við biskupinn.
Henni var nóg boðið og sá að þarna
stóð ég einn gegn biskupsvaldinu. Í
kjölfarið leitaði hún til mín. Hún var
að leita að kirkjunnar manni sem vildi
hlusta á hana og henni væri óhætt að
treysta.“
Samsæriskenning verður til
Flóki segir að Ólafur hafi samið við
tvo til þrjá starfsmenn Langholtskirkju
um að þeir myndu fylgjast með hon-
um. „Þannig að þegar Sigrún Pálína
kom, mér að óvörum, í venjulegan
viðtalstíma þá barst það strax til Ól-
afs. Hann brá á það ráð að senda út
fréttatilkynningu þar sem hann velti
upp þessari kenningu, að ég og mín-
ir menn, eða þeir sem stóðu með mér,
værum að sóða út biskupinn með því
að kalla þessar konur út og fá þær til
þess að bera fram þessar ásakanir.
Þetta var samsæriskenning sem átti
sér enga stoð í raunveruleikanum. En
þessi kenning var stór hluti af hans
vörn í þessu máli.“
Flóka var ekki stætt að sitja áfram í
sókninni. „Ég átti fáa kosti. Ég gat ekki
hugsað mér að vera áfram í Langholts-
kirkju. Ég hraktist frá sókninni, rúinn
ærunni. Utanríkisráðherra bauð mér
starf sem Íslandsprestur á meginlandi
Evrópu sem ég þáði. En það var aðeins
til þriggja ára þó að ég hafi svo sinnt
því í fjögur ár. Þá fór ég að leita að
fyrsta prestakalli sem losnaði og réði
mig í örlitla sókn hér í Borgarfirðinum
þar sem ég hef verið síðan.“
Réri lífróður innan kirkjunnar
„Mér hefur oft liðið mjög illa vegna
þessa máls. Einu sinni leitaði til mín
kona sem lýsti óhuggulegri reynslu
sinni af biskupnum. Ég leitaði til
manns sem var mér eldri og var nokk-
urs konar tilsjónarmaður minn inn-
an kirkjunnar og sagði honum frá
þessu. Þessi maður er látinn núna en
hann var náinn samstarfsmaður Ól-
afs. Hann sagðist ekki vera hissa, því
biskupinn væri þekktur fyrir það að
vera mjög þurfandi á konur. Hann
sagði mér einnig frá því hvernig Sig-
urbjörn Einarsson beitti sér á sínum
tíma í málum Ólafs, en hann reyndi
að stoppa hann af. Þremur árum síð-
ar gekk þessi sami maður og hafði trú-
að mér fyrir þessu í hóp þrjátíu manna
sem lýsti opinberlega yfir fullum
stuðningi við Ólaf. Það var svo óhugn-
anlegt að það setur að manni hroll.
Að kirkjan skuli vera svona morkin
að innan að menn sem þekkja sann-
leikann skuli enn ganga erinda þessa
manns. Óheiðarleikinn var svo mik-
ill. Stundum leið mér eins og ég væri
kominn inn í glæpasamtök.
Ég gerði það eina sem ég gat gert
fyrir þessa konu. Ég sagði henni að ég
legði trúnað á orð hennar og að ef til
þess kæmi að ég yrði kallaður til vitnis
myndi ég reyna að gera hana trúverð-
uga. En ég sagði henni líka að ég gæti
ekki beitt mér eitt né neitt í þessu máli
því ég væri sjálfur að róa lífróður fyrir
starfi mínu innan kirkjunnar. Ég taldi
það líka vafasamt að leggja nafn mitt
við mál hennar því ég efaðist um að
það myndi leiða til góðs. Það gæti allt
eins orðið til þess að skaða málstað
hennar.“
Biskupinn er rúinn trausti
„Sumir studdu mig, ég fann það. En
það var náttúrulega ömurlegt að verða
fyrir því þegar ég gekk úti á götum að
það væri kallað á eftir mér og hrækt á
mig. Ég upplifði það þegar ég gekk úti
að kvöldlagi á föstudögum og laugar-
dögum. Enn þann dag í dag er ég að
hitta fólk sem segist hafa fyrirlitið mig.
Það tengdi mig við að þessi áburður
hafi komist á Ólaf.“
Flóki segir að Ólafur hafi haft stór-
an og þéttan hóp á bakvið sig. „Þeir
sem stóðu með biskupnum í þessu
máli voru til dæmis
þeir Sigurður Hauk-
ur, vinur hans sem
nú er látinn, Hjálm-
ar Jónsson og Vigfús
Þór Árnason í Graf-
arvogssókn. Í raun
var það hann sem
hleypti öllu í bál og
brand þegar hann
gaf sig út fyrir að vera
sálusorgari konu sem
sakaði biskupinn
um nauðgunartil-
raun en lýsti svo yfir
fullum stuðningi við
ofbeldis manninn og
sagðist treysta hon-
um til verka. Karl Sig-
urbjörnsson var líka náinn vinur Ólafs
sem gekk erinda hans oftar en einu
sinni.“
Enn þann dag í dag forðast Flóki
Karl. „Ég hef eins lítil samskipti við
Karl Sigurbjörnsson biskup eins og ég
mögulega get. Ég treysti honum ekki.
Ef hann vill sitja áhrifalaus áfram í
embætti þá getur hann gert það. En
ég held að hann sé algjörlega rúinn
trausti, bæði á meðal almennings
og eins innan stéttarinnar.“
Draumurinn úti
Sjálfur hefur Flóki aldrei fengið upp-
reisn æru. „Hvernig ætti það að
verða?“ spyr hann. Enginn hefur
nokkurn tímann viðurkennt þátt
sinn í þessu máli og enginn hefur
séð þörf á því að biðja hann afsök-
unar. „Hluti af lífshlaupinu felst í því
að lenda í hremmingum. Draumur-
inn var að komast í skemmtilegt starf,
stóra sókn, fallega kirkju þar sem
væri mikil tónlist. Það var eins og að
vinna stóra vinninginn í happdrætt-
inu að komast að í Langholtskirkju. En
hann hvarf á augabragði þegar Ólafur
Skúlason beitti sér gegn mér. En lífið
heldur áfram og ég barma mér ekki.
Ég er ekki í draumastarfinu en ég er
hér með ágætu fólki þó að sóknin sé
lítil.“
Flóka er það líka mikið í mun að
örlög hans séu ekki aðalatriði í þess-
ari sögu. „Sá viðbjóður sem viðgekkst
innan kirkjunnar og sá sársauki sem
fórnarlömb hennar hafa þurft að þola
verður að vera í forgrunni í allri um-
fjöllun. Þessar konur hafa borið mik-
inn skaða af. Þær hafa átt um sárt að
binda. Dóttir Ólafs, Sigrún Pálína og
aðrar konur sem urðu fyrir barðinu á
Ólafi. Í samanburði við það sem þær
þurftu að þola má mitt mál sín einskis.
Það skiptir ekki máli. En saga mín sýn-
ir samt greinilega að Ólafur sveifst ein-
skis þegar hann var að verja sjálfan sig.
Hann hikaði ekki við að eyðileggja líf
annarra.“
Spilling innan kirkjunnar
Flóki segir biskupsmenn hafa not-
að hræðsluáróður. „Það var allt not-
að til þess að hræða fólk, hræða það
til hlýðni. Þetta voru aðfarir fantanna.
Það er sárt að hugsa til þess að ólyktin
sem gaus upp var aldrei ræst út. Hver
situr núna í stóli biskups? Náinn vinur
Ólafs. Sama fólk starfar á Biskupsstofu
og í tíð Ólafs. Sami hópur skipar próf-
asta. Það gerir þetta mál svo þrúgandi.
Regluverkinu var breytt en sömu kar-
akterar eru við völd. Þessi hópur fólks
sem gerði allt til þess að verjast því að
það félli rykkorn á hvítflibba kirkjunn-
ar. Það er spilling. Spilling felst í því að
loka leiðinni að sannleikanum. Þess
vegna skil ég vel að þjóðin tali um að
kirkjan hafi lent í klóm manna sem
styðja hver annan en ekki þjóðina.
Á þessum krepputímum, í öllum
skilningi þess orðs, er kirkjan í krísu af
því að hana skortir leiðtoga. Núna er
kominn tími á hreinsun.“
Það var náttúru-lega ömurlegt að
verða fyrir því þegar ég
gekk úti á götum að það
væri kallað á eftir mér
og hrækt á mig.
ingiBjöRg Dögg kjaRtanSDóttiR
blaðamaður skrifar: ingibjorg@dv.is
Stundum leið mér eins og
ég væri kominn inn í
glæpasamtök.
treystir ekki karli Flókisegist
ekkitreystaKarlivegnaþess
stuðningssemhannveittiÓlafi.
tími til kominn
Flókisegirtímabært
aðgerauppmál
ÓlafsSkúlasonar.
34 ÚTTEKT 13. ágúst 2010 FÖ
STUDAGUR
LEYNDARMÁL KIRKJUNNAR
Síðustu daga hefur DV ítrekað óskað eftir upplýsingum um kynferðisbr
otamál innan kirkjunnar en hefur
alls staðar komið að lokuðum dyrum. Biskupsstofa neitar að láta af hen
di afrit af bréfi biskupsdóttur, for-
maður fagráðs um kynferðisbrot neitar að upplýsa um mál og neitar þa
r að auki að gefa upplýsingar um
fjölda mála. DV hefur vitneskju um að Guðrún Ebba Ólafsdóttir studdi Sigrún
u Pálínu Ingvarsdóttur sem
lýsir reynslu sinni og fundi með kirkjuráði og hvetur kirkjuna til þess a
ð setja af stað rannsókn á málum
Ólafs. DV birtir einnig brot úr bréfi Guðrúnar Ebbu og ræðir við Thelmu Ásd
ísardóttur sem hefur tekið á
móti fórnarlömbum kirkjunnar.
Sigrún Pálína Ingvarsdóttir er kon-
an sem sakaði Ólaf Skúlason biskup
og föður Guðrúnar Ebbu Ólafsdóttir
um nauðgunartilraun. Guðrún Ebba
studdi baráttu Sigrúnar sem er Guð-
rúnu Ebbu þakklát fyrir stuðninginn
og hjálpina. „Það hafði klárlega áhrif
á gang mála að Guðrún Ebba talaði
mínu máli. Hún sem dóttir gerand-
ans var ansi sterkur málsvari.“
Tveimur árum áður en Sigrún Pál-
ína fékk fund með kirkjuráði átti hún
fund með Karli Sigurbjörnssyni bisk-
upi. Á sínum tíma sakaði hún Karl
um að halda hlífiskildi yfir Ólafi og
sagði hann hafa reynt að þagga niður
í sér. „Við gerðum upp samskipti okk-
ar. Hann kannaðist reyndar ekki við
mína útgáfu en bað mig afsökunar á
því ef hann hefði gert eitthvað rangt.
Það var mjög erfitt að það skyldu vera
tvær mismunandi útgáfur af sama at-
burði. Ég var reyndar ekki ein á fund-
inum með honum á sínum tíma,
maðurinn minn var með mér og við
upplifðum bæði það sama. En þetta
er auðvitað óþægilegt mál og það er
sárt að horfast í augu við það. Það er
mjög erfitt. Og ég get ekki ætlað hon-
um að upplifa það sama ég.“
Í sárum eftir kirkjuna
Ástæðan fyrir því að Sigrún sagði
sögu sína var að hún er með óvenju-
sterka réttlætiskennd og óttaðist um
afdrif annarra kvenna í návist Ólafs.
„Ég gat ekki sætt mig við það að mað-
ur í þessari valdastöðu væri svona
sjúkur. Ég vildi taka ábyrgð á þess-
ari vitneskju minni því ég óttaðist að
hann myndi misnota aðstöðu sína til
að misnota og nauðga öðrum kon-
um. Ég vildi koma í veg fyrir að það
gæti gerst. Ég óttaðist að hann hefði
áreitt fleiri konur sem ég fékk svo
staðfest. Ég varð að segja sannleik-
ann. Og ég hef aldrei hætt því.“
Viðbrögðin voru þó önnur en hún
hafði búist við. „Ég bjóst alls ekki við
því að fólkið í landinu myndi bregð-
ast svona við. Ég fékk mjög sterk við-
brögð. Fólk virtist telja að ég væri
sek.“ Að lokum neyddist hún til að
flytja úr landi. „Ég bý hér í Danmörku
vegna þeirrar meðferðar sem kirkjan
sýndi mér á sínum tíma og vegna
þess að almenningsálitið snerist
gegn mér. Ég fór út og sleikti mín sár.
Þær konur sem voru með mér í þess-
ari baráttu voru allar í sárum eftir
hana. Ég bíð enn eftir því að kirkjan
setji á fót rannsóknarnefnd um mál-
ið eða fái einhverja utanaðkomandi
aðila til að kafa ofan í þetta mál því
ég var ekki ein. Þessu máli er hvergi
lokið. Enn hefur ekki allt komið fram
í dagsljósið. Fórnarlömb Ólafs voru
svo mörg. Þau eru ekki bara konurn-
ar sem urðu fyrir barðinu á honum,
samstarfsfólk hans og prestarnir eru
líka fórnarlömb hans. Maðurinn var
svo valdamikill.“ Hún segist einnig
vita um fleiri konur sem urðu fyrir
barðinu á Ólafi. „Mjög fljótlega frétti
ég af einni í gegnum skólasystur
mína. Við vorum tvær saman að leita
leiða í nokkur ár þar til hún dró sig til
baka. Það tókst að brjóta hana niður
og þagga niður í henni. Hún dró mál-
ið til baka en ekki sannleikann. Önn-
ur kona bar vitni í mínu máli en steig
aldrei fram. Fleiri konur hafa haft
samband við mig.“ 
Afdrifaríkt atvik
Sjálf lenti hún í þessu þegar hún var
í viðtölum hjá Ólafi vegna hjóna-
bandserfiðleika. „Hann taldi mér trú
um að ég yrði að opna á reynslu mína
af kynferðisofbeldi í æsku. Það sem
gerði mig svo hrædda var að hann
virtist æsast upp við frásögn mína af
þessari reynslu. Hann henti mér upp
á bedda, setti hendurnar á brjóstin
og tunguna upp í mig.“ Sigrún náði
að henda honum ofan af sér. „Þegar
ég hafði kastað honum af mér þótt-
ist hann gráta og sagði: „Guð minn
góður, hvað er ég búinn að gera?“ Ég
sagði honum að hann yrði að leita
sér aðstoðar, hann væri sjúkur og
hann væri prestur þannig að hann
yrði að fá hjálp. Ég sagði honum líka
að ég gæti aldrei hitt hann aftur. Þá
leit hann á mig með þessu djöfullega
augnaráði og sagði: „Þú skalt koma
til mín aftur.“ Bara þetta augnaráð
gerði mig skelfingu lostna.“
Þegar hún hafði nokkurn veg-
inn jafnað sig á ný fór hún aftur á
fund Ólafs. „Ég fór á fund hans og
fór fram á opinbera afsökunarbeiðni.
Hann sagði að hann myndi aldrei
viðurkenna þetta. Ég vildi sjá hvort
hann hefði breyst og hvort ég gæti
þá sloppið við það að bera ábyrgð á
þessu og farið með þetta lengra.“
Þá fór Sigrún Pálína til kirkjunn-
ar og bað um hjálp. „Þetta var árið
sem hann var kosinn biskup og ég
fór á fund Sigurbjörns Einarssonar
biskups. Ég trúði því ekki að það gæti
gerst. Sigurbjörn sendi mig aftur á
fund Ólafs. Með öðrum orðum þá
sendi biskup mig aftur til baka til ger-
andans þar sem ég átti að leysa mál-
in. Í dag þykir mér það með ólíkind-
um en þá fór ég bara og gerði það.“
Er ekki í hefndarhug
Meðan á öllu þessu stóð óttaðist Sig-
rún álit Guðs. „Það sem gerist þeg-
ar einhver er beittur kynferðisof-
beldi er að hann tekur á sig skömm
gerandans. Og ég óttaðist að Guð
myndi ekki vilja mig núna þar sem
ég væri að vinna gegn kirkjunni. En
þegar ég kom út kynntist ég prestum
sem hjálpuðu mér að vinna úr því
og sögðu mér að ég yrði alltaf barn
Guðs. Kirkjan á að vera hús kærleika
og hreinleika. En það er eins með
svona mál og alkóhólisma: Ef ein-
hver er sjúkur þá veikist öll fjölskyld-
an.
Þakklát fyrir stuðning
Guðrúnar Ebbu
INGIBJÖRG DÖGG KJARTANSDÓTTIR
blaðamaður skrifar: ingibjorg@dv.is
Sigrún Pálína Ingvarsdóttirsakaði
Ólafumnauðgunartilraun.Meðstuðningi
GuðrúnarEbbufékkhúnáheyrn
kirkjuráðs.
Guðrún Ebba Ólafsdóttir sendikirkju-
ráðibréf.Umræðansemfylgdiíkjölfarið
komuppumleynimakkkirkjunnar.Alls
staðarkomafjölmiðlaraðlokuðum
dyrumerþeiróskaeftirupplýsingum.
FÖSTUDAGUR 13. ágúst 2010
ÚTTEKT 35
Ég held að kirkjan sé að vinna í
innra starfi sínu svo hún geti tekið á
svona málum. Ég er fegin að heyra
af því vegna þess að það eru ofbeld-
ismenn í öllum stéttum og kirkjan er
sú stofnun sem ætti að vera til fyrir-
myndar. Ég vildi bara óska þess að
kirkjan gæti sett af stað rannsóknar-
nefnd og boðið öllum fórnarlömbum
kirkjunnar áheyrn.
Ég er ekki í neinum hefndarhug
gagnvart kirkjunni. Ég vil bara að
hún verði hrein. Og mér finnst að
núverandi biskup mætti láta stjórn-
ast meira af kærleika og hreinleika.
Mér finnst það algjört virðingarleysi
við Guðrúnu Ebbu að hún hafi þurft
að bíða í rúmt ár eftir áheyrn kirkju-
ráðs.“
Skilaði aftur skömminni
Sjálf fékk Sigrún uppreisn æru þeg-
ar kirkjuráð samþykkti að hitta hana.
„Ég hafði unnið að því í mörg ár með
fjölda presta. Ég er mjög þakklát fyrir
þann stuðning sem ég fékk. Það eru
nefnilega prestar innan þjóðkirkj-
unnar sem geta ekki sætt sig við að
þessum málum sé ólokið. Nú í síð-
ustu viku hafði samband við mig
prestur sem vildi að kirkjan myndi
hreinsa sig af þessum ófögnuði.
En það er sárt þegar sannleikurinn
kemst upp á yfirborðið og það er erf-
itt að horfast í augu við hann.“
Fundurinn með kirkjuráði var
Sigrúnu mjög dýrmætur. „Það var
mér mjög mikilvægt að það væri
hlustað á mig, að ég fengi að segja
frá mínu máli. Það skipti fjölskyld-
una mína líka máli að mér væri sýnd
virðing. Þetta er hópur sem vill vel.
Þá vantar bara verkfærin.“
Sigrún var hrædd og óörugg fyr-
ir fundinn enda vissi hún ekki við
hverju hún mætti búast. „Á fund-
inum fann ég að það var bæði kær-
leikur og ótti, óhugnaður og hræðsla
við raunveruleikann og sannleik-
ann. En mér var líka sýndur skilning-
ur. Ég fann það meðan ég var að tala
— sumir horfðu á mig með kærleika
og hryggð meðan aðrir horfðu á mig
með reiði, skömm og ótta. Það fór
bara eftir einstaklingunum hvernig
þeir brugðust við þessu. Karl bisk-
up horfði niður nánast allan tímann.
Eftir að ég lauk mínu máli fékk ég
mjög sterk viðbrögð. Það föðmuðu
mig nánast allir. Einn presturinn bað
mig afsökunar, honum fannst hann
hafa brugðist mér því hann trúði mér
ekki á sínum tíma. Hann sá eftir því
að hafa ekki gert neitt. Auðvitað var
óþægilegt fyrir þá að sitja undir þessu
því ég var að tala um það hvernig þeir
brugðust. Þeir höfðu líka flestir kosið
Ólaf til biskups þannig að þeir báru
líka einhverja ábyrgð. En mér fannst
þetta þess virði. Það var ákveðinn
léttir að skila þeim aftur skömm
þeirra.“ 
Stefnir heim
„Eftir allt sem á undan er gengið er
ég loksins tilbúin til þess að flytja aft-
ur heim til Íslands og við stefnum að
því á næstu þremur árum. Nú er það
orðið viðurkennt meðal almennings
að ég sé að segja sannleikann. Ég er
ekki lengur dæmd geðveik. En þrátt
fyrir allt er það sem eftir stendur það
að við verðum alltaf að segja satt frá
því sem gerist og segja það upphátt.
Það er eina leiðin til þess að stöðva
menn með ónáttúru því þeir verða
alltaf til staðar. Þeir verða að óttast
afleiðingar gjörða sinna. Það verður
að vera hættulegt fyrir þá að brjóta
af sér. Og það gerist bara ef við segj-
um frá því þegar þeir gera það. Þá
hættir skömmin vonandi að sitja eft-
ir hjá fórnarlömbunum og færist yfir
á gerendur þar sem hún á réttilega
heima.“
DV hefur undir höndum brot úr bréfi Guðrúnar Ebbu Ólafsdóttur, dóttur Ó
lafs
Skúlasonar, til kirkjuráðs. Mikil leynd hefur ríkt yfir erindi Guðrúnar Ebbu og
Sig-
ríður Magnea Jóhannesdóttir sem situr í kirkjuráði segir að með þessari þög
n um
málið sé verið að vernda Ólaf.
Vilja vernda minningu biskups
Erindi Guðrúnar Ebbu við kirkjuráð
er persónulegt en biskupsstofa neit-
ar að láta af hendi afrit af bréfinu
sem Guðrún Ebba sendi biskupi fyr-
ir ári og síðan kirkjuráði núna í maí.
DV hefur þó undir höndum hluta af
bréfinu sem Guðrún Ebba sendi og
birtir hann hér að neðan.
Þar kemur meðal annars fram
að Guðrún Ebba studdi Sigríði Pál-
ínu Ingvarsdóttur sem sakaði Ólaf,
föður Guðrúnar Ebbu, um nauðg-
unartilraun árið 1996. Guðrún Ebba
hvatti kirkjuráð til þess að taka á
móti Sigríði Pálínu, hlýða á mál
hennar og biðja hana opinberlega
afsökunar eins og eftirfarandi til-
vitnun sýnir: „Ég tel að ákveðnu
réttlæti verði náð með því að Sigríð-
ur Pálína Ingvarsdóttir flytji mál sitt
fyrir biskupi og kirkjuráði og að hún
fái opinbera afsökunarbeiðni frá
þjóðkirkjunni.“ 
Úr bréfi Guðrúnar Ebbu
Þá segir Guðrún Ebba: „Það er mér
mikið hjartans mál að kirkjan reyni
að tryggja með öllum tiltækum ráð-
um að þetta komi ekki fyrir aftur,
að kynferðisbrotamenn komist til
æðstu metorða. Ég tel nauðsynlegt
að íslenska þjóðkirkjan taki skýra af-
stöðu gegn kynferðislegu ofbeldi og
lýsi því yfir að það sé synd. Kirkjan
þarf að taka sér stöðu með þolend-
um og margir þolendur eiga í trú-
arlegum erfiðleikum og finnst Guð
hafa brugðist sér. Ég tel einnig mik-
ilvægt að prestar og allir sem starfi
á vegum kirkjunnar fái fræðslu um
kynferðislegt ofbeldi.“ Seinni hluti
bréfsins er á persónulegri nótum.
„Oft má satt kyrrt liggja“
Aðspurð að því hvort verið sé að
vernda Ólaf með þessari þögn um
málið svarar Sigríður Magnea: „Já,
það má kannski segja það. Maður-
inn er náttúrulega látinn. Oft má satt
kyrrt liggja.“ Hún bætir því svo við
að Guðrún Ebba verði að gera það
upp við sig og sína fjölskyldu hvern-
ig hún vill takast á við málið. Þar til
kirkjuráð hafi hlýtt á erindi Guðrún-
ar Ebbu geti það ekki tjáð sig um
málið. En um leið og það hafi feng-
ið bréf Guðrúnar Ebbu í hendur hafi
strax verið ákveðið á næsta fundi að
bjóða henni á fund ráðsins í sept-
ember. „Kirkjuráð vill hlusta á hana.
Og það er ekki algengt að einstakl-
ingar fái að sitja fundi kirkjuráðs.“
Aðeins einu sinni hefur einstakl-
ingur fengið áheyrn kirkjuráðs en
það var Sigrún Pálína Ingvarsdóttir
sem lýsti þar sársauka sínum vegna
kynferðisbrota Ólafs og tómlætis
kirkjunnar í kjölfar málsins á sínum
tíma.

Fagnar baráttunni
Sigríður Magnea segir að þeir sem
gagnrýni kirkjuna verði líka að
skoða hvað kirkjan hefur verið að
gera á síðustu árum. Nú sé búið að
mynda fagráð sem eigi að styðja við
þá sem kæra og eins ef grunur leik-
ur á um kynferðisbrot. Fagráðið eigi
að benda fólki á það hvar hægt sé
að fá hjálp og tryggja það að enginn
guggni á því að leggja fram ákæru.
Þá sé búið að setja strangari siða-
reglur um nýráðningar starfsmanna
en nú er alltaf skimað fyrir barnan-
íðingum. Kirkjan hafi beitt sér gegn
kynferðisofbeldi og vinni faglega að
fyrirbyggjandi aðgerðum. Það megi
einnig benda á að á síðasta kirkju-
þingi hafi verið unnið að því að bæta
starfsreglur um meðferð kynferðis-
brota innan kirkjunnar og að skerpa
á hvort tveggja hlutverki fagráðsins
sem og málefnum er varða barna-
verndarlög.
Þá fagnar Gunnar Rúnar Matthí-
asson, formaður fagráðs um kyn-
ferðisbrot innan kirkjunnar, þessu
framtaki Guðrúnar Ebbu. „Guðrún
Ebba er flott manneskja sem getur
lagt þessum málstað lið. Hún hefur
aðeins gott fram að færa og ég fagna
þessari baráttu hennar. Hún getur
aðeins orðið til góðs. Og ég fagna
hverjum góðum þjóni.“
ingibjorg@dv.is
Ólfur Skúlason biskup var sakaður um
kynferðisbrot. Séra Kristján Björnsson segir
að börn séu hvergi alveg örugg, hvorki innan
kirkjunnar né annars stað
8 fréttir 23. ágúst 2010 m
ánudagur
„Ég sé að Hjálmar Jónsson ber af
sér þessar sakir á Pressunni. En þar
heldur hann til baka mjög mikilvæg-
um upplýsingum,“ segir Sigrún Pál-
ína Ingvarsdóttir sem sakaði Hjálm-
ar og Karl Sigurbjörnsson núverandi
biskup um tilraun til þöggunar árið
1996. Sigrún Pálína sakaði Ólaf Skúla-
son biskup um nauðgunartilraun og í
kjölfarið átti hún fund með þeim Karli
og Hjálmari. „Þetta hófst þannig að
frændi minn sem var Alþingismað-
ur vildi reyna að hjálpa mér og kom
mér í samband við Hjálmar sem sat
þá á Alþingi. Ég fór á fund Hjálmars
sem stakk upp á því að við myndum
tala við Karl. Við samþykktum það og
fórum með honum á fund Karls í Hall-
grímskirkju.“
Eiginmaður hennar Alfreð Wolf-
gang Gunnarsson sat þessa fundi
með henni. Þetta var á föstudagseftir-
miðdegi og lögðust báðir prestarnir á
bæn fyrir þeim hjónum. Laugardagur-
inn hófst svo með því að séra Hjálmar
kom heim til þeirra og bað fyrir þeim
þar. „ „Ég hélt að þeir ætluðu að hjálpa
mér. Þeir virtust reiðubúnir til þess og
það var óskaplegur léttir. Loksins virt-
ist einhver trúa mér. Svo upphefjast
samræður þeirra við Ólaf Skúlason.
Ég fór fram á það að hann myndi við-
urkenna það sem hann gerði og biðja
mig opinberlega afsökunar. Hann
neitaði því. Ég fann að því oftar sem
þeir töluðu við Ólaf því niður-
dregnari urðu þeir.“
Niðurbrotin af
sársauka og sorg
Sigrún Pálína fór
aftur á fund þeirra
Karls og Hjálmars
í Hallgrímskirkju
á sunnudags-
kvöldinu. „Þá kom-
umst við að þeirri
niðurstöðu að
réttast væri
að senda
út yf-
irlýs-
ingu.
Ég
féllst á að draga mál mitt til baka í fjöl-
miðlum, en ég sagði líka að ég drægi
sannleikann ekki til baka. Yfirlýsing-
in var handskrifuð og Karl fór með
hana fram til þess að prenta hana.
Þegar hann kom til baka var hún eins
að öllu leiti nema því að hann hafði
strokað út þessa setningu um að ég
drægi sannleikann ekki til baka, sem
var algjört lykilatriði. Mér brá þegar
ég sá það. Ég horfði á þá og sagði að
þetta gæti ég aldrei skrifað undir. Á
þessu augnabliki áttaði ég mig á því að
annað hvort ætluðu þeir aldrei að að-
stoða mig eða þá að þeir væru búnir
að gefast upp fyrir Ólafi. Ég stóð upp
og kvaddi. Þegar ég var að fara spurði
Hjálmar hvort ég gæti ekki hætt þessu
fyrir börnin mín. Ég sagði: „Nei, ég get
ekki hætt þessu fyrir börnin mín því
þau vilja að ég segi sannleikann.“ Þá
sagði Karl: „Hvað með móður þína?
Getur þú ekki hætt þessu fyrir móður
þína sem er sjúk?“ Mamma var veik á
þessum tíma. Þegar hann sagði þetta
brást eitthvað innra með mér og ég sá
Karl í nýju ljósi. Karl birtist mér sem
einhver allt annar maður. Ég fór af
þessum fundi gjörsamlega niðurbrot-
in af sársauka og sorg.“
Þjökuð af sektarkennd
Sigrún Pálína bætir því við að eina
ástæðan fyrir því að hún hafi upp-
haflega samþykkt að gefa út
slíka yfirlýsingu væri vegna
þess að þegar hafi verið búið
að koma henni í skilning um
það hversu mikilli þjáningu
hún væri að valda þjóðinni.
„Á fundi siðanefndar var mér
bent á það að þjóðin væri í sár-
um. Mér var sagt að hugsa
um allt fólkið sem gæti
ekki leitað til kirkjunnar út
af þessu máli. Gamla
fólkið sem þyrfti
að láta jarða
maka sinn.
Þetta
kom
aftur til
tals á
þess-
um
fundi
okk-
ar í
Hallgrímskirkju. Á þessum tímapunkti
var ég komin með svo mikla sektar-
kennd að mér fannst ég verða að leysa
þjóðina undan þessu. En ég var aldrei
tilbúin til þess að draga sannleikann
til baka. En ég var ekki ein. Hin kon-
an sem steig fram með mér fór á líka
fund Karls í Hallgrímskirkju þar sem
hún skrifaði undir þessa yfirlýsingu.
Hún ætlaði sér heldur aldrei að draga
sannleikann til baka. En þegar hún
gerði það var gátu menn bent á það og
sagt að við værum allar að ljúga, ein
konan hefði borið mál sitt til baka.“
Treystir Karli ekki
Við þetta missti Sigrún Pálína allt
traust á Karli. „Ég hef aldrei treyst hon-
um eftir þetta. Ég fór aftur á fund hans
fyrir tveimur árum. Þar mætti ég hörð-
um og köldum manni, ekki skilningi
eða sátt. Hann bað mig afsökunar en
kannaðist samt ekki við það sem hann
hafði gert. Nú hafa tveir biskupar Ís-
lands beðið mig afsökunar á að hafa
gert mér eitthvað án þess að kannast
við hvað það var sem þeir gerðu. Ól-
afur Skúlason gerði það þegar ég fór
á fund hans í Bústaðakirkju. Þá sagði
hann: „Ég bið þig afsökunar ef ég hef
gert þér eitthvað en ég læt hempuna
aldrei af hendi fyrir þetta“. Ég veit um
fórnarlömb Ólafs í málum sem gerð-
ust eftir 1996. Þau hafa ekki viljað stíga
fram, en þau hafa haft samband við
mig. Það eru þessi fórnarlömb sem
þessir prestar hafa á samviskunni.
Hann fékk að njóta vafans. Ekki ég.“
Vísar ásökunum á bug
Karl lýsir þessum samskiptum með
talsvert öðrum hætti í yfirlýsingu
sem hann sendi frá sér í gær, sunnu-
dag.  „Laugardagskvöldið 2. mars 1996
hringdi séra Hjálmar Jónsson, alþing-
ismaður, í mig og sagðist vera staddur
á fundi með Sigrúnu Pálínu Ingvars-
dóttur og manni hennar. Tjáði hann
mér að þau vildu fá að hitta mig til að
ræða leið til að ná sáttum í svonefndu
biskupsmáli. Þar sem lagt var hart að
mér ákvað ég að hitta hjónin ásamt
sr. Hjálmari í Hallgrímskirkju þá um
kvöldið. Við ræddum þar málið og
fannst mér koma skýrt fram löngun
Sigrúnar Pálínu að ná sáttum. Sömd-
um við saman drög að yfirlýsingu sem
fól í sér að Ólafur biskup bæðist fyr-
irgefningar á framkomu sinni og að
yrði þá málið látið niður falla. Síðdeg-
is næsta dag fórum við séra Hjálmar á
fund Ólafs biskups og sýndum honum
yfirlýsinguna og spurðum hann hvort
hann gæti sæst á þessa skilmála. Hann
brást ekki vel við en sagðist vilja reyna
sættir með þeim skilyrðum að Sigrún
Pálína drægi ásökun sína á hendur
honum til baka. Fyrirgefningarbeiðni
af hans hálfu kæmi ekki til greina. Við
bárum Sigrúnu og manni hennar þau
skilaboð þegar sama kvöld. Hún taldi
þetta alls ekki koma til mála. Þar með
var útséð um sættir, því miður, og að-
komu minni að málinu lokið.
Ég vísa því algjörlega á bug að hafa
gengið erinda þeirra sem vildu þagga
niður málið. Hafa ber í huga að Sig-
rún Pálína kærði biskup til saksóknara
sem taldi ekki efni til að birta ákæru í
málinu.“ 
Hélt lofræðu um Ólaf
„Ég veit ekki af hverju þú vilt að við
tökum afstöðu gegn látnum manni,“
segir Sigríður Magnea Jóhannsdóttir
sem á sæti í kirkjuráði. Hún tekur und-
ir orð Karls Sigurbjörnssonar biskups
sem sagði í fréttum á Stöð 2 á föstu-
daginn: „Við verðum að muna það,
hafa það í huga að enginn mannlegur
máttur getur dæmt í þessum máli. Það
segir einhversstaðar: „Hinn dauði hef-
ur sinn dóm með sér“. Og öll þurfum
við að mæta þeim dómi og því réttlæti
um síðir. Frelsarinn hvetur okkur til
þess að dæma ekki.“
Aðspurð segir Sigrún Pálína það
grátlegt að Karl segi að enginn mann-
legur máttur geti dæmt í þessu máli.
„Miðað við öll gögnin sem ég lagði
fram á sínum tíma ætti að vera hægt
að taka afstöðu í þessu máli. Þar að
auki sendi prófastafélagið út yfirlýs-
ingu á sínum tíma þar sem hún studdi
Ólaf og sagðist harma þær aðdróttanir
sem gerðar voru að Ólafi og þá með-
ferð sem hann fékk. Það var mannleg-
ur máttur sem þar dæmdi í málinu og
þá var maðurinn ekki látinn.
Mér finnst það jafn grátlegt að þeg-
ar Karl hafði hitt okkur báðar og heyrt
okkar sögu þá gat hann samt samið og
farið með langa lofræðu um Ólaf þeg-
ar hann varð sjötugur.“
Hvað með móð-ur þína? Getur
þú ekki hætt þessu fyrir
móður þína sem er sjúk?
Sigrún Pálína Ingvarsdóttir var gjörsamlega niðurbrotin af sársauka og sorg eftir f
und hennar með Karli
Sigurbjörnssyni og Hjálmari Jónssyni á sínum tíma. Hún segir að eftir misheppna
ðar sáttatilraunir við
Ólaf Skúlason hafi þeir reynt að þagga niður í henni og vísaði Karl meðal annars til
þess að hún gæti ekki
gert sjúkri móður sinni það að halda málinu til streitu. Sjálfur vísar han
n þessum ásökunum á bug og segir
að enginn mannlegur máttur geti fellt dóm í málinu.
„Ég hÉlt að þeir ætluðu
að hjálpa mÉr“
Karl SIgurbJörNSSoN hélt ræðu á sjötugsafmæli Ólafs Skúlasonar, 29.
desember 1999. Við birtum brot úr þeirri ræðu: „Þegar séra Ólafur réðst síðar
til prestsþjónustu í ungri og vaxandi borgarsókn varð hann strax afar ástsæll.
Glaðsinna og bjartsýnn atorkumaður, sem jafnan kann manna best að fagna góðu
dögunum, en um leið traustur og styrkur sálusorgari og kennimaður. Hann bar
og fágæta gæfu til að laða frábært fólk til samstarfs við uppbyggingu starfs-
aðstöðu og safnaðarstarfs. Séra Ólafur varð forgöngumaður hinnar starfsömu
kirkju sem kallaði unga sem eldri til starfa að málefnum kirkjunnar. Þjónustuár
hans á biskupsstóli voru tímar mikillar grósku kirkjustarfs, átaksverkefna á sviði
safnaðaruppbyggingar, en líka stórbrotinna sviptinga sem skóku kirkjuna. Voru
það ekki umfram allt vorleysingar á tímum mikilla breytinga og umbrota í kirkju
og þjóðlífi?
...
Við hjónin samfögnum þeim hjónum báðum á tímamótum. Og við mælum fyrir
munn hinna mörgu sóknarbarna og samstarfsfólks fyrr og síðar er við biðjum
þeim heilla og ríkulegrar blessunar. Við biðjum þess að þau geti horft með gleði
og þökk yfir starfsferilinn sem að baki er og fundið virðingu, hlýju og kærleika
okkar, og íslensku þjóðkirkjunnar allrar, fylgja sér til framtíðar. Náð Guðs og friður
umvefji þau og þau öll sem þau unna um ókomna daga alla.“
úr ræðu karls
INgIbJörg dögg KJarTaNSdÓTTIr
blaðamaður skrifar: ingibjorg@dv.is
Sakaður um þöggun Karl Sigurbjörns-
son núverandi biskup vísar því alfarið á
bug að hann hafi beitt áhrifum sínum
til að þagga niður í þeim konum sem
sökuðu Ólaf Skúlason um kynferðisof-
beldi. Önnur konan sem hann talaði við á
sínum tíma dró mál sitt til baka.
gáfust þeir upp fyrir Ólafi? Sigrún Pálína Ingvarsdóttir segir að hún hafi fallist á
að gefa út yfirlýsingu en Karl hafi strokað yfir lykilsetningu í yfirlýsingunni, þar sem
hún sagðist ekki draga sannleikann til baka. Þá hafi hún áttað sig á því annað hvort
hafi þeir Hjálmar aldrei ætlað sér að hjálpa henni eða gefist upp fyrir Ólafi.
13.á úst2010
23.ágúst2010
DÓTTIR ÓLAFS SKÚLASONAR SKRIFAÐI BISKUPI BRÉF:
miðvikudagur og fimmtudagur 11. – 12. ÁgÚST 2010 dagblaðið vísir 91. tbl.
100. árg. – verð kr. 395
15
n Sakaður um að Stinga af frá reikningumn „Hefur farið á mörg önnur Hótel“
LEYNDARMÁL
ANGELINU
AFHJÚPUÐ
DÓTTIR
BISKUPS
KREFST
UPPGJÖRS
n guðrÚn eBBa vill að kirkJan HOrfiSt Í augu við kYnferðiSBrOtn fJórar kOnur Sökuðu föður Hennar um kYnferðiSBrOt
Hótel
kÆra
arOn
Pál a
SPAUGSTOFAN
SKORIN NIÐUR!
n tveggJa áratuga grÍn á enda
eXiSta-
StJóri
til lÚX
fréttir
fréttir
YFIRLÆKNIR
SKOÐAÐUR
VEGNA LAUNA
fréttir
NORÐUR-KÓREA:
fréttir
erlent
SviðSlJóS
BÝður
ginSeng
uPP Í
Skuld
11.á úst2010