Dagblaðið Vísir - DV - 04.10.2010, Blaðsíða 18

Hér á Íslandi langt norð-ur í höfum er starfræktur söfnuður sértrúaðra ein-staklinga sem trúa því að
bankahrunið hafi aldrei orðið.
Hópurinn heldur því fram að Steingrímur J. Sigfús-son og Jóhanna Sigurðar-dóttir beri ábyrgð á því að
efnahagsástandið á Íslandi sé slæmt.
Þeir viðurkenna ekki að efnahags-
hrun hafi orðið fyrir tveimur árum.
Á föstudaginn lét leiðtogi söfnuðarins klappa fyrir forvera sínum, sem stóð vaktina þegar efnahags-
hrunið varð. Forverinn kemur fram
í erlendum fjölmiðlum og lætur eins
og ástandið á Íslandi sé alveg laust
við efnahagshrun. Það er bara alveg
eins og í Bretlandi og Bandaríkjun-
um, gefur hann í skyn, og segist vera
jafn saklaus af ábyrgð og leiðtogar
í öðrum ríkjum. Hið heimsfræga
efnahagshrun á Íslandi er bara hluti
af alheimsvanda. Hvernig það varð
heimsfrægt ef það er alveg eins og
alls staðar er önnur og stærri spurn-
ing.
Núverandi leiðtogi sértrú-arsöfnuðarins gefur í skyn að draga eigi Jóhönnu og Steingrím fyrir dóm,
vegna þess að það varð næstum því
efnahagshrun í sumar, samkvæmt
því sem hann trúir. En hann vill
ekki að forveri hans verði dreginn
fyrir dóm fyrir efnahagshrun, sem
sannarlega varð. Forveri hans hafði
í trúarlegum tilgangi afneitað tilvist
efnahagsvandans sem margir höfðu
bent á. Þegar allt hrundi sagði hann
að vandinn hafi fallið af himnum
ofan.
Hvernig verður Ísland rík-asta land í heimi?“ var biblía söfnuðarins, skrif-uð af miklum spámanni.
Flestar tillögurnar voru innleiddar
og frelsi í viðskiptum var aukið. Þegar
meðlimir í söfnuðinum eru spurðir
í dag, hvers vegna Ísland hafi þvert á
móti hrapað í átt að fátækt í kjölfarið á
þessu, er svarið oft að frelsi í viðskipt-
um hafi verið of mikið. Þeir trúa ekki
á ábyrgð meðlima í söfnuðinum, sem
innleiddu frelsið í viðskiptum. Og
ekki voru það meðlimirnir sem stóðu
vaktina þegar hrunið varð. Þetta var
allt frelsinu að kenna, ef þetta gerðist
yfirhöfuð. Ef þetta var ekki bara á
ábyrgð núverandi ríkisstjórnar?
Sanntrúaðir meðlimir söfn-uðarins ráðnir í stjórnkerf-ið og háttsettir söfnuðar-meðlimir, gátu gengið að
digrum störfum hjá ríkinu vísum.
Nokkrum mánuðum eftir efna-
hagshrunið sat æstur múgurinn
um Seðlabanka Íslands til að reyna
að bola andlegum leiðtoga sértrú-
arsöfnuðarins úr embætti. Helstu
sérfræðingar heims töldu að hinn
lögfræðimenntaði meðlimur sér-
trúarsöfnuðarins hefði gert fjöld-
ann allan af stórkostlegum mis-
tökum í starfi og kallað fátækt yfir
marga meðlanda sinna. Meðlimir
söfnuðarins klöppuðu hann upp
á svið á landsfundi sínum. Hann
sagðist trúa því að mönnum yrði
um og ó að sjá hann uppi í pontu,
því flestir hefðu haldið að hann
væri á bak og burt úr söfnuðinum.
Meðlimirnir hlógu og klöppuðu.
„En þið vitið hverjum það er að
kenna,“ sagði hann. Meðlimirnir
hlógu og klöppuðu.
Andlega leiðtoganum fannst endir Nýja testamentis-ins eiga við um aðstæður sínar. „Þegar þeir þrjót-
ar krossfestu ljúflinginn Krist, þá
höfðu þeir tvo óbótamenn honum
til hvorrar handar á krossinum. En
þegar verklausa minnihlutastjórnin
hengdi þrjótinn mig þá létu þeir sig
hafa það að hengja tvo strangheið-
arlega og vandaða heiðursmenn,
manninum sem þeim þótti þeir eiga
grátt að gjalda til samlætis. Sú lág-
kúrulega aðgerð var gerð til að hið
pólitíska hefndaræði yrði ekki eins
áberandi.“
Eftirmaður hans varð einnig fyrir pólitísku hefndaræði á dögunum. Söfnuður-inn er ofsóttur! Múgurinn
skilur ekki að það var frelsið, en ekki
sértrúarsöfnuðurinn, sem kallaði
pláguna yfir landsmenn. Ef það var
ekki bara Jóhanna og Steingrímur
og þeirra efnahagslega ófrelsi. Því
frelsið er líka frelsi undan ábyrgð. En
bara fyrir þá sem trúa á frelsið. Bara
fyrir sanntrúaða meðlimi sértrúar-
söfnuðarins.
Fræðimenn einbeita sér nú að mestu þverstæðu sértrúar-innar; Hvernig getur algott frelsi leitt af sér alslæmt efna-
hagshrun?
SÉRTRÚARSÖFNUÐUR „Það er enginn
að mála húsið
mitt.“
n Jón Ólafsson, um að hann hafi ekki tekið
gylliboðum bankamanna í góðærinu og geti því
gengið óáreittur um göturnar. - DV
„Væri ekki eðlilegra
fyrir ráðamenn að
finnast erfiðara að
sjá fólk fara á
götuna eða fremja
sjálfsmorð?“
n Jón Benedikt Hólm, einn níumenninganna um að
honum þætti undarlegt að heyra alþingismenn segja
að landsdómsmálið sé það erfiðasta sem þeir hafi
tekist á við á ferli sínum. - DV
„Stanslaus kvíði í
kringum þetta.“
n Þór Sigurðsson, einn
níumenninganna um hvaða áhrif
málið hafi haft á hann tilfinningalega. - DV
„Í sérflokki með
Arnaldi.“
n Egill „Gillz“ Einarsson, um
hæfileika sína sem rithöfundur en
hann skrifaði undir samning fyrir helgi sem
gerir hann að meðhönnuði Símaskrárinnar. - DV
„Lífið er núna.“
n Ragnhildur Steinunn
Jónsdóttir, um að hún hafi
ákveðið eftir að dóttir hennar
fæddist að njóta hvers augnabliks í
stað þess að horfa alltaf til framtíðar. - Nýtt Líf
Miðaldir á Íslandi 2010
Ein fyrsta reglan sem fólki er kennd í stílfræði í blaðamennsku er að spyrja ekki retórískra spurninga sem það
lætur ógert að svara. Slíkar spurningar, sem
engin svör eru gefin við, eru taldar vera áróð-
ursbragð sem þjóna ekki öðrum tilgangi en
að kasta rýrð á eitthvað sem höfundurinn er
á móti. Þetta er góð regla sem á nánast allt-
af við. Stundum get ég hins vegar ekki orða
bundist og einfaldlega verð að spyrja slíkra
spurninga.
Þannig leið mér þegar ég fletti í gegnum
fjárlagafrumvarpið fyrir 2011 og sá að rík-
ið ætlar að verja nærri 4,6 milljörðum króna
til kirkjumála á árinu 2011. Og þá kom líka
spurningin upp í hugann þó svarið standi á
sér: Hvernig má það vera í upplýstu lýðræð-
is- og vísindasamfélagi árið 2010, þar sem
jafnframt ríkir djúp efnahagskreppa, að
4,6 milljörðum króna er veitt til þjóðkirkj-
unnar? Á meðan skorið er niður alls staðar
í samfélaginu: 33 milljarða króna sparnað-
ur er í ríkisrekstri, fimm milljarða sparnað-
ur er í heilbrigðiskerfinu – helmingi starfs-
fólks á sjúkrahúsinu á Húsavík verður sagt
upp í sparnaðarskyni og þriðjungsniður-
skurður er á Sankti Jósefsspítala – er fimm
milljörðum króna varið til að reka þjóðkirkj-
una. Hægt hefði verið að sleppa niðurskurði
í heilbrigðiskerfinu með því að veita fjár-
veitingunni sem fara á til þjóðkirkjunnar til
sjúkrahúsa landsins. Þjóðkirkjan á að vera
framarlega í röðinni í öllum niðurskurði í
samfélaginu því þjónustan sem hún veitir er
ekki eins mikilvæg og mörg önnur þjónusta.
Íslendingar eru trúleysingjar upp til hópa,
hlutverk þjóðkirkjunnar og mikilvægi í ís-
lensku samfélagi er afar takmarkað og til-
tölulega fáir nýta sér þjónustu hennar að öllu
jöfnu. Líklegt má telja að fleiri en færri af Ís-
lendingum séu ennþá skráðir í þjóðkirkjuna
af því þeir hafa ekki haft fyrir því að skrá sig
úr henni – þetta var raunin með sjálfan mig
þar til nýlega en ég hafði ætlað að skrá mig úr
henni í um tíu ár. Það er á þessum forsendum
sem skattpeningar okkar renna til þjóðkirkj-
unnar og það er þess vegna sem fjárveitingar
til kirkjunnar eru svo háar.
Hér á landi þarf að fara fram umræða um
réttlætinguna á bak við þessar fjárveitingar
til kirkjunnar og eins hvort það ætti ekki að
heyra sögunni til að flestir Íslendingar fæð-
ist inn í trúfélag foreldra sinna – yfirlett þjóð-
kirkjuna – og að þessi stofnun fái skattpen-
inga okkar fyrir vikið. Fólk á að fá að velja
það síðar meir hvort það kýs að ganga í þjóð-
kirkjuna, eða aðra trúarsöfnuði, eða ekki. Að
þessu leyti erum við eins og fólk frá miðöld-
um í hugsun: Við fæðumst til þess að greiða
okkar tíund til kirkjunnar af því það er bund-
ið í lög – kirkjunni er þröngvað upp á okkur
eins og einhverri röklegri nauðsyn.
Hér hlýtur skynsemin og kalda matið að
ráða: Viljum við veita þessum fimm milljörð-
um króna til heilbrigðismála eða til þjóðkirkj-
unnar þegar hart er í ári? Svarið við því er
nokkuð augljóst og líklega ættu flestir, óháð
pólitískum skoðunum, að getað sammælst um
það. Til þess að breyta þessu þurfum við hins
vegar að endurskoða hvernig við göngum í
þjóðkirkjuna til að byrja með. Svarið við retór-
ísku spurningunni liggur kannski þar.
INGI FREYR VILHJÁLMSSON FRÉTTASTJÓRI SKRIFAR. Hér hlýtur skynsemin og kalda matið að ráða
LEIÐARI
SVARTHÖFÐI
18 UMRÆÐA 4. október 2010 MÁNUDAGUR
DÚSUR SÆGREIFA
n Halldór Ásgrímsson er með
trygga afkomu ef marka má þá
frétt Helga Seljans í Kastljósinu
að útgerð tengd
honum hafi
fengið afskrif-
aða 2,6 millj-
arða. Það er
ríkisbankinn,
Landsbank-
inn, sem tekur
á sig stærsta
skellinn vegna
þessa. Fullyrt er að bankinn sé
nú um allar koppagrundir að
afskrifa skuldir sægreifa. Ekk-
ert er þó gefið upp um dúsurn-
ar og greiðasemina og borið við
bankaleynd.
AGNES OG KOLBRÚN
n Á Morgunblaðinu hefur lengi
andað köldu milli blaðamann-
anna Agnesar Bragadóttur og
Kolbrúnar
Bergþórsdótt-
ur. Samskipti
þeirra hafa
verið í algöru
lágmarki og
einkennst af
gagnkvæmri
fyrirlitningu.
En nú er svo
komið að stórveldin tvö eru
orðin sammála. Báðar telja það
forkastanlegt að Geir Haarde
verði dreginn fyrir landsdóm.
Hefur Kolbrún tjáð sig um það
mál opinberlega og sagt sig úr
Samfylkingunni. Hermt er að nú
sé þýða á Mogganum og jafnvel
votti fyrir kærleika milli þeirra
tveggja.
GAMALT SKÚBB
FRÍBLAÐS
n Það þótti vera gott skúbb hjá
Þórhalli Gunnarssyni í þættin-
um Návígi þegar Lilja Móses-
dóttir, þing-
maður VG, lýsti
því yfir að hún
vildi kosning-
ar. Málið var
tekið upp á
Dv.is og fékk
mikinn lestur.
En svo merki-
leg var yfir-
lýsing Lilju að fríblaðið Frétta-
blaðið gerði skoðun hennar að
forsíðufrétt nokkrum dögum
eftir útsendingu Návígis. Má því
teljast nokkuð ljóst að ekki var
mikið um að vera á fréttadeild
fríblaðsins.
FALLIN STJARNA
n Eiður Smári Gudjohnsen á erf-
itt uppdráttar hjá knattspyrnu-
félaginu Stoke
eins og hjá
fyrri félögum.
Stjarnan virð-
ist bókstaf lega
vera heillum
horfin og fær
ekki tækifæri
til að spila. Því
veldur slakt
líkamlegt ástand sem vekur
undrun þjálfarans „Ég hef ekki
spurt hann afhverju hann er í
þessu ástandi en hann er 32 ára
og kannski hefur hann alltaf
hvílt sig í sumarfríinu.“
SANDKORN
TRYGGVAGÖTU 11, 101 REYKJAVÍK
ÚTGÁFUFÉLAG: DV ehf.
STJÓRNARFORMAÐUR:
Lilja Skaftadóttir
RITSTJÓRAR:
Jón Trausti Reynisson, jontrausti@dv.is
og Reynir Traustason, rt@dv.is
FRÉTTASTJÓRI:
Ingi Freyr Vilhjálmsson, ingi@dv.is
UMSJÓN HELGARBLAÐS:
Ingibjörg Dögg Kjartansdóttir, ingibjorg@dv.is
UMSJÓN INNBLAÐS:
Ásgeir Jónsson, asgeir@dv.is
DV Á NETINU: DV.IS
AÐALNÚMER: 512 7000, RITSTJÓRN: 512 7010,
ÁSKRIFTARSÍMI: 512 7080, AUGLÝSINGAR: 512 7050.
SMÁAUGLÝSINGAR: 515 5550.
Umbrot: DV. Prentvinnsla: Landsprent. Dreifing: Árvakur.
DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins
á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð.
BÓKSTAFLEGA
„Nei, ég mótmæli þeim ekki. Mér finnst
öll tjáskipti fólks lýðræðisleg en ég
mótmæli ofbeldi sem fylgir örfáum
mótmælendum,“ segir GEIR JÓN
ÞÓRISSON
yfirlögreglu-
þjónn hjá
lögregl-
unni á
höfuð-
borgar-
svæðinu.
Áframhaldandi
mótmæli hafa
verið boðuð á
Austurvelli vegna
nýhafinnar
starfsemi
Alþingis.
MÓTMÆLIR ÞÚ ÞESS-
UM MÓTMÆLUM?
SPURNINGIN